Στον “πάγο” η φαρμακευτική νομοθεσία

του Δικηγόρου Χρήστου Αρβανίτη

Οι επιπτώσεις από τον πρόσφατο νόμο (4336/14-08-2015-ΦΕΚ 94 τ. Α’) για τα φαρμακεία
Η θέσπιση του άνω νόμου προκάλεσε ερωτήματα φαρμακοποιών, αλλά και αρμοδίων Διευθύνσεων Περιφερειών, για το περιεχόμενο και έκταση εφαρμογή της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην παρούσα κατάσταση και μέχρι την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.) που θα ρυθμίσει τα συναφή θέματα.
Θυμίζω ειδικότερα ότι:
Ι. Α. Με το Ν. 4336/14-08-2015 (ΦΕΚ 94 τ. Α’) και υπό τον τίτλο «Υποπαράγραφος Δ.12: Καταργούμενες – Τροποποιούμενες Διατάξεις»:
Με τον αριθμό 17 (σελ. 980), καταργήθηκε η διάταξη του άρθρου 6 του Ν. 328/76. (Σημείωση: Για την ακρίβεια το άρθρο 6 του Ν. 328/76, όπως ίσχυε μετά από δύο τροποποιήσεις του, είχε αντικαταστήσει το άρθρο 17 του Ν. 5607/32. Επομένως, για το νομοτεχνικά ορθό, καταργήθηκε το τελευταίο).
Με τον αριθμό 18 (σελ. 981), τροποποιήθηκε το άρθρο 1 του Ν. 1963/91 ως εξής: «Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Υγείας καθορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε άλλο θέμα σχετικά με την χορήγηση άδειας ιδρύσεως φαρμακείου».
Σύμφωνα με τη μεταβατική διάταξη του άρθρου 4 του άνω Νόμου (Μέρος Γ’, σελ. 1034): «Η ισχύς του νόμου αρχίζει από την υπογραφή από τα συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης της ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ Β’ του άρθρου 3, εκτός από τις διατάξεις της ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ Α’ του άρθρου 3, η ισχύς των οποίων αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

Ήδη, η αναφερόμενη στην παράγραφο Β’ του άρθρου 3 του νόμου «Σύμβαση Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» υπεγράφη στην 19-08-2015, όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός στο Διάγγελμά του της 20-08-2015 και επιβεβαίωσαν στη συνέχεια οι «ΘΕΣΜΟΙ».
Επομένως, όπως είχα την ευκαιρία να εκθέσω και στην ηγεσία του ΠΦΣ, η ισχύς του Ν. 4336/14-08-2015, καθόσον αφορά τις καταργηθείσες -τροποποιηθείσες διατάξεις του άρθρου 6 Ν. 328/76 και του άρθρου 1 Ν. 1963/91, άρχισε από 20-08-2015.
Επιπρόσθετα, επειδή στον Ν. 4336/2015 δεν ορίζεται ειδικότερα ότι οι ως άνω καταργούμενες – τροποποιούμενες διατάξεις θα ισχύουν μεταβατικά μέχρι την έκδοση της νέας Κ.Υ.Α., είναι αυτονόητο ότι τα ζητήματα που αναφέρονται σε αυτές κατέστησαν πλέον «ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΑ».
Επομένως, με άλλα λόγια, «παγώνει» πλήρως η εφαρμογή της φαρμακευτικής νομοθεσίας για τα αντίστοιχα ζητήματα, μέχρι την έκδοση της προβλεπόμενης Κ.Υ.Α., καθόσον οι αρμόδιες Περιφέρειες «απώλεσαν» όχι μόνο το αντικείμενο, αλλά και τη διαδικασία των αντίστοιχων ρυθμίσεων.
Τι περιλαμβάνουν οι καταργηθείσες – τροποποιηθείσες διατάξεις;
Α. Η καταργηθείσα διάταξη του άρθρου 6 Ν. 328/76, ή ορθότερα του άρθρου 17 Ν. 5607/32, είχε ως εξής:
Αρθρον 6.«1.«Για την εκμετάλλευση φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης επιτρέπεται η σύσταση ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας μόνο μεταξύ φαρμακοποιών.» Η συμμετοχή φαρμακοποιού σε μία ακόμη το πολύ από τις παραπάνω εταιρείες και εφ` όσον η άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας του φαρμακείου ή της φαρμακοποθήκης είναι στο όνομα άλλου φαρμακοποιού δεν απαγορεύεται.Η σύσταση της εταιρείας γίνεται πάντοτε με συμβολαιογραφικό έγγραφο και για ορισμένη πάντοτε χρονική διάρκεια, της οποίας επιτρέπεται η παράταση κατά τον ίδιο τρόπο.Εταιρείες φαρμακαποθηκών, στις οποίες συμμετέχουν εταίροι μη φαρμακοποιοί, που υπάρχουν κατά τη δημοσίευση του παρόντος και λειτουργούν με μία από τις ανωτέρω μορφές, εξακολουθούν να λειτουργούν νόμιμα, απαγορεύεται όμως η είσοδος σ`αυτές νέων εταίρων μη φαρμακοποιών, καθώς και σε περίπτωση παρατάσεως της διάρκειας λειτουργίας τους». ***Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1,όπως αυτή είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 14 του Ν.1821/1988 (ΦΕΚ Α 271),αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο πρώτο υποπαράγραφο ΣΤ.1 περ.3.α. Ν.4254/2014, ΦΕΚ Α 85/7.4.2014.2. Επιφυλασσομένων των διατάξεων περί προσωπικής ευθύνης και αυτοπροσώπου διευθύνσεως του φαρμακείου ή της φαρμακαποθήκης υπό του αδειούχου φαρμακοποιού, πάσα δικαιοπραξία σχέσιν έχουσα με την εν γένει εκμετάλλευσιν της κατά τ` ανωτέρω συνιστωμένης εταιρείας, δέον όπως καταρτίζηται υπό του αδειούχου φαρμακοποιού, καθισταμένου υποχρεωτικώς διαχειριστού της εταιρείας απαγορευμένης της υποκαταστάσεως τούτου, δι` ειδικού ή γενικού πληρεξουσίου κατά την σύναψιν των δικαιοπραξιών τούτων ή την διαχείρισιν εν γένει των εταιρικών υποθέσεων.3. Οι προς διατήρησιν κληρονομικού φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης νομιμοποιούμενοι κατά τας διατάξεις του άρθρου 19 του Ν. 5607/1932 και του Α.Ν. 517/1968 «περί απελευθερώσεως επαγγέλματος φαρμακοποιού και συμπληρώσεως διατάξεών τινων της φαραμακευτικής νομοθεσίας» δύνανται να συνιστούν εταιρείαν δια συμβολαιογραφικού εγγράφου υπό μίαν των εν τη παραγράφω 1 του παρόντος μορφήν και τύπον υπό την προϋπόθεσιν, όπως άπαντες οι κατά τα άνω κληρονόμοι τυγχάνουν ομόρρυθμα μέλη και συνδιαχειρισταί της Εταιρείας, συναλλασσόμενοι πάντοτε επ` ονόματι της Εταιρείας και υπό τον διακριτικόν τίτλον κληρονομικόν φαρμακείον ή φαρμακαποθήκη.Ειδικώς δια τας υπό εταιρικήν μορφήν λειτουργούσας φαρμακαποθήκας, εν περιπτώσει θανάτου του αδειούχου φαρμακοποιού, δύνανται, ο επιζών των συζύγων ή τα τέκνα αυτού να διατηρήσουν την φαρμακαποθήκην, ουχί πάντως πέραν της πενταετίας από του θανάτου του αδειούχου υπό την προϋπόθεσιν της εντός μηνός προσλήψεως υπευθύνου φαρμακοποιού μη διευθύνοντος φαρμακείου ή φαρμακαποθήκην και μη κατέχοντος οιανδήποτε και καθ` οιονδήποτε τρόπον αμειβομένην θέσιν.4. Κεκυρωμένα αντίγραφα εκ της Γραμματείας του οικείου Πρωτοδικείου της έδρας της εταιρείας των κατά τα άνω συνιστωμένων εταιρικών συμβολαίων δέον να κατατίθενται εντός μηνός από της καταχωρήσεως των εν τω οικείω βιβλίω του Πρωτοδικείου εις την Δ/νσιν Φαρμάκων και Φαρμακείων του Υπουργείου Κοινων.Υπηρεσιών καθώς και ήδη συνεστημένας υφίσταται ύποχρέωσις υποβολής των εταιρικών συμβολαίων εντός τριμήνου το πολύ από της ισχύος του παρόντος.5. Πάσα παράβασιν των υπό του παρόντος άρθρου οριζομένων συνεπάγεται την ακύρωσιν της αδείας ιδρύσεως ή διατηρήσεως του φαρμακείου ή της φαρμακαποθήκης εφαρμοζομένων υποχρεωτικώς δια το μέλλον των διατάξεων του υπό στοιχ. β` εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του Α.Ν. 517/1968.6. Αι υφ` οιανδήποτε νομικήν μορφήν υφιστάμεναι και λειτουργούσαι Εταιρείαι έχουσαι ως αντικείμενον την εκμετάλλευσιν φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης, εξακολουθούσαι νομίμως λειτουργούσαι μέχρι λήξεως του χρόνου διαρκείας των, ως ούτος αναγράφεται κατά την 4.2.1976 ημέραν καταθέσεως του παρόντος εν τω καταστατικώ των, επί οιασδήποτε όμως ανανεώσεως ή παρατάσεως της διαρκείας δέον να μετατραπή εις εταιρείαν ομόρρυθμον ή ετερόρρυθμον και να εξασφαλίζεται εις τον φαρμακοποιόν ποσοστόν συμμετοχής τουλάχιστον πεντήκοντα επί τοις εκατόν (50%).7. Αι διατάξεις των παραγράφων 1 και 6 δεν έχουν εφαρμογήν προκειμένου περί συνεταιριστικών μεταξύ συζύγων ή συγγενών εξ αίματος ή αγχιστείας μέχρι και δευτέρου βαθμού, διατηρουμένης πάντοτε της ισχύος των περί προσωπικής ευθύνης του αδειούχου φαρμακοποιού διατάξεων και της μορφής της εταιρείας». «Σε περίπτωση θανάτου του αδειούχου φαρμακοποιού τα συγγενή πρόσωπα, που ήταν συνεταίροι του, μπορούν να συνεταιρίζονται για μια πενταετία από το θάνατο του φαρμακοποιού με άλλο φαρμακοποιό που δεν έχει άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας φαρμακείου ή φαρμακοποθήκης, ο οποίος θα συμμετέχει στην εταιρεία με ποσοστό τουλάχιστον 50%.Τα συγγενή αυτά πρόσωπα υποχρεούνται να ασολούνται αποκλειστικά με τη λειτουργία του εταιρικού φαρμακείου ή της φαρμακαποθήκης και η συμμετοχή τους σε άλλη εταιρεία οποιασδήποτε μορφής απαγορεύεται». ***Το άνω εντός » » εδάφιο αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 14 παρ. 14 παρ. 2 του Ν. 1821/1988 (ΦΕΚ Α 271).8. Επί διαλύσεως του προς εκμετάλλευσιν φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης συνεταιρισμού, μεταξύ φαρμακοποιού και ιδιώτου και όταν η μίσθωσις του μισθίου καταστήματος έχη γίνει επ` ονόματι του συνεταιρισμού, η μίσθωσις συνεχίζεται επί ονόματι του φαρμακοποιού μέχρι της λήξεως του χρόνου της μισθώσεως, προκειμένου ούτος να διατηρήση εν τω μισθίω το φαρμακείον ή την φαρμακαποθήκην του.***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 19 του Ν. 3204/2003 (ΦΕΚ Α 296) ορίσθηκαν τα ακόλουθα:» Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6 του Ν. 328/1976 (ΦΕΚ 128 Α), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 14 του Ν. 1821/1988 (ΦΕΚ 271 Α`), του άρθρου 12 του Ν.5607/1932 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 του Ν. 1963/1991 (ΦΕΚ 138 Α), καθώς και με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 8 του Ν. 1963/1991, απαγορεύεται κάθε μορφής συμφωνία μεταξύ αδειούχων φαρμακοποιών και τρίτων, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της διεύθυνσης ή της εκμετάλλευσης του φαρμακείου.Με απόφαση του αρμόδιου νομάρχη επιβάλλεται πρόστιμο από 15.000,00 ευρώ μέχρι 20.000,00 ευρώ σε βάρος των φαρμακοποιών και των τρίτων που παραβιάζουν τις διατάξεις αυτής της παραγράφου. Σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο διπλασιάζεται και ανακαλείται η άδεια ίδρυσης του φαρμακείου.»

Β. Η τροποποιηθείσα διάταξη του άρθρου 1 Ν. 1963/91 είχε ως εξής:
««1. H άδεια ίδρυσης φαρμακείου χορηγείται, από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας της έδρας του φαρμακείου, με απόφαση του Αρμόδιου Περιφερειάρχη και κοινοποιείται στον οικείο Φαρμακευτικό Σύλλογο».
Για την απόκτηση της άδειας ιδρύσεως φαρμακείου απαιτείται ο αιτών να έχει τα κατωτέρω προσόντα, που αποδεικνύονται με τα υποβαλλόμενα αντίστοιχα πιστοποιητικά των αρμόδιων αρχών:
α) Την ελληνική ιθαγένεια ή την υπηκοότητα ενός των Κρατών – Μελών της Ε.Ο.Κ.
β) Πτυχίο φαρμακευτικής σχολής και άδεια ασκήσεως της φαρμακευτικής στην Ελλάδα.
γ) να έχει εκπληρώσει τις στρατιωτικές υποχρεώσεις του ή να έχει νομίμως απαλλαγεί από αυτές.
δ) Να μην έχει καταδικασθεί αμετάκλητα σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή, υπεξαίρεση, απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, εγκλήματα κατά των ηθών, συκοφαντική δυσφήμιση για πράξεις που έχουν σχέση με την άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος, κιβδηλεία, παραχάραξη, παράβαση των διατάξεων του άρθρ. 5 του νόμ. 1729/1987 (ΦΕΚ 144 Α”) και καθ” υποτροπήν του άρθρ. 11 του ίδιου νόμου ή να μην έχει καταδικασθεί αμετάκλητα για κακούργημα ή καθ” υποτροπήν για πλημμέλημα για το οποίο επεβλήθη η στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων ή να μην έχει παραπεμφθεί με αμετάκλητο βούλευμα, για κάποιο από τα παραπάνω αδικήματα.
«ε) τα ανωτέρω δικαιολογητικά για την ίδρυση φαρμακείου μπορούν να υποβληθούν και ηλεκτρονικά από τον αιτούντα στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας, της έδρας του φαρμακείου. Σε περίπτωση αδυναμίας του αιτούντος να υποβάλει τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά ηλεκτρονικά, η κατάθεση των τελευταίων γίνεται ιδιοχείρως από τον αιτούντα στην Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας, της έδρας του φαρμακείου.»
Δεν χορηγείται άδεια ιδρύσεως φαρμακείου σε φαρμακοποιούς:
α) Που λαμβάνουν σύνταξη για λόγους υγείας ή το ανώτατο όριο της σύνταξης που απονέμεται από το Δημόσιο, το Τ.Σ.Α.Υ. ή από οποιονδήποτε άλλο φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως ή που έχουν τις προς τούτο προϋποθέσεις, έστω και αν παρητήθησαν ή παραιτηθούν από το δικαίωμα της λήψεως συντάξεως.
β) Που έχουν τιμωρηθεί για παραβάσεις της φαρμακευτικής νομοθεσίας με οριστική ανάκληση της άδειας ιδρύσεως του φαρμακείου ή φαρμακαποθήκης.
4)^^^ βλ. σχόλια) Οι άδειες ιδρύσεως και λειτουργίας φαρμακείων και φαρμακαποθήκων φαρμακοποιών, που κατεδικάσθησαν με αμετάκλητη δικαστική απόφαση σε ένα από τα αδικήματα που αναφέρονται στην περίπτ. δ” της παρ. 2, ανακαλούνται «με απόφαση του Αρμόδιου Περιφερειάρχη».
«4. Δεν χορηγείται άδεια ιδρύσεως φαρμακείου σε φαρμακοποιούς που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους. Αδειες ίδρυσης και λειτουργίας φαρμακείων και φαρμακαποθηκών, που ανήκουν σε
φαρμακοποιούς, που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους, ανακαλούνται με πράξη της αρμόδιας αρχής. Η ισχύς της διάταξης αυτής αρχίζει από 1.1.2003″.
[5. παραλείπεται ως μη ισχύουσα]***(βλ. σχόλια)
(Σημείωση: Το περιεχόμενο των άνω διατάξεων παρατίθεται όπως ακριβώς εξάγεται από το σύστημα «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ» στο οποίο περιλαμβάνονται και παρατηρήσεις).
Ωστόσο, η κατάργηση – τροποποίηση των άνω διατάξεων έχει παρενέργειες, καθόσον «αναστέλλεται» εξ ανάγκης και η εφαρμογή των παρακάτω αλληλοεξαρτώμενων διατάξεων, οι οποίες δεν καταργούνται, αλλά ενδεχομένως χρειασθεί να τροποποιηθούν αναλόγως:
α. Του άρθρου 12 του Ν. 5607/32, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί από διατάξεις του Ν. 1963/91 και αφορά τις συστεγάσεις των φαρμακείων.
β. Των παραγράφων 1, 3, 4, 6 του άρθρου 36 του Ν. 3918/2011.
Ειδικότερα:

αα. Το άρθρο 12 του Ν. 5607/32 έχει ως εξής:

«1. Με απόφαση του Αρμόδιου Περιφερειάρχη της έδρας των συστεγαζόμενων φαρμακείων δύναται να επιτραπεί η συστέγαση στο ίδιο κατάστημα περισσοτέρων του ενός (1) υπό ίδρυση φαρμακείων εφόσον χωροταξικά δεν παρακωλύεται η εξυπηρέτηση του κοινού και δεν έχει δηλωθεί στο συγκεκριμένο κατάστημα η λειτουργία νεοϊδρυόμενου φαρμακείου ή η μεταφορά φαρμακείου που ήδη λειτουργεί σε άλλη θέση. Στην περίπτωση αυτή η ολοκλήρωση της ιδρύσεως του φαρμακείου με τη λήψη άδειας λειτουργίας και η πραγματοποίηση της μεταφοράς πρέπει να γίνει σε χρονικό διάστημα εξήντα (60) ημερών, αν δε παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αυτή, η δηλωθείσα ίδρυση και η μεταφορά δεν αποτελούν κώλυμα για την έγκριση της αιτούμενης συστεγάσεως. Ομοίως μπορεί να επιτραπεί η συστέγαση φαρμακείων υπό ίδρυση με λειτουργούντα φαρμακεία, καθώς και λειτουργούντων φαρμακείων μεταξύ τους. Επίσης επιτρέπεται η συστέγαση στο ίδιο κατάστημα φαρμακαποθηκών υπό ίδρυση ή λειτουργουσών και υπό ίδρυση φαρμακαποθηκών ή και λειτουργουσών μεταξύ τους.»
Οι αδειούχοι φαρμακοποιοί των συστεγασμένων φαρμακείων και φαρμακαποθηκών είναι συνυπεύθυνοι για κάθε παράβαση νόμου, καθώς και για την αυτοπρόσωπη διεύθυνση και την κανονική λειτουργία των φαρμακείων και των φαρμακαποθηκών τους και υποχρεούνται να αναγράφουν τα ονοματεπώνυμά τους στις προθήκες και τις επιγραφές αυτών.
Η συστέγαση μεταξύ φαρμακείων που λειτουργούν και μεταξύ λειτουργούντων φαρμακείων με υπό ίδρυση, που δεν έχουν λάβει άδεια λειτουργίας, επιτρέπεται ανεξάρτητα από την απόσπαση που έχουν αυτά από άλλο φαρμακείο ή από συστεγαζόμενα.
Τα κατά την παρ. 1 συστεγαζόμενα φαρμακεία θεωρούνται, για τον καθορισμό του αριθμού των φαρμακείων, ως λειτουργούντα χωριστά και υποχρεούνται σε ιδιαίτερη διημέρευση και διανυκτέρευση.
Αδειες για συστέγαση φαρμακείων ή σύσταση εταιρείας εκμεταλλεύσεως των φαρμακείων αυτών στο εξής χορηγούνται μόνο σε φαρμακεία και φαρμακαποθήκες που πληρούν τις προδιαγραφές της ισχύουσας νομοθεσίας.
Σε περίπτωση συνταξιοδοτήσεως, παραιτήσεως για λόγους υγείας ή θανάτου του φαρμακοποιού, στο κατάστημα του οποίου εγκρίθηκε ή εγκρίνεται συστέγαση, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, δεν έχουν εφαρμογή, λυομένης της συστεγάσεως, για τους παραμένοντες σ” αυτό φαρμακοποιούς, οι περί εμβαδού και αποστάσεων διατάξεις των άρθρ. 4 και 6 του παρόντος νόμου. Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η προαναφερθείσα συστέγαση δεν ισχύουν οι προϋποθέσεις της παρ. 5 του παρόντος άρθρου και οι περιορισμοί του άρθρ. 2 για τον δηλώντα, κατά την υποβολή της αιτήσεως για χορήγηση άδειας ιδρύσεως φαρμακείου, ότι θα συστεγασθεί μετά των ανωτέρω και των κληρονόμων, κατά νόμο δικαιούχων της άδειας, οι οποίοι δηλώνουν την αποδοχή τους εγγράφως επί του φύλλου της αιτήσεως.
Αν το εμβαδόν του φαρμακείου στις πιο πάνω περιπτώσεις είναι μικρότερο του οριζόμενου στο άρθρ. 4 του παρόντος νόμου, τότε η συστέγαση και η αποσυστέγαση, που προαναφέρεται, μπορεί να γίνει μια φορά.
Το φαρμακευτικό εργαστήριο μπορεί να είναι και σε ανώγειο, η δε αποθήκη και τουαλέτα μπορούν να είναι και σε υπόγειο ή ανώγειο χώρο του φαρμακείου. Ολοι αυτοί οι χώροι πρέπει να επικοινωνούν με το κύριο κατάστημα, σύμφωνα όμως πάντοτε με τον ισχύοντα Γ.Ο.Κ.
Τα κατά το παρόν άρθρο συστεγαζόμενα φαρμακεία λειτουργούν υποχρεωτικά με τη μορφή ομόρρυθμης εταιρείας, που συνιστάται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, οριζομένων συνδιαχειριστών όλων των συμμετεχόντων στη συστέγαση φαρμακοποιών και εφαρμοζομένων αναλόγως των διατάξεων των παρ. 2, 3,4,5 και 7 του άρθρ. 17 του ν. 5607/1932, όπως τούτο αντικαταστάθηκε και τροποποιήθηκε με τα άρθρ. 6 του ν. 328/1976 και 14 του ν. 1821/1988 (ΦΕΚ 271 Α”).
Στο τέλος του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 5607/1932, όπως τούτο τελικά αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 της παρ. Ζ” του άρθρου 58 του ν. 1539/1985 (ΦΕΚ 64 Α”), προστίθεται φράση».
«9. Οι θέσεις φαρμακείων που λειτουργούν νόμιμα, οι οποίες καταργούνται λόγω συστέγασης των αδειούχων φαρμακοποιών και συμμετοχής τους σε εταιρεία φαρμακείων, εξακολουθούν να είναι δεσμευμένες και να παράγουν όλες τις νόμιμες συνέπειες για χρονικό διάστημα ενός έτους από την έκδοση της απόφασης του αρμόδιου νομάρχη, με την οποία εγκρίνεται η συστέγαση των φαρμακείων.»

β.β. Οι παράγραφοι 1, 3, 4, 6 του άρθρου 36 Ν. 3918/2011 έχουν ως εξής:

Το επάγγελμα του αδειούχου φαρμακοποιού και η λήψη άδειας ίδρυσης και λειτουργίας φαρμακείου από αδειούχο φαρμακοποιό, όπως προσδιορίζεται από το ν. 5607/1932 (Α” 300), όπως αυτός ισχύει, δεν υπόκεινται σε κανένα περιορισμό πλην των σχετικών με τα πληθυσμιακά όρια.» Οι Έλληνες ή υπήκοοι κράτους-μέλους της Ε.Ε., που έχουν πτυχίο φαρμακοποιού και άδεια άσκησης επαγγέλματος δύνανται να ασκούν αυτό ελεύθερα κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 του ν. 1963/1991 (ΦΕΚ 138 Α”).
Για την προστασία της δημόσιας υγείας και την ορθολογική κατανομή των φαρμακείων στην επικράτεια, καθορίζεται αναλογία ενός φαρμακείου ανά χίλιους (1.000) κατοίκους, κατ” αρχήν σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων και, όπου αυτές δεν υπάρχουν, σε επίπεδο δημοτικών κοινοτήτων ή δημοτικών ενοτήτων και, όπου δεν υπάρχουν τοπικές ή δημοτικές κοινότητες, ούτε δημοτικές ενότητες, σε επίπεδο δήμων, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87 Α”): Σε τοπικές ή δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως χιλίων κατοίκων επιτρέπεται η χορήγηση μίας άδειας φαρμακείου. «Στα όρια της Περιφέρειας Αττικής και της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, όπως ορίζονται στο ν 3852/2010 (Α” 87), καθώς και σε δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων η ανωτέρω αναλογία κατοίκων ανά φαρμακείο καθορίζεται σε επίπεδο δημοτικών ενοτήτων με βάση την τελευταία απογραφή.»
Επιτρέπεται η μεταφορά και η ίδρυση φαρμακείων κατ” εξαίρεση των διατάξεων της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, πλησίον δημόσιων νοσοκομείων και σε απόσταση έως εκατό (100) μέτρων εκατέρωθεν του μέσου της εξωτερικής κεντρικής πύλης του νοσοκομείου και στις δύο (2) οικοδομικές γραμμές της οδού επί της οποίας βρίσκεται η πύλη. Ο αριθμός των νέων φαρμακείων δεν μπορεί να υπερβαίνει τον αριθμό των ήδη λειτουργούντων στην περιοχή που ορίστηκε στο προηγούμενο εδάφιο κατά τη δημοσίευση του παρόντος.»
Κατ” εξαίρεση των διατάξεων των πληθυσμιακών ορίων της προηγούμενης παραγράφου, επιτρέπεται η συστέγαση στο ίδιο κατάστημα λειτουργούντος φαρμακείου με υπό ίδρυση φαρμακείο. Τα κατά την παρούσα διάταξη συστεγαζόμενα φαρμακεία λειτουργούν υποχρεωτικά με τη μορφή ομόρρυθμης εταιρείας. ***[παραλείπεται εδάφιο – βλ. σχόλια]
Στα νεοϊδρυόμενα φαρμακεία χορηγούνται αυτοτελείς άδειες ίδρυσης υπό τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Εάν ο φαρμακοποιός, στο φαρμακείο του οποίου πραγματοποιείται η συστέγαση, συνταξιοδοτηθεί, παραιτηθεί για οποιονδήποτε λόγο ανακαλείται η άδεια ίδρυσης του φαρμακείου του και στον παραμένοντα φαρμακοποιό χορηγείται άδεια συνεχίσεως λειτουργίας του φαρμακείου. Ειδικά στην περίπτωση παραίτησης του ως άνω φαρμακοποιού, αυτός δύναται να ιδρύσει στο μέλλον άπαξ νέο φαρμακείο υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της παρούσας παραγράφου. Οι φαρμακοποιοί των συστεγαζόμενων φαρμακείων της παρούσας παραγράφου υποχρεούνται στην αυτοπρόσωπη διεύθυνση αυτών. Επίσης, τα εν λόγω φαρμακεία θεωρούνται, για τον καθορισμό του αριθμού των φαρμακείων, ως λειτουργούντα χωριστά και υποχρεούνται σε ιδιαίτερη διημέρευση και διανυκτέρευση.
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η εκδοθησόμενη Κ.Υ.Α. θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις που θα αφορούν τα περισσότερα και κυριότερα ζητήματα ίδρυσης και λειτουργίας των φαρμακείων, όπως είναι:
Το «ιδιοκτησιακό» καθεστώς των φαρμακείων.
Η εταιρική σύνθεση, η εταιρική μορφή λειτουργίας τους (π.χ. Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε., Α.Ε.) και οι εταιρικές σχέσεις των εταίρων.
Η διαδικασία και όροι χορήγησης νέων αδειών ίδρυσης φαρμακείων (κενές θέσεις).
Η διαχείριση των φαρμακείων.
Τα κληρονομικά φαρμακεία σε όλες τις εκδοχές, συμπεριλαμβανομένων και των τέκνων που σπουδάζουν φαρμακευτική.
Η σχέση των φαρμακείων με τις εποπτεύουσες Αρχές (Περιφέρειες).
Η συμμετοχή σε εταιρείες φαρμακείων των συγγενών των φαρμακοποιών και η τύχη τους σε περίπτωση θανάτου του συγγενούς αδειούχου φαρμακοποιού.
Το όριο ηλικίας των 70 ετών. (Σημείωση: Καταργήθηκε. Θα ζητηθεί η επαναφορά του και με ποιο περιεχόμενο;)
Τα ασυμβίβαστα για τη χορήγηση αδειών ιδρύσεως φαρμακείων και οι σχετικές προϋποθέσεις (ποινικό μητρώο, στρατολογία, συνταξιοδοτηθέντες του Δημοσίου κ.λπ.)
Με λίγα λόγια, στη νέα Κ.Υ.Α. θα τοποθετηθεί και «στριμωχθεί» το σύνολο σχεδόν της φαρμακευτικής νομοθεσίας.
Ως εκ τούτου, η προεργασία εκ μέρους του ΠΦΣ των προς θεσμοθέτηση μέτρων θα είναι και επίπονη, αλλά κυρίως άμεση, καθόσον πρέπει να επαναλειτουργήσει αποτελεσματικά το σύστημα αδειοδότησης και λειτουργίας των φαρμακείων, το οποίο κατέστη πλήρως ανενεργό μέχρι την έκδοση της προβλεπόμενης από το Ν. 4336/2015 Κοινής Υπουργικής Απόφασης.
Ωστόσο, πράξεις που δεν θίγονται είτε πρωτογενώς, είτε εξ αντανακλάσεως, από τις καταργηθείσες – τροποποιηθείσες διατάξεις, είναι δυνατόν να λαμβάνουν χώρα.
Για παράδειγμα, αν ένας φαρμακοποιός έχει ήδη λάβει άδεια ιδρύσεως νέου φαρμακείου, είναι δυνατή και η χορήγηση της άδειας λειτουργίας του, καθόσον οι διατάξεις που αφορούν τα της λειτουργίας του φαρμακείου παραμένουν σε ισχύ.

Πηγή: drtsili.blogspot.gr