Covid-19: Τι θα εξασφαλίσει την υπερ-ανοσία

Ένα ευρύτερο φάσμα μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2  φαίνεται πως μπρούν να αντιμετωπίσουν τα αντισώματα όσων έχουν νοσήσει και στη συνέχεια έχουν εμβολιαστεί. Η ποιότητα αυτών των αντισωμάτων μπορεί να εξουδετερώσει ακόμα και πιο απομακρυσμένα είδη κορωνοϊών.

Αυτό  το είδος ανοσίας  έχει χαρακτηριστεί ως υβριδική. Οι επιστήμονες το διερευνούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθότι μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία εμβολιαστικών σχημάτων που θα έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά υπερ-ανοσίας. Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα αυτά.

Οι  επιστήμονες εκτιμούν ότι το μυστικό της υπε-ανοσίας οφέιλεται στα β-λεμφοκύτταρα μνήμης. Στην αρχική φάση της ανοσολογικής απάντησης παράγονται αντισώματα  από μία κατηγορία των λευκών κυττάρων του αίματος τα β-λεμφοκύτταρα. Συγκεκριμένα,   μαθαίνουν να παράγουν κατάλληλα αντισώματα και μετατρέπονται έτσι σε πλασματοκύτταρα.

Στη συνέχεια, μετά την ανάρρωση τα πλασματοκύτταρα μειώνονται και έτσι η παραγωγή των αντισωμάτων φθίνει. Σταδιακά αναπτύσσονται κάποια β-λεμφοκύτταρα που παράγουν αντισώματα σε βάθος χρόνου, τα λεγόμενα β-λεμφοκύτταρα μνήμης. Φαίνεται λοιπόν ότι αυτά τα β-λεμφοκύτταρα μνήμης αναπτύσσονται πιο αργά, ακόμα και μήνες αργότερα από την αρχική έκθεση στον ιό.

Εφόσον ακολουθήσει ο εμβολιασμός μετά από νόσηση, αυτά τα καλά εκπαιδευμένα β-λεμφοκύτταρα μνήμης επεκτείνονται ακόμα περισσότερο με αποτέλεσμα να παράγεται μία αντισωματική απάντηση υψηλότερης ποιότητας και μεγαλύτερου φάσματος. Οι επιστήμονες θεωρούν πως και η καθυστέρηση της δεύτερης δόσης των εμβολιαστικών σχημάτων οδηγεί σε βελτιωμένη ανοσιακή απόκριση, ισχυρότερη από αυτήν των κλασικών σχημάτων και μάλλον πολύ κοντά σε αυτήν που παρατηρείται στην υβριδική ανοσία.

Ανάλογα είναι και τα ευρήματα από τις μελέτες “mix’n’match”, δηλαδή όταν ο εμβολιασμός ολοκληρώνεται από εμβόλιο διαφορετικό από αυτό της πρώτης δόσης. Σε μελέτη που  βρίσκεται σε προδημοσίευση προκύπτει ότι η χρήση ενισχυτικής δόσης με εμβόλιο διαφορετικό από αυτό που είχε ολοκληρωθεί το αρχικό σχήμα είχε ως αποτέλεσμα ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση από ότι όταν χρησιμοποιήθηκε εμβόλιο ίδιο με αυτό του αρχικού σχήματος. Η έκθεση λοιπόν σε διαφορετικά αντιγόνα θεωρητικά ενισχύει την διεύρυνση του ρεπερτορίου των εκπαιδευμένων β-λεμφοκυττάρων μνήμης με αποτέλεσμα να παράγουν περισσότερα αλλά και πιο αποτελεσματικά αντισώματα.  Με βάση τα στοιχεία αυτά εκτιμάται πως ο κατάλληλος εμβολιαστικός σχεδιασμός θα μπορούσε να διασφαλίσει την θωράκιση έναντι εύρους μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2 που μπορεί να προκύψουν στο κοντινό ή απώτερο χρονικό διάστημα.