Μάταιη προσπάθεια η πολιτική διείσδυσης των γενοσήμων

Οριζόντιες και βίαιες περικοπές στις τιμές των καθιερωμένων και οικονομικότερων φαρμάκων, ένα προβληματικό σύστημα επιβαρύνσεων στα φάρμακα και ιδίως στα αντίγραφα, που δεν αποκλείεται να καταπέσει στο ΣτΕ, καθυστέρηση στην επικοινωνιακή αντιμετώπιση της κακής νοοτροπίας που έχει διαμορφωθεί γύρω από τα γενόσημα, ευρεία υποκατάσταση οικονομικών θεραπειών συνιστούν μερικά από τα συστατικά που καθιστούν την εφαρμοζόμενη πολιτική διείσδυσης των γενοσήμων αναποτελεσματική. Το παραδέχθηκε και ο Δρ. Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, Ιατρός, Πνευμονολόγος & Αντιπρόεδρος του ΕΟΠΥΥ στην τελευταία συζήτηση του 8^th Pharma & HealthConference, αναφέροντας πως η αναποτελεσματικότητα θα συνεχίσει αν δεν χτυπηθεί το κακό στη ρίζα του.
Αμφιβολίες για τη δυνατότητα ανάκαμψης της κατάστασης εξέφρασε ο Θεόδωρος Τρύφων, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) & Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της ΕΛΠΕΝ, εκτιμώντας παράλληλα, όμως, ότι οι πιέσεις που ασκούνται από επιχειρήσεις, ασθενείς και νομικές παρεμβάσεις θα οδηγήσουν σε αλλαγή της πολιτικής.
«Δυστυχώς πλέον το πράγμα έχει χαλάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και δεν είμαι σίγουρος αν μπορεί να επανέλθει στα χρονικά περιθώρια που όλοι θέλουμε ή τελικά θα χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος, όπως έγινε και σε άλλες χώρες», τόνισε και εκτίμησε πως η Επιτροπή Παρακολούθησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης δεν θα φέρει αποτελέσματα στη φαρμακευτική πολιτική αλλά «φέρνει αποτελέσματα σε σχέση με πρόσβαση σε κεφάλαια, με συνεργασία σε ερευνητικά προγράμματα, σε θέματα που έχουν σχέση με εξαγωγικές πιστώσεις. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι το οποίο έχει σχέση με την ελληνική παραγωγή, τις εξαγωγές και τη χρηματοδότηση».
Σε ό, τι αφορά την καμπάνια προβολής του γενόσημου φαρμάκου, στην οποία αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας Βιομηχανίας, Ευ. Ζαφείρης, ο κ. Τρύφων επεσήμανε πως η προσπάθεια έχει καθυστερήσει.
«Αργήσαμε», είπε χαρακτηριστικά σημειώνοντας, ότι τώρα πρέπει να γίνει κάτι πολύ συστηματικά. «Μετά από τόσον καιρό έχουμε να αντιμετωπίσουμε ότι έχει καρφωθεί σε κοινό και καταναλωτή πως το γενόσημο είναι κατώτερο – κυρίως λόγω της διαφοράς της τιμής- και ότι δίνεται σε περιπτώσεις που ουσιαστικά υπάρχει φτωχοποίηση του πληθυσμού της χώρας». «Αυτό θέλει χρόνο να αντιστραφεί. Αλλά πρέπει να υπάρχει μία καμπάνια. Πρέπει όμως να είναι διαχρονική καμπάνια. Και τώρα δεν ξέρω πόσον καιρό έχουμε», συμπλήρωσε.
Ο κ. Τρύφων εκτίμησε ότι κάποια στιγμή θα καταπέσει στο ΣτΕ το σύστημα των επιβαρύνσεων στα φάρμακα και κυρίως στα γενόσημα. «Ειδικά με τον τρόπο που επιμερίζεται το claw back. Και πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου η απόφαση αυτή».
Μάλιστα, ο πρόεδρος τη ΠΕΦ εξέφρασε την ελπίδα ότι θα έρθουν κυβερνήσεις και σύντομα, που θα κάνουν συνολικές πολιτικές. «Δεν μπορεί να ασχολούμαστε με αυτά και όχι με τις αναπτυξιακές δράσεις», συμπλήρωσε, υπογραμμίζοντας πως τα τελευταία 5 χρόνια τα μέτρα λαμβάνονται χωρίς ιδιαίτερη διαβούλευση και ανακοινώνονται ερήμην των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Για τον κ. Τρύφων είναι σαφές ότι η φαρμακευτική πολιτική πρέπει να είναι καινοτόμα και παλιά φάρμακα. «Όταν έχεις πολύ μικρό προϋπολογισμό αυτοί οι δύο άξονες προφανώς συγκρούονται. Και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Αλλά ανεξάρτητα από το αν είναι μεγάλος ή μικρός ο προϋπολογισμός τελικά πρέπει να πεις ότι εγώ θα κάνω μία πολιτική και στα δύο άκρα που να συνάδει με το τί γίνεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης και με το στρατηγικό ενδιαφέρον που έχω σαν χώρα σε κάποια πράγματα».
Ερωτηθείς για τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, ο πρόεδρος της ΠΕΦ πρότεινε, αν έβγαζε ο ίδιος αύριο μια Υπουργική Απόφαση, δύο διαφορετικούς «δρόμους». Το ένα μέτρο θα προβλέπει χαμηλές τιμές αποζημίωσης για τα οn patent φάρμακα, για παράδειγμα σε τιμή 100 ευρώ να αποζημιώνονται μόνο τα 30 ευρώ και τα υπόλοιπα να καλύπτει ο ασθενής, ώστε να καταλάβει και ο πολίτης ότι υπάρχουν και εναλλακτικές οικονομικές θεραπείες.
O δεύτερος δρόμος κατά τον κ. Τρύφων είναι πιο κοντά στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα. «Θα έλεγα 100; τον πρώτο χρόνο 50, για όλα. Το δεύτερο χρόνο μία άλλη τιμολόγηση, 30 για όλα. Έτσι ώστε, κατ’ ευθείαν, έχω μέσα σε δύο χρόνια εξοικονόμηση 70 και από κει και πέρα price volume agreement, όποιος πάρει όγκο να δίνει επιστροφή», ανέφερε ο κ. Τρύφων, προσθέτοντας ότι με αυτό τον τρόπο το κράτος οδηγείται σε εξοικονομήσεις.
«Αν ήμουν βουλευτής θα έκανα πιο τολμηρά πράγματα», υποστήριξε σημειώνοντας πως αυτή τη στιγμή διαλύονται οι τιμές φαρμάκων, διαλύεται η εγχώρια παραγωγή. Δεν είναι ότι έχουμε πλέον υποκατάσταση σε φάρμακα που έχουν μικρή διαφορά. Έχουμε υποκατάσταση και off patent και γενοσήμων σε on patent.
Άρα η πολιτική αυτή είναι μονόδρομος πλέον», σημείωσε.
Ο πρόεδρος της ΠΕΦ πρότεινε να εφαρμοστεί μια πολιτική κατώτατης τιμής, η οποία θα στηρίζεται σε price volume agreement και η οποία θα εξασφαλίζει ένα σημαντικό ποσό για τα καινούργια φάρμακα. «Μετά, με προσπάθεια εμπορικής συνεργασίας με φαρμακοποιούς, θα δώσουμε και εκεί κάποια δυνατότητα διείσδυσης. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν να γράφουν brand για τις χρόνιες παθήσεις και μετά η ΗΔΙΚΑ θα βάζει κόφτες», σημείωσε και εξήγησε πως αυτοί οι κόφτες δεν θα αφορούν στη συνταγογράφηση γενοσήμων αλλά  στη συνταγογράφηση on patent φαρμάκων σε νέα θεραπευτική κατηγορία!  Μάλιστα, εκτίμησε πως αυτό το μέτρο θα μπορούσε να αποδώσει μεγάλες εξοικονομήσεις σε 2 χρόνια χωρίς μεγάλες ελλείψεις.
«Το μεγάλο πρόβλημα και έλλειμμα όλων των Κυβερνήσεων, βέβαια, είναι ότι ψηφίζουν μέτρα και δεν τα εφαρμόζουν», σημείωσε και εκτίμησε πως το θέμα του claw back και του rebate θα έπρεπε να έχει μία έννοια εγχώριας προστιθέμενης αξίας για όλες τις εταιρείες, ελληνικές και ξένες.
Για τον Αντιπρόεδρο του ΕΟΠΥΥ ο στόχος της αύξησης της διείσδυσης των γενοσήμων πρέπει να επιτευχθεί, γιατί το οικονομικό όφελος μπορείς αξιοποιηθεί σε άλλα πεδία. Παραδέχθηκε, δε, ότι θα  συνεχίσουμε να ειμαστε αναποτελεσματικοί, αν το κακό δεν χτυπηθεί στη ρίζα του. «Ο όγκος συνταγογράφησης παράγεται από τα κάτω. Άρα χρειάζονται πολιτικές ελέγχου της καταχρηστικής συνταγογράφησης», επανέλαβε ο κ. Γεωργακόπουλος.
«Στην κρίση επέλεξαν μια μέθοδο γραμμικών μειώσεων. Το 1 δισ. πήγε στις τσέπες των ασθενών, κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια πήγαν claw back στη βιομηχανία δεν είχα μείωση των τεμαχίων», τόνισε από την πλευρα του ο Ανδρέας Γαλανόπουλος, Πρόεδρος του Προμηθευτικού Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Αττικής (ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.Α.Π.Ε.) & Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος (Ο.Σ.Φ.Ε.).
«Πως γίνεται οι παρεμβάσεις του κάθε κ. Καρόνε να είναι πάνω στο αντίγραφο, όταν στους πρώτους 100 από τους 6.900 ενεργούς κωδικούς, το top 100 της αγοράς έχουν το 36% των τμχ και το 45% της δαπάνης, με μέση τιμή 9 (σε χονδρικές), όταν η μέση τιμής της συνολικής αγοράς έχει πέσει στο 6,23;», διερωτήθηκε ο κ. Γαλανόπουλος. Μάλιστα, σε αυτά τα 100 φάρμακα μόλις 3 είναι αντίγραφα, όπως ανέφερε. «Μας απασχόλησε το γιατί; Και πόσο να μειώσεις τα αντίγραφα που έχουν μόλις το 21%, αφού το 80% της δαπάνης τους συνεχίζει, σε όγκο, να αυξάνεται;», διερωτήθηκε.
Έθεσε, δε, το ερώτημα που είναι η αξιολόγηση της υγείας, όταν κινδυνεύει να μείνει χωρίς πραγματικά καινοτόμα φάρμακα ο Έλληνας ασθενής. «Όπου υπάρχει καινοτομία ο ασθενής πρέπει να έχει πρόσβαση και κανένας κρατικός φορέας δεν μπορεί να αρνηθεί την πρόσβαση. Αλλά στοιχειά μάρκετινγκ δεν μπορούν να θεωρηθούν καινοτομία», ξεκαθάρισε.
«Αν δεν υπάρξουν win-win συνεργασίες δεν θα επιτύχει κανένα μέτρο», υποστήριξε ο κ. Γαλανόπουλος, χαρακτηρίζοντας «ηλίθιες» πολιτικές που υποστηρίζουν πως θα επιτευχθεί αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων στο 60%, μέσα σε 2 – 3 χρόνια, όταν στη Σουηδία κανείς δεν λέει ότι χρειάστηκε 25 χρόνια.
Την αναποτελεσματικότητα των κινήτρων για τα φαρμακεία ανέδειξε ο Ιωάννης Μακρυγιάννης, Μέλος ΔΣ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγυ & Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Λάρισας.
«Ζητάμε αυτό που έχουν υιοθετήσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ιταλία για παράδειγμα η διείσδυση επιτυγχάνεται με αύξηση της κερδοφορίας του φαρμακείου είτε ως σταθερό ποσοστό κέρδους είτε ως έκπτωση επί του φαρμάκου που πωλείται. Καθαρά εμπορική διαδικασία», σημείωσε.
Αποδομώντας την Υπουργική Απόφαση, ο κ. Μακρυγιάννης σημείωσε ότι αν ένα φαρμακείο, που κάνει 10 – 12 χιλιάδες ευρώ τζίρο στον ΕΟΠΥΥ και στο οποίο επιβάλλεται rebate 130-150 ευρώ, αυξήσει τη διείσδυση από το 23% που είναι τώρα στο 35%, θα πάρει 3% έκπτωση, που θα αφαιρεθεί από το rebate.
«Στα 140 είναι 5 ευρώ. Αν ο ΕΟΠΥΥ μου πάρει 140 ευρώ και μου δώσει πίσω 10 ευρώ, αυτό δεν αποτελεί σοβαρό κίνητρο, για να αυξήσω τη διείσδυση των γενοσήμων», σημείωσε.
Μάλιστα, αν ο φαρμακοποιός δεν καταφέρει αύξηση και είναι κάτω του 25% θα υποστεί έλεγχο και ποινές. «Θα φταίει ο φαρμακοποιός αν δεν μπορεί να το επιτύχει; Όχι», σημείωσε.
Βασικό κριτήριο της δυσκολίας αύξησης της διείσδυσης αποτελεί και η νοοτροπία των ασθενών. Χαρακτηριστικό είναι το φαινόμενο που περιέγραψε ο κ. Μακρυγιάννης, μετά τη θεσμοθέτηση της υψηλότερης συμμετοχής στο πρωτότυπο. «Όρισμένοι αναγκάστηκαν να πάνε στο αντίγραφο. Η πλειονότητα όμως λειτούργησε ανάποδα και σκέφθηκε ότι για να χρηματοδοτεί το κράτος θα πάρω το φθηνότερο σημαίνει ότι το πρωτότυπο είναι καλύτερο!», σημείωσε και πρόσθεσε, όμως, πως η κρίση έχει επιπτώσεις στη συμπεριφορά στο φάρμακο. «Μέχρι τώρα επέμεινε στο πρωτότυπο τώρα φαίνεται να έχει αρχίσει να αναθεωρεί και να στρέφεται στο γενόσημο», κατέληξε.