Εκστρατεία για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση

Εκστρατεία ενημέρωσης για την Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ) έχει δημιουργήσει η φαρμακευτική εταιρεία Janssen, με σύνθημα “Δώσε ανάσα στη ζωή σου”. Κεντρικό εικαστικό της εκστρατείας είναι μια ανθρώπινη φιγούρα, που σταδιακά αναδύεται από τη θάλασσα επειδή η ανάσα τελειώνει, υποδηλώνοντας την ανεξήγητη δυσκολία στην αναπνοή του ασθενή με αδιάγνωστη ΠΑΥ.

Στόχος είναι να ενημερώσει το κοινό για τη σημασία της αναγνώρισης των μη ειδικών συμπτωμάτων και την αξία της έγκαιρης διάγνωσης προτού η νόσος εξελιχθεί, δίνοντας έμφαση και προτροπή στο κοινό να απευθυνθεί σε ειδικό γιατρό. Η καμπάνια τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Πνευμονικής Υπέρτασης (ΕΕΜΠΥ) και του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με Πνευμονική Υπέρταση.

Η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με Πνευμονική Υπέρταση κα Ιωάννα Αλυσανδράτου δήλωσε «η δημιουργία μιας καμπάνιας ενημέρωσης για την αόρατη νόσο της ΠΑΥ ξεκινά μια δύσκολη στιγμή για την ελληνική κοινωνία εν μέσω της πανδημίας, αλλά ακριβώς αυτό την κάνει ακόμα πιο σημαντική για την αναγνώριση της ασθένειας από όλους τους φορείς της χώρας. Καλούμε όλους να συμμετάσχουν σε αυτήν, σκορπίζοντας πανελλαδικά το μήνυμα των Ελλήνων ασθενών με πνευμονική υπέρταση: Δώστε ανάσα σε αυτούς που την χρειάζονται, μαθαίνοντας για την ζωή μας στηρίζετε την ύπαρξη μας».

Η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Πνευμονικής Υπέρτασης (ΕΕΜΠΥ) κα Αναστασία Άνθη, αναφορικά με την ενημερωτική εκστρατεία της ΠΑΥ δήλωσε ότι «παρά την μεγάλη πρόοδο που έχει σημειωθεί την τελευταία εικοσαετία στη διάγνωση και θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης, η νόσος παραμένει ανίατη και με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Με δεδομένη την άτυπη αρχική συμπτωματολογία της νόσου, η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί κρίσιμης σημασίας παράμετρο για την πρόγνωση των ασθενών».

Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Janssen Ελλάδος, Gisella Dante δήλωσε: «Η φετινή ενημερωτική εκστρατεία είναι μία ακόμη ενέργεια που έρχεται να ενισχύσει τις προσπάθειες των προηγούμενων ετών. Στόχος και μέλημά μας να είμαστε αρωγοί και η ενημέρωση για τη σπάνια αυτή νόσο είναι ένα ακόμη βήμα για την αναγνώριση και την καλύτερη δυνατή αντιμετώπισή της, πάντα προς όφελος των ασθενών και των οικογενειών τους».

Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ) είναι μια προοδευτικά επιδεινούμενη νόσος που σχετίζεται με δομικές αλλαγές στις πνευμονικές αρτηρίες, αγγεία τα οποία μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά στους πνεύμονες. Οι πνευμονικές αρτηρίες συστέλλονται και στενεύουν, μειώνοντας τη ροή του αίματος προς τους πνεύμονες και αυξάνοντας την πίεση στην πνευμονική αρτηρία, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η καρδιά και ο ασθενής να νιώθει δύσπνοια και κόπωση. Εάν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση της καρδιάς και καρδιακή ανεπάρκεια.

Συμπτώματα

Τα πρώτα συμπτώματα συχνά παρατηρούνται στη διάρκεια σωματικών δραστηριοτήτων, όπως το ανέβασμα μίας σκάλας, το περπάτημα σε ανηφόρα, το τρέξιμο ή η μεταφορά μίας βαριάς τσάντας. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, αυτά τα σημάδια και συμπτώματα μπορεί να γίνουν συχνότερα και μπορεί να αρχίσουν να επηρεάζουν την ικανότητα του ασθενούς να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες.

Πρόκειται για μια σπάνια πάθηση, η οποία όμως μπορεί να προσβάλλει γυναίκες, άνδρες και παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας ή εθνικής προέλευσης. Εκτιμάται ότι μόνο 15 – 60 άτομα ανά 1.000.000 πληθυσμού πλήττονται από την νόσο. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν σχετικά με την ΠΑΥ.

Υπάρχουν πολλοί τύποι της νόσου. Συχνά είναι ιδιοπαθής, δηλαδή, δεν συνδέεται με κάποια άλλη κατάσταση, ενώ σπανίως μπορεί να είναι κληρονομική. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να σχετίζεται με άλλες καταστάσεις, όπως η συγγενής καρδιοπάθεια ή η νόσος του συνδετικού ιστού.

Ορισμένα από τα αίτια είναι γνωστά, ενώ άλλα δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί. Ο ειδικός γιατρός μπορεί να βοηθήσει τα άτομα που πάσχουν, να κατανοήσουν ποιον τύπο της νόσου έχουν. Πάντως, ανεξάρτητα από τον τύπο που έχουν, οι θεραπευτικές επιλογές παραμένουν οι ίδιες.

Επιπτώσεις

Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση είναι μία εξελισσόμενη νόσος και ο ρυθμός επιδείνωσής της ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της ασθένειας. Πρόσφατη έρευνα σε 425 ασθενείς και τους φροντιστές τους έδειξε ότι η νόσος έχει σημαντικές επιπτώσεις στις καθημερινές τους δραστηριότητες:

• Το 83% των ασθενών δυσκολεύονται να ανεβούν σκάλες.
• Πάνω από τους μισούς δυσκολεύονται να βαδίσουν μια μικρή απόσταση.
• Σχεδόν 3 στους 4 δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν εξωτερικές εργασίες, όπως ψώνια από το σούπερ-μάρκετ.
• 85% των αναφέρουν ότι η εργασία τους έχει επηρεαστεί από την κατάστασή τους.
• Ένας στους τρεις φροντιστές πρέπει να σταματήσει τη δουλειά του ή να αλλάξει δουλειά για να φροντίσει τον ασθενή με ΠΑΥ.
• 87% των φροντιστών θέλουν τακτικές ενημερώσεις για την κατάσταση υγείας του συγγενούς τους.
• Πάνω από το ήμισυ του χρόνου ενός φροντιστή κάθε μήνα δαπανάται στη φροντίδα του συγγενούς, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει στους φροντιστές συναισθήματα απομόνωσης.

Διάγνωση

Η πρώιμη διάγνωση είναι σημαντική, καθώς έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με καλύτερες εκβάσεις. Ωστόσο, η διάγνωση είναι δύσκολη. Ένα σημαντικό πρόβλημα είναι ότι τα πρώιμα συμπτώματα (δύσπνοια, ζάλη και κόπωση) είναι μη ειδικά και μπορούν εύκολα να μπερδευτούν με πολλές άλλες, πιο συχνές καταστάσεις, όπως το άσθμα, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή η άπνοια ύπνου.

Το «λειτουργικό στάδιο» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά στην ΠΑΥ. Είναι μία από τις παραμέτρους που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση και τη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με ΠΑΥ.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν υπάρχει μία μεμονωμένη εξέταση, με την οποία να γίνεται η διάγνωση της νόσου. Λόγω της πολυπλοκότητάς της, η ΠΑΥ συνήθως διαγιγνώσκεται σε ειδικά κέντρα και η διαδικασία περιλαμβάνει σειρά εξετάσεων για αποκλεισμό άλλων πιθανών καταστάσεων και για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.

Θεραπεία

Μετά τη διάγνωση, είναι κρίσιμο η θεραπεία να ξεκινήσει το νωρίτερο δυνατόν. Αν και δεν υπάρχει ακόμη οριστική θεραπεία για την ΠΑΥ, υπάρχουν αρκετά ειδικά φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν την ΠΑΥ. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν τα λεγόμενα «μονοπάτια», κάθε ένα από τα οποία αντιπροσωπεύει ορισμένες βιολογικές διεργασίες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου:

• Μονοπάτι της «ενδοθηλίνης»
• Μονοπάτι της «προστακυκλίνης»
• Μονοπάτι του «μονοξειδίου του αζώτου»

Όλα τα παραπάνω φάρμακα χαλαρώνουν και διευρύνουν τα αιμοφόρα αγγεία στους πνεύμονες, ενώ μειώνουν και αποτρέπουν τον υπερβολικό πολλαπλασιασμό των κυττάρων στα τοιχώματα των αγγείων. Οι δράσεις αυτές διευκολύνουν την καρδιά να αντλήσει αίμα στους πνεύμονες. Αυτό οδηγεί σε βελτίωση του επιπέδου σωματικής δραστηριότητας και της ευεξίας, καθώς και σε επιβράδυνση της εξέλιξης της ΠΑΥ στην πάροδο του χρόνου.

Υπάρχουν αρκετές θεραπείες που συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ΠΑΥ, όπως είναι φάρμακα για τα οιδήματα και τη δύσπνοια, φάρμακα για τυχόν αρρυθμίες ή για την πρόληψη δημιουργίας θρόμβων. Σε πολύ βαριές περιπτώσεις ΠΑΥ, όταν τα φάρμακα για την ΠΑΥ αποτυγχάνουν, ο γιατρός μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο της μεταμόσχευσης πνεύμονα (ή, σπάνια, της μεταμόσχευσης καρδιάς και πνεύμονα).