CDC: Εξάρσεις και χαρακτηριστικά των νέων υποπαραλλαγών COVID-19

Χειμερινές αλλά και καλοκαιρινές αιχμές εντοπίζονται στη δραστηριότητα της νόσησης από COVID-19 σύμφωνα με το CDC. Παρατηρείται διακύμανση ανάλογα με τις εποχές.

Τις τελευταίες εβδομάδες, συστήματα επιτήρησης έχουν δείξει αυξήσεις φορέων COVID- 19 στις ΗΠΑ και Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών είναι πιθανές εκτεταμένες καθώς και τοπικές αυξήσεις.

Στοιχεία από τα τέσσερα χρόνια κρουσμάτων COVID, νοσηλείας και θανάτων δείχνουν ότι o COVID-19 έχει χειμερινές αιχμές (πιο πρόσφατα στα τέλη Δεκεμβρίου 2023 και αρχές Ιανουαρίου 2024), αλλά και καλοκαιρινές αιχμές (πιο πρόσφατα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2023). Τα στοιχεία παρουσιάζουν περιληπτικά η παθολόγος, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη.

Λαμβάνοντας υπόψιν την εποχικότητα  είναι δυνατή η καλύτερη προσαρμογή των στρατηγικών πρόληψης και των συστάσεων για τη δημόσια υγεία, την προετοιμασία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και την κατανομή των πόρων. Α Ειδικότερα, η χειμερινή αιχμή τείνει να επικαλύπτεται με εκείνες για τη γρίπη, τον RSV και πολλούς άλλους ιούς.

Εκτιμάται λοιπόν ότι η λήψη ενός επικαιροποιημένου εμβολίου έναντι της COVID-19 το φθινόπωρο μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη προστασία κατά τη χειμερινή αιχμή. Τα άτομα που μπορεί να ωφεληθούν από πρόσθετες δόσεις εμβολίου:
• ηλικίες 65 ετών και άνω,
• μέτρια ή σοβαρά ανοσοκατεσταλμένα ή με υποκείμενες ιατρικές παθήσεις,
• που διαβιούν σε εγκαταστάσεις αυξημένης φροντίδας,
• ανεξαρτήτως ηλικίας και που δεν έχουν λάβει ποτέ εμβόλιο κατά του COVID-19 και
• που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη ειδικά στο τελευταίο τρίμηνο.

Σημειώνεται ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή για τις Πρακτικές Εμβολιασμού (ACIP) του CDC συνέστησε στα άτομα ηλικίας ≥ 6 μηνών να λάβουν τα εμβόλια 2024–2025 για τον COVID-19 όταν γίνουν διαθέσιμα αυτό το φθινόπωρο.

Νέες υποπαραλλαγές

Αττές επηρεάζουν τα μοτίβα δραστηριότητας της COVID-19, αφού γενικά η εμφάνιση νέων υποπαραλλαγών έχει συσχετιστεί με αύξηση του μεγέθους των χειμερινών αιχμών και εμφάνιση πρόσθετων κορυφών σε άλλες εποχές του έτους. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, νέες υποπαραλλαγές, όπως η Delta και η Omicron, συνέβαλαν σε αρκετές κορυφές.
Ειδικότερα, αρκετές αξιοσημείωτες επιδημιολογικές αιχμές συσχετίστηκαν με την εμφάνιση νέων υποπαραλλαγών που επικράτησαν (>50%) το καλοκαίρι του 2021 (Δέλτα), το χειμώνα του 2022 (Omicron BA.1.1.529), το καλοκαίρι του 2022 (Omicron BA.5) και το χειμώνα του 2024 (Omicron BA.2.86).

Διακυμάνσεις

Τον προηγούμενο χειμώνα,  το επιδημικό κύμα κορυφώθηκε στις αρχές Ιανουαρίου, μειώθηκε ραγδαία τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο και μέχρι τον Μάιο του 2024 ήταν χαμηλότερος από κάθε άλλο σημείο, αρχίζοντας από τον Μάρτιο του 2020. Αν και δεν υπάρχει πανδημία κορωνοϊού, ο ιός αυτός εξακολουθεί να συνδέεται με εκατομμύρια νοσηλείες και χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως και μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιο COVID. (σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα του Ιουνίου 2024 σε δημοσίευση στο JAMA, περίπου το 7% των Αμερικάνων διαγνώσθηκαν με μακροχρόνιο COVID).

Σε τι αποδίδεται η νέα έξαρση

Η αύξηση οφείλεται κυρίως στα νέα χαρακτηριστικά των υποπαραλλαγών SARS-CoV-2 KP.3, LB.1 και KP.2.3, σύμφωνα με το διεθνές έγκριτο περιοδικό the Lancet. Η υποπαραλλαγή SARS-CoV-2 JN.1 (BA.2.86.1.1) είχε κυριαρχήσει έναντι των σειρών XBB στις αρχές του 2024. Ακολούθησαν οι υποπαραλλαγές KP.2 και KP.3, με επιπλέον υποκαταστάσεις πρωτεϊνών ακίδας.

Από τον  προηγούμενο Ιούνιο , υποπαραλλαγές όπως οι LB.1 και KP.2.3, που συγκλίνουν στη διαγραφή της 31ης θέσης στο S (Ser31del), άρχισαν να εξαπλώνονται. Ο σχετικός αριθμός αποτελεσματικής αναπαραγωγής (Re) των KP.3, LB.1 και KP.2.3 έδειξε ότι αυτές οι παραλλαγές θα εξαπλωθούν παγκοσμίως, εκτός από την KP.2.2.

Ιολογικά και ανοσολογικά πειράματα έδειξαν ότι οι υποπαραλλαγές JN.1, συμπεριλαμβανομένων των KP.2 και KP.3, έχουν αυξημένη ανοσοδιαφυγή και Re συγκριτικά με το γονικό JN.1. Οι LB.1 και KP.2.3, με τη διαγραφή Ser31del, έδειξαν υψηλότερη μολυσματικότητα και ισχυρότερη ανοσολογική αντίσταση από την KP.2. Αυτά τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι το Ser31del είναι κρίσιμο για την αυξημένη μολυσματικότητα και ανοσοδιαφυγή.