Σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι φαρμακοποιοί στην Ευρώπη αφού επαγγελματίες σχεδόν από το ένα τέταρτο των χωρών διαμαρτύρονται ότι συνολικά περισσότερα από 600 φάρμακα βρίσκονται σε έλλειψη. Τα στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακοποιών (PGEU).
Συνεχιζόμενη υψηλή συχνότητα ελλείψεων φαρμάκων σε 29 ευρωπαϊκές χώρες καταγράφεται στην έρευνα. Στο 24,14%, των χωρών ότι περισσότερα από 600 φάρμακα είχαν καταγραφεί ως ελλειμματικά κατά τη στιγμή της συμπλήρωσης της έρευνας. Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος , με διάμεση τιμή πάνω από 200-300 φάρμακα ήταν σε έλλειψη.
Κρεσέντο της διαχρονικής έλλειψης διαπιστώνεται αφού όπως καταγράφεται στην έρευνα η ανεπάρκεια επιδεινώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος στην πλειονότητα των χωρών. Ενδεικτικό είναι ότι στο ερώτημα προς τους φαρμακοποιούς «εάν έχετε βιώσει ελλείψεις, πώς θα συγκρίνατε με τις κατάσταση κατά τους προηγούμενους 12 μήνες» απαντούν σε 22 από τους 29 χώρες ότι σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, το 2022, η κατάσταση έχει χειροτερέψει (75,86%), ενώ παρέμεινε η ίδια σε 7 χώρες (24,14%). Σημειώνεται πως δεν υπήρχαν χώρες που κατέγραψαν βελτιώσεις.
Όλες οι κατηγορίες φαρμάκων επηρεάζονται από τις ελλείψεις φαρμάκων σε φαρμακεία της γειτονιάς. Αξιοσημείωτο είναι πως τα καρδιαγγειακά φάρμακα ήταν ανεπαρκώς διαθέσιμα στο μεγαλύτερο ποσοστό των χωρών (82,76%), ακολουθούμενο από τα δύο τα φάρμακα για το νευρικό σύστημα και τα αντιμικροβιακά για συστηματική χρήση- αντιβιοτικά (79,31%), και τα φάρμακα για το αναπνευστικό σύστημα(75,86%).
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 65,52% των χωρών που απάντησαν ανέφεραν ότι είχαν βιώσει ελλείψεις ιατροτεχνολογικών προϊόντων στα κοινοτικά φαρμακεία. Αυτές οι ελλείψεις έχουν παρατηρηθεί σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες ιατρικών ιατροτεχνολογικών προϊόντων (I, IIa, IIb), συμπεριλαμβανομένων των in-vitro διαγνωστικών. Ωστόσο, οι χώρες που δεν έχουν καταγράψει τις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις είναι οι εξής, οι χώρες απαντούν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει ιατροτεχνολογικό προϊόν σύστημα παρακολούθησης των ελλείψεων που να συμβάλλει στην αποσαφήνιση της πραγματικής κατάστασης.
Ο αντίκτυπος στους ασθενείς
Σχεδόν όλες οι χώρες που απάντησαν ανέφεραν ότι πιστεύουν ότι οι ελλείψεις φαρμάκων προκαλούν αγωνία και ταλαιπωρία στους ασθενείς(93,10%). Παρατηρούνται διακοπή των θεραπειών (89,66% των χωρών), αυξημένες συμμετοχές ως αποτέλεσμα ακριβότερων/μη αποζημιούμενων εναλλακτικών λύσεων (72,41%) και υποβέλτιστες θεραπεία/κατώτερη αποτελεσματικότητα (58,62%) θεωρούνται επίσης ως συνήθεις αρνητικές συνέπειες της έλλειψης φαρμάκων στους ασθενείς. Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τα ποσοστά αυτά έχουν αυξηθεί.
Ο αντίκτυπος των ελλείψεων φαρμάκων σε ασθενείς και φαρμακευτική πρακτική σε όλη την Ευρώπη επιδεινώθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Μάλιστα, είναι πλέον εντονότερες οι διαφορές μεταξύ των χωρών.
Συνέπειες στην εργασία των φαρμακοποιών
Ο μέσος χρόνος που αφιερώνουν οι φαρμακοποιοί για την αντιμετώπιση των ελλείψεων έχει αυξηθεί και έφτασε στο μέγιστο σε σύγκριση με τα τελευταία 3 χρόνια. Ο χρόνος που πρέπει να δαπανήσει το προσωπικό του φαρμακείου για την αντιμετώπιση των φαρμάκων ελλείψεις είναι κατά μέσο όρο 6,68 ώρες την εβδομάδα, που είναι σημαντικά υψηλότερος από τον χρόνο που αναφέρθηκε το 2021 (5,3 ώρες), το 2020 (6,3 ώρες ανά εβδομάδα) και το 2019 (6,6 ώρες ανά εβδομάδα). Οι φαρμακοποιοί δαπανούν κατά μέσο όρο 6 ώρες και 40 λεπτά την εβδομάδα ενεργά για τη διαχείριση των ελλείψεων.
Οι ελλείψεις φαρμάκων επηρεάζουν τα φαρμακεία της γειτονιάς στις περισσότερες χώρες με οικονομικές απώλειες λόγω του χρόνου που επενδύεται για τον μετριασμό των ελλείψεις (96,55% των χωρών), και εξίσου μειωμένη εμπιστοσύνη των ασθενών, μειωμένη ικανοποίηση των εργαζομένων και αυξημένη διοικητική καθήκοντα (75,86).
Ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχουν έντονες διαφορές όσον αφορά τις λύσεις που μπορούν να προσφέρουν οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί σε περίπτωση ελλείψεων. Η υποκατάσταση με γενόσημα (93,10% των χωρών), η προμήθεια του ίδιου φαρμάκου από εναλλακτικές εγκεκριμένες πηγές και η προετοιμασία μιας σκευάσματος (και οι δύο 62,07%) είναι οι λύσεις που μπορούν να που μπορούν να παρασχεθούν στις περισσότερες χώρες. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές τις λύσεις είναι υπόκεινται σε περιορισμούς (π.χ. απαιτείται νέα συνταγή) και μπορεί να είναι δύσκολες και χρονοβόρες για τον ασθενή και τον φαρμακοποιό.
Το 51,72% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν υπάρχει κοινά συμφωνημένος ορισμός των ελλείψεων φαρμάκων στη χώρα τους, και 31,03% ανέφεραν ότι δεν υπάρχει ακόμη σύστημα αναφοράς για τα ελλείψεις που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους κοινοτικούς φαρμακοποιούς.
Εκτιμώμενες αιτίες
Οι κύριες αιτίες για τις ελλείψεις επισημάνθηκαν ως εξής η διακοπή/αναστολή της διαδικασίας παρασκευής (65,52%), η ποσόστωση που επιβλήθηκε από τον κατασκευαστή (55,17%) και απροσδόκητες/υψηλές αύξηση της ζήτησης φαρμάκων (48,28%), όπως στην περίπτωση των παιδιατρικά σκευάσματα αντιβιοτικών.
Συστάσεις πολιτικής
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του αυξανόμενου προβλήματος των ελλείψεων φαρμάκων στην Ευρώπη, η PGEU καλεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να υιοθετήσουν επείγοντα, τολμηρά και φιλόδοξα μέτρα, συγκεκριμένα:
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
