Το Μνημόνιο δεν είναι το πρόβλημα στην Υγεία

Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι έχουμε επιδείνωση βασικών δεικτών για την υγεία με αποκορύφωμα την αύξηση των αυτοκτονιών και την αδυναμία πολλών χρόνιων ασθενών να καταβάλουν τη συμμετοχή στη φαρμακευτική θεραπεία. Με βάση μάλιστα όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν διεθνώς, όλοι οι ειδικοί αναμένουν μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης των Ελλήνων μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.

Πολλοί συγχέουν όμως την υγεία των Ελλήνων με το σύστημα υγείας της χώρας. Όσα προανέφερα, δεν σημαίνουν ότι για τα σημερινά προβλήματα του ΕΣΥ φταίει το Μνημόνιο ή η οικονομική κρίση. Και προ του Μνημονίου, δηλαδή, προ του Μαϊου του 2010, το σύστημα υγείας της χώρας είχε σοβαρές αδυναμίες. Θυμίζω μερικές:

    Τεράστια ιδιωτική δαπάνη που ανέρχονταν σε ποσοστό στο 40-45% των συνολικών δαπανών για την υγεία.
    Τεράστια παραοικονομία που ορισμένες έρευνες αναβίβαζαν στο 2% του ΑΕΠ. Ήτοι 4 δις ευρώ!
    Τεράστια σπατάλη σε φάρμακα και ειδικά υλικά. Ποιος ξεχνά ότι τα στεντς πωλούνταν στα ελληνικά νοσοκομεία 4-4.500 ευρώ, ενώ άξιζαν 300-400 ευρώ;
    Ουρές και ταλαιπωρία στα πολυϊατρεία του ΙΚΑ. Θυμίζω ότι 5,5 εκατ. ασφαλισμένοι του ΙΚΑ είχαν πρόσβαση μόνο σε 5.500 γιατρούς σε όλη την Ελλάδα!
    Ράντζα και φακελάκια στα δημόσια νοσοκομεία. Ελλείψεις σε νοσηλευτές και γιατρούς ειδικοτήτων σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές.
    Έλλειψη σύγχρονων μηχανημάτων στα κρατικά νοσοκομεία και ειδικά στην ακτινοθεραπεία.
    Κατακερματισμό της ασφάλισης υγείας και ανυπαρξία οργανωμένων υπηρεσιών σε πρωτοβάθμιο επίπεδο.

Στην πράξη το σύστημα υγείας ισορροπούσε λόγω του “μαύρου χρήματος”. Έτσι, για παράδειγμα οι μεσοαστοί ασφαλισμένοι του ΙΚΑ που είχαν οικονομική άνεση ουδέποτε έκαναν χρήση των υπηρεσιών του ιδρύματος. Προτιμούσαν να πληρώσουν από τη τσέπη τους διότι θα τους κόστιζε περισσότερο να μπλέξουν με τη γραφειοκρατία.

Παράλληλα, το σύστημα ήταν πλήρως ανοιχτό σε ότι αφορά την πρόσβαση (μερικοί θα έλεγαν τοσο ανοιχτό όσο ένα ξέφραγο αμπέλι). Ένας πολίτης για να απευθυνθεί σε νοσοκομείο δεν χρειαζόταν τίποτα περισσότερο από το να απευθυνθεί στα εξωτερικά ιατρεία το πρωί ή στα απογευματινά. Κάθε φάρμακο που λάμβανε τιμή, αυτομάτως καλύπτονταν από τα ασφαλιστικά ταμεία. Φαινόμενο που δεν υφίσταται σε καμία Δυτική χώρα, ακόμη και στις πιο πλούσιες!

Είναι νομίζω σαφές ότι δεν φταίει το Μνημόνιο για τα δεινά του συστήματος υγείας. Ίσα ίσα, που λόγω του Μνημονίου εφαρμόστηκαν μέτρα, που θα έπρεπε να έχουν ληφθεί εδώ και χρόνια. Όπως το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (παρά τα προβλήματα που έχει), η θεσμοθέτηση κανόνων στην αποζημίωση νέων θεραπειών, η δημιουργία ενιαίου φορέα ασφάλισης υγείας (ΕΟΠΥΥ).

Απλώς οι οριζόντιες περικοπές που επιβλήθηκαν λόγω αδυναμίας του πολιτικού συστήματος και της δημόσιας διοίκησης να διαχειριστεί τις αναγκαίες αλλαγές, μας έφεραν στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Άλλωστε, αν είχαμε σήμερα 5 δις παραπάνω να διαθέσουμε στην υγεία, δεν θα λύνονταν ως δια μαγείας τα προβλήματα. Πολλά από τα χρήματα αυτά θα πήγαιναν στις τσέπες των γνωστών “τρωκτικών”…

Συνεπώς, σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι ανάγκη να τεθούν σωστά τα θεμέλια του συστήματος υγείας της χώρας. Ώστε όταν αρχίσει η ανάπτυξη (νομοτελειακά θα έρθει αργά ή γρήγορα), να μην οδηγηθούμε πάλι σε στρεβλές καταστάσεις. Φυσικά είναι δύσκολο να ληφθούν μέτρα, υπό καθεστώς μείωσης των δημοσίων δαπανών. Όμως, άλλη λύση δεν έχουμε. Όπως στρώσαμε θα κοιμηθούμε.

Το κακό είναι ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και οι κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς έχουν μείνει στα παλιά. Η ρητορική τους και οι ενέργειές τους δείχνουν ότι ουσιαστικά αυτό που επιθυμούν είναι απλώς να φύγει η τρόικα και το Μνημόνιο για να γυρίσουμε στα παλιά…