Η αντιμετώπιση του καρκίνου του ενδομητρίου εισέρχεται σε νέα εποχή, καθώς τα αποτελέσματα της διεθνούς μελέτης PORTEC-3 προσφέρουν ισχυρές ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της συνδυασμένης χημειοακτινοθεραπείας σε γυναίκες υψηλού κινδύνου. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Oncology, αναδεικνύει τη σημασία της εξατομικευμένης προσέγγισης με βάση τη μοριακή ταξινόμηση των όγκων.

Ο καρκίνος του ενδομητρίου αποτελεί τη συχνότερη μορφή γυναικολογικής κακοήθειας στις ανεπτυγμένες χώρες, εμφανιζόμενος κυρίως σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Στις περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζεται σε πρώιμο στάδιο, επιτρέποντας υψηλά ποσοστά ίασης. Ωστόσο, για ασθενείς με χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου, όπως η διήθηση του μυομητρίου, υψηλού βαθμού ιστολογική κακοήθεια ή λεμφαδενική συμμετοχή, η πιθανότητα υποτροπής είναι αυξημένη, καθιστώντας απαραίτητη τη συμπληρωματική θεραπεία μετά τη χειρουργική αφαίρεση της μήτρας.

Η επικουρική θεραπεία στοχεύει στην εξάλειψη μικροσκοπικών καρκινικών κυττάρων που ενδέχεται να παραμείνουν στον οργανισμό. Παραδοσιακά, η ακτινοθεραπεία πυέλου χρησιμοποιείται για τη μείωση του κινδύνου τοπικής υποτροπής, ενώ τα τελευταία χρόνια η έρευνα έχει στραφεί στον συνδυασμό ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας, με σκοπό τη βελτίωση της συνολικής επιβίωσης και την πρόληψη απομακρυσμένων μεταστάσεων.

Η μελέτη PORTEC-3 και τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα, Δρ. Μαρία Καπαρέλου και καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, επισημαίνουν ότι η μελέτη PORTEC-3 αποτελεί σημείο αναφοράς για την αντιμετώπιση του υψηλού κινδύνου καρκίνου του ενδομητρίου. Στη μελέτη συμμετείχαν 660 γυναίκες, οι οποίες τυχαιοποιήθηκαν σε δύο ομάδες: η μία έλαβε μόνο ακτινοθεραπεία πυέλου, ενώ η άλλη υποβλήθηκε σε συνδυασμένη θεραπεία με σισπλατίνη και στη συνέχεια τέσσερις κύκλους καρβοπλατίνης και πακλιταξέλης.

Με διάμεση παρακολούθηση 10,1 ετών, οι γυναίκες που έλαβαν συνδυασμένη θεραπεία παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά συνολικής επιβίωσης και επιβίωσης χωρίς υποτροπή. Συγκεκριμένα, η δεκαετής συνολική επιβίωση ανήλθε σε 74,4% έναντι 67,3%, ενώ η επιβίωση χωρίς υποτροπή ήταν 72,8% έναντι 67,4%. Οι διαφορές αυτές ήταν στατιστικά σημαντικές, επιβεβαιώνοντας το μακροχρόνιο όφελος της χημειοθεραπείας.

Η σημασία της μοριακής ταξινόμησης για την εξατομίκευση της θεραπείας

Η μοριακή ανάλυση των όγκων ανέδειξε ότι οι γυναίκες με p53-μεταλλαγμένους όγκους, που χαρακτηρίζονται από επιθετική βιολογική συμπεριφορά, ωφελήθηκαν περισσότερο από τη συνδυασμένη θεραπεία. Αντίθετα, για τις γυναίκες με POLE-μετάλλαξη ή mismatch repair–deficient (MMRd) όγκους δεν παρατηρήθηκε σαφές πρόσθετο όφελος από τη χημειοθεραπεία. Το εύρημα αυτό ενισχύει τη σημασία της μοριακής ταξινόμησης ως εργαλείου καθορισμού της κατάλληλης θεραπευτικής στρατηγικής.

Η μελέτη PORTEC-3 επιβεβαιώνει ότι η συνδυασμένη χημειοακτινοθεραπεία προσφέρει ουσιαστική βελτίωση της πρόγνωσης σε γυναίκες με υψηλού κινδύνου καρκίνο του ενδομητρίου, ιδιαίτερα σε εκείνες με p53-μεταλλαγμένους όγκους. Παράλληλα, υπογραμμίζει την ανάγκη για στοχευμένες και εξατομικευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις, οδηγώντας τη σύγχρονη ογκολογία σε πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς λύσεις για κάθε ασθενή.