Ανατροπές στις προμήθειες των νοσοκομείων

Τρεις μεγάλες ανατροπές έρχονται τον Απρίλιο στις προμήθειες των νοσοκομείων του ΕΣΥ, από την εφαρμογή μίας νέας κοινοτικής οδηγίας. Ωστόσο, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι υπουργείο Υγείας και Επιτροπή Προμηθειών Υγείας δείχνουν να «κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου»…

Ειδικότερα, στις 18 Απριλίου 2016, ξεκινά η εφαρμογή της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις, η οποία υιοθετήθηκε τον Ιανουάριο του 2014. Η εφαρμογή της οδηγίας θα φέρει τα πάνω κάτω στις προμήθειες του δημοσίου και ειδικότερα των νοσοκομείων, οι οποίες σε ετήσια βάση ξεπερνούν το 1 δισ ευρώ.

Πριν από λίγες ημέρες, παρουσιάστηκε το σχετικό σχέδιο νόμου από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και τέθηκε προς δημόσια διαβούλευση. Όμως, ο σύνδεσμος προμηθευτών υγείας (ΣΕΙΒ), έχει καταγγείλει ότι το σχέδιο νόμου που έχει παρουσιαστεί είναι ανεφάρμοστο και πρέπει να αποσυρθεί. Θεωρεί, δε, το Δημόσιο είναι ανέτοιμο και φοβόμαστε ότι θα υπάρξει σοβαρή εμπλοκή στο σύστημα προμηθειών.

Ας δούμε όμως 3 μεγάλες ανατροπές που φέρνει η Οδηγία. :

1. Κατάργηση τεχνικών προδιαγραφών. Η Οδηγία προβλέπει ότι οι τεχνικές προδιαγραφές, που μέχρι πρότινος υπήρχαν στις διακηρύξεις, πρέπει να έχουν τη μορφή επιδόσεων ή λειτουργικών απαιτήσεων . Δηλαδή, στη διακήρυξη ο φορέας (νοσοκομείο, ΥΠΕ, Επιτροπή Προμηθειών Υγείας) πρέπει να περιγράφει τις λειτουργικές του ανάγκες, βάσει των οποίων θα πρέπει να αξιολογούνται οι προσφορές των προμηθευτών.

Είναι κοινό μυστικό ότι επί σειρά ετών οι τεχνικές προδιαγραφές αποτέλεσαν το κύριο «εργαλείο» για να «στήσει» κάποιος ένα διαγωνισμό, κάνοντας χρήση «φωτογραφικών» προδιαγραφών, προκειμένου να ευνοήσει τον προμηθευτή, που επιθυμεί. Συνεπώς, η κατάργηση των τεχνικών προδιαγραφών αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για τη βελτίωση της διαφάνειας και πάταξη της διαφθοράς.

Το μείζον ερώτημα βέβαια για τη χώρα μας και τα ελληνικά νοσοκομεία είναι: Οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν την τεχνογνωσία και έχουν προετοιμαστεί για να συντάξουν τέτοιου είδους προδιαγραφές με βάση της λειτουργικές του ανάγκες;

2. Απόρριψη προσφοράς. Η Οδηγία προβλέπει ότι ο φορέας υλοποίησης του διαγωνισμού δεν μπορεί να απορρίψει μία προσφορά με το αιτιολογικό ότι αυτή δεν πληροί τις προδιαγραφές, εφόσον ο προμηθευτής μπορεί να τεκμηριώσει ότι οι λύσεις που προτείνει, πληρούν κατά ισοδύναμο τρόπο τις απαιτήσεις που καθορίζονται από τις προδιαγραφές.

Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα ήταν συνήθης τακτική να απορρίπτονται προσφορές για «ψύλλου πήδημα» δηλαδή επειδή δεν πληρούσαν ήσσονος σημασίας προδιαγραφές. Και φθάναμε στο άνοιγμα των οικονομικών προσφορών με μόλις μία ή δύο προσφορές, φαινόμενο που είναι έκδηλο ότι στραγγάλιζε τον υγιή ανταγωνισμό σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος.

3. Τέλος οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί. Το άρθρο 67 της Οδηγίας ορίζει ότι οι αναθέτουσες αρχές βασίζουν την ανάθεση των δημόσιων συμβάσεων στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Εδώ μπορεί να λαμβάνονται υπόψη κριτήρια, όπως:

• η ποιότητα, περιλαμβανομένης της τεχνικής αξίας, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, η προσβασιμότητα, τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και καινοτόμα χαρακτηριστικά.
• η οργάνωση, τα προσόντα και η πείρα του προσωπικού, στο οποίο ανατίθεται η εκτέλεση της σύμβασης.
• η εξυπηρέτηση μετά την πώληση και η τεχνική βοήθεια, οι όροι παράδοσης, όπως η ημερομηνία παράδοσης, η διαδικασία και η περίοδος παράδοσης, ή η περίοδος εκτέλεσης.

Η εφαρμογή της Οδηγίας αναμένεται να επιταχύνει και τις διαδικασίες. Η προθεσμία υποβολής των προσφορών μπορεί να μειωθεί από 52 ημέρες, που είναι σήμερα, μέχρι και τις 15! Ωστόσο, η Οδηγία δεν αγγίζει το χρόνο, που το Δημόσιο χρειάζεται για να κάνει συμβάσεις με τον ανάδοχο, που στην Ελλάδα μπορεί να ξεπεράσει και τους 12 μήνες…

Πάντως, η χώρα μας δεν έχει ακόμη ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο τη σχετική οδηγία με τη διορία να λήγει στις 17-4-2016. Πέρσι το Μάρτιο έγινε δημόσια διαβούλευση ανάμεσα σε φορείς δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τόσο το υπουργείο Υγείας όσο και η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας δεν συμμετείχαν καν!

Πλήρη άγνοια έχουν, δε, τα τμήματα προμηθειών των νοσοκομείων, που θα κληθούν να εφαρμόσουν την νέα Οδηγία και ενώ αυτή θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα…