Διαγνωστικό πρωτόκολλο για τη διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοπόρωσης

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας εφαρμόζεται στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης διαγνωστικό πρωτόκολλο για τη διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοπόρωσης. Στόχος  είναι η διευκόλυνση της διαδικασίας διάγνωσης και παρακολούθησης της οστεοπόρωσης, με χρήση των ενδεδειγμένων εργαστηριακών εξετάσεων.

Επιδίωξη είναι ακόμη ο εξορθολογισμός της δαπάνης που προκαλείται από τη συνταγογράφηση εργαστηριακών εξετάσεων για το εν λόγω νόσημα

Για τη διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοπόρωσης χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι κωδικοί:
ICD-10: M80, M80.0, M80.1, M80.2, M80.3, M80.4, M80.5, M80.8, M80.9, M81, M81.0, M81.1, M81.2, M81.3, M81.4, M81.5, M81.6, M81.8, M81.9, M82, M82.0, M82.1 και M82.8.

 Εργαστηριακές εξετάσεις:

Α) Μέτρηση οστικής πυκνότητας με διπλή φωτονιακή απορροφησιομέτρηση σε έως δύο συνολικά μετρήσεις ανά δύο ( έτη, οι οποίες δύναται να αφορούν, είτε σε μέτρηση ταυτόχρονα σε
δύο ( σημεία (μία μέτρηση σε ΟΜΣΣ και μία σε Ισχίο) ανά διετία, είτε ανά έτος στο σημείο με το
χαμηλότερο Τ- score και ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση του ατόμου, ως εξής:
Α1) Ηλικία κάτω των 50 ετών στις ακόλουθες περιπτώσεις:
-Κατάγματα χαμηλής βίας
-Υπογοναδισμός
-Πρώιμη εμμηνόπαυση (κάτω των 45 ετών)
-Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
-Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
-Φαρμακευτική αγωγή σχετιζόμενη με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος
(ενδεικτικά: στεροειδή, αναστολείς αρωματάσης)
-Άλλα παθολογικά νοσήματα σχετιζόμενα με απώλεια οστικής μάζας ή/και κίνδυνο κατάγματος
(ενδεικτικά: ρευματοειδής αρθρίτιδα, σύνδρομο Cushing, σακχαρώδης διαβήτης, σοβαρή χρόνια
αποφρακτική πνευμονοπάθεια, HIV/AIDS).
Α2) Ηλικία 50 – 64 ετών στις ακόλουθες περιπτώσεις:
-Κάταγμα χαμηλής βίας μετά την ηλικία των 40 ετών
-Κάταγμα ισχίου γονέα
-Σπονδυλικό κάταγμα ή/και οστεοπενική απεικόνιση οστών σε ακτινογραφίες
-Χαμηλό σωματικό βάρος (BMI κάτω από 20 kg/m2) ή/και απώλεια σωματικού βάρους πάνω από
10% από το βάρος του ασθενή στην ηλικία των 25 ετών
-Κατανάλωση οινοπνεύματος (πάνω από 25 γρ. ημερησίως)
-Κάπνισμα
-Άλλοι παράγοντες και νόσοι, όπως αυτοί αναφέρονται στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 50 ετών
Α3) Ηλικία μεγαλύτερη ή ίση των 65 ετών:
Σε όλους, ανεξαρτήτως φύλου και συνοδών νοσημάτων

Β) Οι ακόλουθες εξετάσεις αίματος και ούρων όχι νωρίτερα από μία  φορά κατ’ έτος:
– Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου
-Προσδιορισμός στο αίμα αλβουμίνης (ALB)
– Προσδιορισμός στο αίμα φωσφόρου (P)
-Γενική εξέταση αίματος
-Εξέταση αίματος για ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων (TKE)
– Κρεατινίνη αίματος
-Αλκαλική φωσφατάση αίματος (ALP)
-Θυροειδοτρόπος ορμόνη (TSH)
-Ολική 25 (ΟΗ) βιταμίνη D
-Ασβέστιο ούρων 24-ώρου
-Κρεατινίνη ούρων 24-ώρου

Γ) Αν εκ του ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων του αρχικού εργαστηριακού ελέγχου κριθεί αναγκαία η διερεύνηση δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εξετάσεων, όχι νωρίτερα από μία (1) φορά κατ’ έτος:
-Παραθορμόνη (PTH intact)
-Τεστοστερόνη αίματος (TESTO)
-Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών αίματος
-Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών ούρων
-Κορτιζόλη ούρων 24 ωρών
-Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG IGA)
-Ολική ΙGA
– Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG)
-Οξαλοξεική τρανσαμινάση (AST/SGOT)
-Πυροσταφυλική τρανσαμινάση (ALT/SGPT)

Δ) Οι ακόλουθες ακτινογραφίες όχι νωρίτερα από μία φορά κατ’ έτος και μόνο αν συνυπάρχει αναφερομένη ραχιαλγία ή/και οσφυαλγία ή/και προοδευτική κύφωση ή/και απώλεια ύψους μεγαλύτερη των 4 εκ. από το μέγιστο ύψος ή μεγαλύτερης του 1,5 εκ. το τελευταίο έτος:
Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (F)
Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (P)
Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (F)
Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (P)
Για την παρακολούθηση της οστεοπόρωσης, σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία μέσω του
θεραπευτικού πρωτοκόλλου συνταγογράφησης για την οστεοπόρωση, επιτρέπεται η
συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εργαστηριακών εξετάσεων:
Α) Μέτρηση οστικής πυκνότητας με διπλή φωτονιακή απορροφησιομέτρηση είτε σε ένα σημείο (αυτό με το χαμηλότερο Τ- score) είτε σε δύο  διαφορετικά σημεία (μία μέτρηση σε ΟΜΣΣ και μία σε Ισχίο), όχι νωρίτερα από την παρέλευση (1) έτους από την τελευταία μέτρηση.
Β) Οι ακόλουθες εξετάσεις αίματος και ούρων όχι νωρίτερα από δύο φορές κατ’ έτος:
– Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου
-Προσδιορισμός στο αίμα αλβουμίνης (ALB)
– Προσδιορισμός στο αίμα φωσφόρου (P)
-Γενική εξέταση αίματος
-Εξέταση αίματος για ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων (TKE)
– Κρεατινίνη αίματος
-Αλκαλική φωσφατάση αίματος (ALP)
-Θυροειδοτρόπος ορμόνη (TSH)
-Ολική 25 (ΟΗ) βιταμίνη D
-Ασβέστιο ούρων 24-ώρου
-Κρεατινίνη ούρων 24ώρου
Γ) Αν εκ του ιστορικού, της φυσικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων του αρχικού εργαστηριακού ελέγχου κριθεί αναγκαία η διερεύνηση δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, επιτρέπεται η συνταγογράφηση και εκτέλεση των ακόλουθων εξετάσεων, όχι νωρίτερα από μία (1) φορά κατ’ έτος:
-Παραθορμόνη (PTH intact)
-Τεστοστερόνη αίματος (TESTO)
-Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών αίματος
-Ανοσοηλεκτροφόρηση ή Ανοσοκαθήλωση πρωτεϊνών ούρων
-Κορτιζόλη ούρων 24 ωρών
Αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης (ΑΝΤΙ- TTG IGA)
– Ολική IGA
-Οξαλοξεική τρανσαμινάση (AST/SGOT)
-Πυροσταφυλική τρανσαμινάση (ALT/SGPT)
Δ) Οι ακόλουθες ακτινογραφίες όχι νωρίτερα από μία (1) φορά κατ’ έτος και μόνο αν συνυπάρχει αναφερομένη ραχιαλγία ή/και οσφυαλγία ή/και προοδευτική κύφωση ή/και απώλεια ύψους μεγαλύτερη των 4 εκ. από το μέγιστο ύψος ή μεγαλύτερης του 1,5 εκ. το τελευταίο έτος:
Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας – σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (F)
Ακτινογραφία θωρακικής μοίρας – σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) (P)
Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας – σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (F)
Ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας – σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) (P)

4. Η συνταγογράφηση για τις ICD 10 διαγνώσεις του άρθρου 3 της παρούσας, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω ορισθεισών χρονικών περιόδων, επιτρέπεται, όμως σε αυτή την περίπτωση εκδίδεται παραπεμπτικό με την ένδειξη «Δεν αποζημιώνεται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. σε Ιδιώτη Πάροχο», οπότε και θα πρέπει να εκτελεστεί μόνο σε δημόσια δομή. Για τις ICD 10 διαγνώσεις του άρθρου 3 της παρούσας, καταργούνται τα αναφερόμενα στην υπ΄ αριθμ. ΕΑΛΕΓ.Π.οικ.45813/13.06.2018 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 2270/Β/2018).