Προς ένα έξυπνο οικοσύστημα φροντίδας υγείας

Κύμα ανανέωσης αναμένεται για κλάδο της υγείας, χάρη στη πρόοδο της τεχνολογίας και της ανάλυσης δεδομένων, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης,  σύμφωνα με την έκθεση της ΕΥ, «The Intelligent Health Ecosystem». Επόμενο βήμα αποτελεί η δημιουργία ενός Έξυπνου Οικοσυστήματος Υγείας, που θα βασίζεται σε πλήθος δεδομένων από έξυπνες συσκευές και αισθητήρες.

Ο μετασχηματισμός σε ένα πιο ανθρωποκεντρικό σύστημα χωλαίνει λόγω περικοπών δαπανών και ανεπάρκειας προσωπικού.Οι δυνάμεις που συντονίζουν το παιχνίδι στην «σκακιέρα» της Υγείας είναι αφενός ο παράγοντας της γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού και οι συνυφασμένες με αυτή ασθένειες.  Ταυτόχρονα υφίσταται ισχυρή πίεση για μείωση κόστους.

Εφιάλτης φαντάζει η εκτίμηση το 2030, θα υπάρξει ένα έλλειμμα εργαζόμενων στην υγειονομική περίθαλψη, της τάξης των 18 εκατομμυρίων ατόμων. Ως αντίρροπη δύναμη λειτουργεί η τεχνολογία που ήδη ευνοεί απομακρυσμένες ή εικονικές εξετάσεις,  επιτρέποντας την παροχής φροντίδας μακριά από το νοσοκομείο.

Για την βελτίωση της «φροντίδας ασθένειας» (sick care)  χρειάζεται εκπαίδευση, πρόληψη, αλλά και εξατομίκευση της θεραπείας. Σύμμαχοι μπορεί να είναι η εξοικείωση με τις «έξυπνες συσκευές» και η αποδοχή της δυνατότητας συμμετοχής στη φροντίδα υγείας των δεδομένων από αυτές τις συσκευές, με στόχο την παροχή υπηρεσιών υγείας με όλο και περισσότερη χρήση φερόμενων  αισθητήρων. Η εξασφάλιση πλήθους δεδομένων και η ανάπτυξη νέων θεραπειών χάρη στη τεχνολογία θα συντείνουν σε εξατομικευμένες θεραπείες, ακόμα και γενετικά προσαρμοσμένες. Ως εκ τούτου, ο ρόλος του ιατρού  τροποποιείται σε «καθοδηγητή». Κάποιοι ιατροί του μέλλοντος, θα εξελιχθούν σε ιατρούς-μηχανικούς, που θα έχουν εκπαιδευτεί στην τεχνητή νοημοσύνη, τα big data, τη ρομποτική και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες. Κατόπιν αυτών είναι επιτακτική η ανάγκη υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών, αυτοματοποίησης και τεχνητής νοημοσύνης. Έχοντας εξασφαλίσει τη κατάλληλη τεχνολογία  χρειάζεται η αλλαγή προσέγγιση στον τρόπο που σήμερα χρησιμοποιούμε την τεχνολογία στην υγεία.

Το «Έξυπνο Οικοσύστημα Υγείας»

Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΥ,  απαραίτητη κίνηση αποτελεί η δημιουργία ενός Έξυπνου Οικοσυστήματος Υγείας, με τη βοήθεια από αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI), οι οποίοι θα τροφοδοτούνται με ένα τεράστιο εύρος δεδομένων από έξυπνες συσκευές και αισθητήρες. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα δίκτυο αντίστοιχο του Internet of Things, αλλά επικεντρωμένο στη βελτίωση της φροντίδας υγείας (Internet of Medical Things – IoMT).

Μέχρι τώρα έμφαση δίνεται στην ενσωμάτωση του cloud, των αισθητήρων, των συστημάτων εικονικής και εκτεταμένης πραγματικότητας και της ευρυζωνικότητας πέμπτης γενιάς (5G) στα μοντέλα παροχής φροντίδας.  Εκτιμάται ότι στο άμεσο μέλλον, θα πρωταγωνιστήσουν πιο προηγμένες τεχνολογίες, όπως το quantum computing, αλλά και ψηφιακές εξελίξεις,  για παράδειγμα το metaverse και το Web 3.0. «Συνδυαστικά, οι τεχνολογίες αυτές, καθώς θα συνεχίσουν να εξελίσσονται, θα οδηγήσουν στη δημιουργία του δικτύου Internet of Medical Things (IoM είναι T), του οποίου η χρήση αναμένεται να επεκταθεί ευρέως. Το δίκτυο αυτό θα τροφοδοτείται με δεδομένα από ένα μεγάλο εύρος αισθητήρων και θα λειτουργεί ως δίαυλος επικοινωνίας των δεδομένων και της ανάλυσής τους, μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών» αναφέρεται στην έκθεση.

Στην κατεύθυνση αυτή θα βοηθήσουν πλήθος συνδεδεμένων συσκευών, εικονικών βοηθών, αισθητήρων κίνησης, εργαλείων απομακρυσμένης παρακολούθησης, συνδεδεμένων με έξυπνες υποδομές.  Επίσης αναμένεται η χαρτογράφηση του εσωτερικού του σώματός μας από βιοηλεκτρονικά εμφυτεύματα, αισθητήρες-χάπια, έξυπνα ρούχα, νανορομπότ και έξυπνη σκόνη. «Έχει υπολογιστεί ότι, το 2020, υπήρχαν ένα τρισεκατομμύριο αισθητήρες στον κόσμο, σε σύγκριση με περίπου 20 εκατομμύρια την προηγούμενη δεκαετία, αριθμός που υποδηλώνει μέση ετήσια αύξηση της τάξης του 195%» σχολιάζεται.

Πλήθος δεδομένων

Κατά την επόμενη τριετία, αναμένεται ότι τα διαθέσιμα δεδομένα υγείας θα αυξάνονται ετησίως με ρυθμό 36%, ξεπερνώντας την αύξηση της παραγωγής δεδομένων για κλάδους όπως η μεταποίηση (6,3%) ή οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (6%). Όσο για τη τεχνητή νοημοσύνη, ο ρόλος της  στην υγειονομική περίθαλψη είναι διαρκώς αυξανόμενος, κάτι που αντικατοπτρίζεται στην έγκριση περισσότερων από 135 νέων αλγορίθμων τη χρονιά 2020-21, με πιο πρόσφατο παράδειγμα, την έγκριση από τον FDA αλγόριθμου τεχνητής νοημοσύνης, που μπορεί να διαγνώσει ανεύρυσμα στον εγκέφαλο. Οι κυριότερες περιοχές εφαρμογής περιλαμβάνουν διάγνωση και προτάσεις θεραπείας, παρακολούθηση και επικοινωνία με ασθενείς, βελτίωση των οδών φροντίδας (pathways) και εκτέλεση εργασιών διαχείρισης σε πραγματικό χρόνο.