10 λάθη που κάνουμε στην αντιμετώπιση των ιώσεων

«Ανοχύρωτοι» μένουμε έναντι των ιώσεων είτε λόγω αμεριμνησίας είτε κακής πληροφόρησης. Μένοντας άπραγοι στα πρώτα συμπτώματα, θεωρώντας ότι είναι κάποιο ελαφρύ κρυολόγημα μεσούσης της επιδημίας αναπνευστικών λοιμώξεων, δυσχεραίνουμε απλά την αντιμετώπισή τους.

Την άμεση «λύτρωσή» μας  από αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις της εποχής επιδιώκουμε, με αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς όλων των ηλικιών να καταλήγουν στα νοσοκομεία.  «Αυτό που θα ήθελαν όλοι είναι να απαλλαγούν μια ώρα αρχύτερα από αυτές. Ωστόσο κάνουμε τόσα πολλά λάθη στην αντιμετώπισή τους, ώστε άθελά μας μπορεί και να τις παρατείνουμε», επισημαίνει η Ειδική Παθολόγος δρ Χρυσούλα Λιάκου, MD, PhD, η οποία εξηγεί ποια είναι αυτά τα λάθη και ποιες οι πιθανές συνέπειές τους:

1. Αγνοούμε τα συμπτώματα.

Τα αντιϊικά φάρμακα που συνταγογραφούνται για τη γρίπη ή για την COVID-19 είναι πιο αποτελεσματικά όταν αρχίζουν να λαμβάνονται το νωρίτερο δυνατό από την έναρξη των συμπτωμάτων (μέσα στο πρώτο 48ωρο και μέσα στο πρώτο πενθήμερο, αντίστοιχα). Επομένως, χρειάζεται επικοινωνία  άμεσα με έναν ιατρό.

2. Προσπαθούμε να τις περάσουμε «στο πόδι».

Αντίθετα, πρέπει να δίνουμε χρόνο στον οργανισμό του για ανάρρωση και για να καταπολεμήσει ο οργανισμός  τον ιό μέσω της ανάπαυσης, μακριά από καθημερινές υποχρεώσεις (σχολείο, δουλειά, καθαριότητα σπιτιού κ.λπ.).

3. Αμελούμε τον ύπνο.

Η έλλειψη ύπνου αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, γεγονός που δυσκολεύει την καταπολέμηση των ιώσεων. Σύμφωνα με  μελέτη, όσοι κοιμούνται λιγότερες από 6 ώρες το 24ωρο έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να κολλήσουν κοινό κρυολόγημα σε σύγκριση με όσους κοιμούνται τουλάχιστον 7 ώρες. Κατά την οξεία φάση των ιώσεων είναι σημαντικό να κοιμάστε καλά το βράδυ, αλλά και στη διάρκεια της ημέρας.

4. Παίρνουμε αντιβιοτικά.

Τα αντιβιοτικά φάρμακα που περίσσεψαν από προηγούμενες λοιμώξεις, π.χ. βακτηριακές, δεν βοηθούν στις αναπνευστικές λοιμώξεις ή όπως πολλοί λανθασμένα πιστεύουν δεν δρουν προληπτικά. Για να περάσει πιο «ανώδυνα» η γρίπη και η COVID-19 υπάρχουν ειδικά αντιϊικά φάρμακα, που όμως συνταγογραφούνται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες. Σε περίπτωση λήψης αντιβιοτικού δίχως λόγο, όχι μόνο δεν θα επηρεαστεί ο κύκλος της αναπνευστικής λοίμωξης, αλλά υπάρχει κίνδυνος να μην είναι αποτελεσματικά  σε ενδεχόμενο βακτηριακής μόλυνσης.

5. Παίρνουμε πολλά φάρμακα ταυτοχρόνως.

Τάση καταγράφεται για ταυτόχρονη κατανάλωση μη συνταγογραφούμενων σκευασμάτων που καταπραΰνουν τα συμπτώματα της γρίπης και του κρυολογήματος. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά περιέχουν συνδυασμούς δραστικών ουσιών, στις οποίες μπορεί να συμπεριλαμβάνονται παυσίπονο, αντιπυρετικό, κατασταλτικό του βήχα ή/και αποσυμφορητικό.  Σε περίπτωση παράλληλης κατανάλωσης εν αγνοία  φαρμάκων με την ίδια δραστική ουσία, υπάρχει κίνδυνος υπερδοσολογίας. Σαφώς είναι αναγκαία η συμβουλή του ιατρού ή του φαρμακοποιού, αλλά και η προσεκτική ανάγνωση φύλλων οδηγιών χρήσης των φαρμάκων.

6. Δεν πίνουμε αρκετά υγρά.
   Η ελλιπής πρόσληψη υγρών, όμως, είναι πολύ μεγάλο λάθος στις αναπνευστικές ιώσεις. Ο οργανισμός τα χρειάζεται για να εκτελεί πολλές λειτουργίες, όπως η ρύθμιση της εσωτερικής θερμοκρασίας με την εφίδρωση, η αραίωση της βλέννας και η μείωση της ρινικής συμφόρησης, η καταπράυνση του πονοκεφάλου κ.λπ. Να πίνετε συχνά υγρά, με μικρές γουλιές. Για περισσότερη ανακούφιση χρειάζονται ζεστά ροφήματα (π.χ. τσάι, χαμομήλι, ζωμούς) ή λίγος χυμός φρούτων (χωρίς προσθήκη ζάχαρης), κατά προτίμηση φρεσκοστυμμένο.
7. Δεν τρώμε τίποτα.

Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού χρειάζονται θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για να καταπολεμήσουν τους ιούς και βοηθούν στην ταχύτερη ανάρρωση. Ιδανική τροφή για τις ιώσεις του αναπνευστικού είναι η κοτόσουπα με λίγο αλάτι και λαχανικά (πατάτα, καρότο). Μεταξύ άλλων παρέχει πρωτεΐνες (κοτόπουλο), υδατάνθρακες (ρύζι, πατάτα), καλά λιπαρά (ελαιόλαδο), βιταμίνη C (πατάτα, λεμόνι, καρότο), κάλιο (πατάτα) και κυστεΐνη (κοτόπουλο). Η κυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ που αραιώνει τις εκκρίσεις. Μελέτες έχουν δείξει ότι μια ζεστή κοτόσουπα μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα των κοινών ιώσεων, ιδίως αν περιέχει και λίγο πιπέρι.

8. Συνεχίζουμε το κάπνισμα. Το κάπνισμα βλάπτει τους πνεύμονες και ερεθίζει τον λαιμό, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα όλων των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Πρέπει να αποφεύγεται και η έκθεση στον καπνό από άλλα άτομα.
9. Επιστρέφουμε πρόωρα στην καθημερινή ρουτίνα.

Πολλοί ασθενείς μόλις δουν χαμηλή πυρετική κίνηση (δέκατα), σηκώνονται από το κρεβάτι και αρχίζουν να εργάζονται, έστω και εξ αποστάσεως. Αυτό είναι λάθος, διότι οι ιώσεις μπορούν εύκολα να υποτροπιάσουν ή να επιπλακούν από βακτηριακές λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία).  Χρειάζεται ξεκούραση και  αργία ένα ολόκληρο 24ωρο απύρετοι (δεν πρέπει να έχετε ούτε δέκατα) και με σαφή βελτίωση των άλλων συμπτωμάτων.

10. Καθυστερούμε να πάρουμε τον ιατρό.

Πολλοί ασθενείς φοβούνται να επικοινωνήσουν με τους ιατρούς, μη τυχόν και ακούσουν κάτι που δεν επιθυμούν (π.χ. «πήγαινε στο νοσοκομείο»). Ωστόσο αυτό είναι τεράστιο λάθος, διότι δεν αντιμετωπίζονται πάντοτε οι λοιμώξεις του αναπνευστικού στο σπίτι. Σε περίπτωση υψηλού πυρετού (πάνω από 39 βαθμούς Κελσίου),  είναι αναγκαία η επικοινωνία με τον ιατρό, ιδιαίτερα εάν συνοδεύεται από πόνο στα πλευρά  κατά την αναπνοή ή υπάρχει  δύσπνοια.  Επίσης, πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση εφόσον εκδηλώνεται οξύς πόνος στο στήθος στον βήχα ή με την βαθιά ανάσα, ακραία κόπωση,  αδυναμία κατανάλωσης τροφής και γενικότερα η αίσθησης αδυναμία με τρόπο πρωτόγνωρο. Προσοχή  συνιστάται σε περίπτωση νέας επιδείνωσης.
Οι ασθενείς ορισμένες χρόνιες παθήσεις (λ.χ. άσθμα, καρδιοπάθεια, διαβήτης, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, νεφροπάθεια κ.λπ.) θα πρέπει να συμβουλευτούν αμέσως τον ιατρό τους με το παραμικρό σύμπτωμα που είναι ύποπτο για λοίμωξη του αναπνευστικού.