Μήνυμα Ξανθού ενόψει διαπραγμάτευσης για την Ηπατίδιδα C – “Τα βάζει” με τις πατέντες

Μεσογειακή συμμαχία στη διαπραγματευτική προσπάθεια για την αποζημίωση των ακριβών θεραπειών αναζητά ο Υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, που συναντήθηκε με τους ομολόγους του από Κύπρο, Μάλτα, Ιταλία και Πορτογαλία, στο περιθώριο της άτυπης Συνόδου Υπουργών Υγείας της Ε.Ε., στο Άμστερνταμ.

Στην παρέμβαση του, βέβαια, ο κ. Ξανθός παρουσίασε μια …διαφορετική οπτική στον κανόνα των πνευματικών δικαιωμάτων επί των φαρμάκων.

Υπογραμμίζοντας την αδυναμία της οικονομίας της αγοράς να λειτουργήσει με όρους ευρύτερου κοινωνικού συμφέροντος σε ό,τι αφορά το φάρμακο, ο Υπουργός Υγείας εκτίμησε πως «το σημερινό νομικό καθεστώς προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων είναι σε ανισορροπία με την προσβασιμότητα και την προσιτή τιμή των φαρμάκων». «Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα νέα φάρμακα για τη θεραπεία των πασχόντων από χρόνια ηπατίτιδα C, τα οποία έχουν απαγορευτική τιμή για την πλήρη κάλυψη όλων των ασθενών που έχουν θεραπευτική ένδειξη», προσέθεσε.

Σύμφωνα, δε, με τον κ. Ξανθό η επιστημονική έρευνα «συχνά στηρίζεται σε δημόσιους πόρους» και παράγει φαρμακευτική και βιοτεχνολογική καινοτομία «αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτά, ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες, δεν είναι αυτονόητη ούτε δεδομένη».

Προκειμένου, όμως, να αυξήσει τη διαπραγματευτική ισχύ της πολιτείας απέναντι στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, ο Ανδρέας Ξανθός συναντήθηκε σε διμερές επίπεδο με τους Υπουργούς Υγείας από την Κύπρο, τη Μάλτα, την Ιταλία και την Πορτογαλία, με τους οποίους συμφώνησε για την ανάγκη κοινής διαπραγμάτευσης με τις εταιρείες «με στόχο την εξασφάλιση προσιτών και κοινωνικά αποδεκτών τιμών αποζημίωσης των ακριβών φαρμάκων».

Έτσι, με κοινή πρωτοβουλία θα υπάρξει στο αμέσως επόμενο διάστημα συνάντηση σε τεχνικό επίπεδο, έτσι ώστε να προετοιμαστεί μια επίσημη συνάντηση που θα οριστικοποιήσει το πλαίσιο.

Στην τοποθέτηση του ο κ. Ξανθός ανέφερε πως, κατά τη βασική αξιακή παραδοχή της κυβέρνησης, «το φάρμακο δεν αποτελεί απλό εμπορικό προϊόν αλλά ένα μείζονος σημασίας κοινωνικό αγαθό που δεν μπορεί να εκχωρηθεί στους μηχανισμούς της αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού, αλλά απαιτεί ρυθμιστικό πλαίσιο που οφείλει να συνεκτιμά κοινωνικούς παράγοντες και δείκτες ανισότητας, κλινικά και επιδημιολογικά δεδομένα, παραμέτρους δημόσιας υγείας, δημοσιονομικές δυνατότητες και βιωσιμότητα του συστήματος υγείας,, προοπτικές παραγωγικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα».

Ο Υπουργός χαρακτήρισε κρίσιμη πολιτική προτεραιότητα τη δυνατότητα πρόσβασης των ασθενών σε πραγματικά καινοτόμα φάρμακα με τεκμηριωμένo κλινικό όφελος και θετική επίδραση στην εξέλιξη της νόσου και την ποιότητα ζωής. «Στην Ελλάδα δίνουμε πλέον πολύ μεγάλη βαρύτητα στην έννοια της καθολικότητας και της ισότητας στην πρόσβαση σε ποιοτική δημόσια φροντίδα υγείας, χωρίς καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις στους πολίτες», υποστήριξε.

Απαρίθμησε, μάλιστα, τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη διασφάλιση της πρόσβασης στη φαρμακευτική καινοτομία:

1. Διευρωπαϊκή Συνεργασία, με στόχο την αναθεώρηση του καθεστώτος «κατάχρησης» της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων (IP) και των ρυθμίσεων για τα ορφανά φάρμακα ή της πρώιμης αδειοδότησης. Χρειάζονται ομαδικά προγράμματα (σε ευρωπαϊκό επίπεδο) πρώιμης πρόσβασης στα καινοτόμα φάρμακα, διαφάνεια και δημοσιοποίηση των δεδομένων από τις κλινικές μελέτες, κοινοί κανόνες για τη χρήση των φαρμάκων εκτός ενδείξεων, συντονισμός για την αντιμετώπιση προβλημάτων με ελλείψεις φαρμάκων ( εμβόλια, ορφανά φάρμακα, αναντικατάστατα παλαιά φάρμακα κλπ ). Είναι σημαντικό ζήτημα πολιτικής συνοχής για την ΕΕ να ενισχυθούν μηχανισμοί συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών σ’ αυτόν τον τομέα, περιορίζοντας τη δυνατότητα της φαρμακοβιομηχανίας να εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα ή μονοπωλιακή θέση της στην αγορά και να ασκεί πιέσεις, να απειλεί με αποσύρσεις, να θέτει σε μειονεκτική θέση τους ασθενείς και τα Συστήματα Υγείας-Κοινωνικής Ασφάλισης ολόκληρων χωρών.
2. Διακρατική συνεργασία( διμερής ή πολυμερής), για κοινή διαπραγμάτευση τιμών αποζημίωσης, ανταλλαγή πληροφοριών, αλληλοκάλυψη σε περιπτώσεις ελλείψεων φαρμάκων, κοινές προσεγγίσεις στο θέμα της αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας ( ΗΤΑ). Οι βιομηχανίες φαρμάκου διαθέτουν μεγάλη οικονομική ισχύ που υπερβαίνει τη διαπραγματευτική ικανότητα μεμονωμένων και μικρών χωρών και σε συνδυασμό με το έλλειμμα εμπειρίας και τεχνογνωσίας διαπραγμάτευσης αρκετών κρατών-μελών, έχουν επιβάλλει μηχανισμούς τιμολόγησης και αποζημίωσης που υπονομεύουν το δικαίωμα των ασθενών στην ευχερή πρόσβαση σε καινοτόμα και ακριβά φάρμακα τα οποία διασφαλίζουν θεραπευτική αποτελεσματικότητα και ποιότητα ζωής.