Ο καρκίνος του προστάτη πλήττει τους άνδρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού περισσότεροι από 365.000 μαθαίνουν κάθε χρόνο ότι πάσχουν από αυτόν, ενώ 77.000 χάνουν ετησίως τη ζωή τους εξαιτίας του, σύμφωνα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι διαγιγνώσκονται ετησίως περισσότεροι από 3.400 κρούσματα, ενώ οι θάνατοι υπερβαίνουν τους 1.700.
Ωστόσο, έχει καλύτερες προγνώσεις από άλλους καρκίνους αφού περισσότεροι από οκτώ στους δέκα πάσχοντες στην Ευρώπη (το 83%) ζουν από πέντε χρόνια και περισσότερο μετά τη διάγνωση.
«Τους παράγοντες αυτούς όλοι οι άνδρες πρέπει να τους γνωρίζουν, ώστε να αρχίζουν εγκαίρως τον απαιτούμενο προληπτικό έλεγχο», λέει ο Χειρουργός-Ουρολόγος, δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.
«Όπως όλοι οι καρκίνοι, έτσι και αυτός του προστάτη αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όταν γίνεται αντιληπτός νωρίς».
Αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη, αφού είναι σπάνιος στους άνδρες ηλικίας κάτω των 40 ετών, ενώ συνήθως αναπτύσσεται μετά τα 50 έτη (γι’ αυτό και συνιστάται τακτική μέτρηση του PSA στο αίμα και δακτυλική εξέταση προστάτη) και εκδηλώνεται μετά την ηλικία των 65 ετών. Συγκεκριμένα, το 80% των κρουσμάτων του εκδηλώνονται σε άνδρες που έχουν περάσει τα 65 τους χρόνια.
Αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες. Ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται συχνότερα στους Αμερικανούς αφρικανικής καταγωγής και στους άνδρες της Καραϊβικής με την ίδια καταγωγή, αλλά λιγότερο συχνά στους Ασιάτες και τους ισπανόφωνους, για λόγους που δεν γνωρίζουμε.
Στη πλειοψηφία των περιπτώσεων, εμφανίζεται σε άνδρες χωρίς οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Όταν όμως υπάρχει τέτοιο ιστορικό, ο κίνδυνος που διατρέχει ο άνδρας διπλασιάζεται. Ωστόσο ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τους άνδρες των οποίων αρρωσταίνει ο αδελφός, παρά ο πατέρας, καθώς και για τους άνδρες με πολλούς άρρενες συγγενείς (και από τους δύο γονείς) που έπασχαν από τη νόσο.
Ο οικογενής καρκίνος του προστάτη, όπως αποκαλείται, υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύει το 20% των περιπτώσεων της νόσου. Η αιτία του πιστεύεται ότι είναι συνδυασμός κοινών γονιδίων και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Ωστόσο, σ’ ένα 5% των περιπτώσεων ο καρκίνος του προστάτη είναι κληρονομικός, γιατί έχουν κληρονομηθεί συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις που τον θέτουν σε κίνδυνο. «Υπόνοιες για κληρονομικότητα στον καρκίνο του προστάτη εγείρονται όταν ένας άνδρας έχει τρεις ή περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού (πατέρα, αδελφό ή/και γιο) ηλικίας άνω των 60 ετών με καρκίνο του προστάτη», εξηγεί ο κ. Πούλιας.
«Εγείρονται επίσης όταν ο καρκίνος του προστάτη ανιχνεύεται πριν από τα 55 έτη σε τουλάχιστον δύο στενούς συγγενείς (π.χ. πατέρα, αδελφό, γιο, παππού, θείο, ανιψιό) από την ίδια πλευρά της οικογένειας. Μία άλλη περίπτωση, είναι να ανιχνευθεί ο καρκίνος του προστάτη σε τρεις γενιές ανδρών, από την ίδια πλευρά της οικογένειας. Σε σπάνιες περιπτώσεις, εξ άλλου, εγείρονται υπόνοιες κληρονομικότητας όταν στην ίδια οικογένεια υπάρχουν κρούσματα από ορισμένες μορφές καρκίνου που “μοιράζονται” κοινά γονίδια. Όταν, π.χ., υπάρχουν κρούσματα καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του προστάτη, η αιτία μπορεί να είναι τα γονίδια BRCA1 και BRCA2. Μπορεί ακόμα να υπάρχει μια σπάνια, κληρονομική μορφή καρκίνου του παχέος εντέρου (σύνδρομο Lynch) που προκαλεί καρκίνο και σε άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του προστάτη».
Στις περιπτώσεις κληρονομικότητας ο κίνδυνος να εκδηλωθεί καρκίνος του προστάτη αυξάνεται κατ’ αναλογία με τον αριθμό των στενών συγγενών που πάσχουν από αυτόν. Με ένα και μόνο συγγενή πρώτου βαθμού, π.χ., ο κίνδυνος διπλασιάζεται έως τριπλασιάζεται.
Φαίνεται πως συσχετίζεται με ιδιαίτερο τρόπο. «Οι έως τώρα μελέτες δείχνουν ότι οι παχύσαρκοι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν χαμηλής κακοήθειας νόσο, αλλά περισσότερες να εκδηλώσουν επιθετικό καρκίνο του προστάτη», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με προχωρημένο καρκίνο του προστάτη, ο οποίος έχει δυσμενέστερη πρόγνωση από τις αρχικές μορφές της νόσου. Επιπλέον, η ανάρρωσή τους από την εγχείρηση αφαίρεσης του κακοήθους όγκου συχνά διαρκεί περισσότερο και είναι πιο δύσκολη, ενώ μπορεί να διατρέχουν και αυξημένο κίνδυνο θανάτου από τη νόσο».
Η φτωχή σε λαχανικά διατροφή έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο επιθετικού καρκίνου του προστάτη. Το ίδιο και η υπερβολική κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.
Μπορεί να αποτελεί συμβάλλοντα παράγοντα στον επιθετικό καρκίνο του προστάτη, ενώ η έκθεση σε τοξικά χημικά στην εργασία επίσης αυξάνει τον κίνδυνο αυτό. Μελέτες, π.χ., έχουν δείξει ότι οι πυροσβέστες εκτίθενται σε τέτοιου είδους τοξικά χημικά, που είναι ένα μίγμα καπνού, τοξικών αερίων και ενώσεων που σχηματίζονται λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Ο κίνδυνος αυτός είναι ιδιαιτέρως υψηλός όταν δεν φορούν αναπνευστικές συσκευές, όταν μάχονται με τις φλόγες.
«Μελέτες έχουν δείξει πως όσο αυξάνεται το ύψος του άνδρα, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιθετικού καρκίνου του προστάτη», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Φυσικά δεν ευθύνεται το ύψος καθαυτό για τον συγκεκριμένο κίνδυνο, αλλά οι παράγοντες που καθορίζουν το ύψος μας. Είναι καλά γνωστό πως στους παράγοντες αυτούς συμπεριλαμβάνονται γονίδια, το επίπεδο της έκθεσης σε ορμόνες στη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής και η διατροφή κατά την παιδική ηλικία. Το ερώτημα που προσπαθούν τώρα να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι ποιος από αυτούς τους παράγοντες σχετίζεται και με τον καρκίνο του προστάτη».
Aυτό που πρέπει να κάνουν οι άνδρες είναι:
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
