Η φαρμακευτική καινοτομία εξελίσσεται με ρυθμούς που αναδιαμορφώνουν την ιατρική πρακτική και την υγειονομική φροντίδα, και η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη επιλογή: θα συμβαδίσει με αυτήν την πρόοδο ή θα παραμείνει πίσω. Αυτό ήταν το κεντρικό μήνυμα της εκδήλωσης του Pharma Innovation Forum Greece, που πραγματοποιήθηκε στις 26 Νοεμβρίου, αναδεικνύοντας τις μεγάλες δυνατότητες της επιστήμης αλλά και τα σοβαρά εμπόδια που περιορίζουν την πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες.

Η πρόεδρος του PIF, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, τόνισε ότι η καινοτομία δεν αποτελεί υπόσχεση του μέλλοντος αλλά παρούσα πραγματικότητα που αλλάζει ζωές, επισημαίνοντας ότι η χώρα διαθέτει τη γνώση, αλλά χρειάζεται ένα σύστημα ικανό να εξασφαλίσει έγκαιρη πρόσβαση στις κατάλληλες θεραπείες.

Η πρόσβαση των ασθενών και η υστέρηση της χώρας

Στην πρώτη ενότητα της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν τεκμηριωμένα στοιχεία που δείχνουν ότι οι καινοτόμες θεραπείες έχουν βελτιώσει σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής σε σοβαρά χρόνια νοσήματα. Παρά τα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα, η ιατρική κοινότητα ανέδειξε ότι η Ελλάδα υστερεί τόσο στους χρόνους πρόσβασης όσο και στην ελκυστικότητά της ως χώρα διεξαγωγής κλινικών μελετών.

Οι καθηγητές Κωνσταντίνος Συρίγος και Χαράλαμπος Βλαχόπουλος υπογράμμισαν  στα λεγόμενά τους ότι η καθυστέρηση αυτή επηρεάζει άμεσα την επιστημονική πρόοδο και περιορίζει τις θεραπευτικές επιλογές που τελικά φτάνουν στους ασθενείς. Από την πλευρά των συλλόγων ασθενών, ο Δημήτρης Κοντοπίδης και η Φωτεινή Σκόνδρα περιέγραψαν μια πραγματικότητα όπου μόνο λίγοι μπορούν να επωφεληθούν από τη θεραπευτική εξέλιξη, τονίζοντας ότι τα οριζόντια μέτρα και το clawback δεν αποτελούν λογιστική διαδικασία αλλά ζήτημα ζωής, με πραγματικές επιπτώσεις στη δυνατότητα πρόσβασης και στη βιωσιμότητα του συστήματος.

Μύθοι, αλήθειες και η πραγματική εικόνα της φαρμακευτικής αγοράς

Στη δεύτερη ενότητα, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του PIF ανέλυσαν τους κυριότερους μύθους και τις αλήθειες γύρω από τη φαρμακευτική καινοτομία στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας μια εικόνα που αποτυπώνει τις δυσκολίες ενσωμάτωσης του νέου στο σύστημα υγείας. Αναφέρθηκε ότι μόνο το ένα τέταρτο των νέων θεραπειών που εγκρίθηκαν από τον EMA την περίοδο 2020–2023 είναι σήμερα πλήρως διαθέσιμες στη χώρα, ενώ το clawback έχει φτάσει σε επίπεδα που δεν συναντώνται σε άλλη ευρωπαϊκή αγορά.

Ακόμη παρουσιάστηκαν  χαρακτηριστικά παραδείγματα που δείχνουν τις μεγάλες διαφορές στις ημέρες κάλυψης θεραπειών για σοβαρά νοσήματα, καθώς και η σημαντική υποχώρηση της κλινικής έρευνας, με τις εγκεκριμένες μελέτες του 2024 να μειώνονται δραστικά σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η συζήτηση κατέληξε στο ότι η επένδυση στο φάρμακο αποτελεί επένδυση στην υγεία και ότι η πρόοδος εξαρτάται από την ικανότητα της κοινωνίας να ενσωματώνει την καινοτομία και όχι να τη φοβάται.