Του Χρήστου Καζάση, Εμβιομηχανικού, συμβούλου επιχειρήσεων.
Ο Ιατρικός εξοπλισμός και ειδικότερα τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου (χειρουργεία, ΜΕΘ, ΤΕΠ κλπ) διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην καθημερινή λειτουργία των τμημάτων, με αποτέλεσμα ο εξοπλισμός αυτός θα πρέπει να είναι λειτουργικός και ακριβής, μέσω τακτικών δοκιμών και διακριβώσεων, αναφορικά με το ζωτικό μέρος της φροντίδας του ασθενούς.
Το ερώτημα που τίθεται και δεν έχει ερευνηθεί ποτέ μέχρι σήμερα, σε ελληνικό νοσοκομείο, είναι πόσα ιατρικά λάθη προκαλούνται ή προέρχονται από τα χρησιμοποιούμενα ιατρικά μηχανήματα στα διάφορα νοσοκομειακά τμήματα. Τα ιατρικά λάθη ή ανεπιθύμητα αποτελέσματα μπορούν να προέλθουν από 3 πιθανές αιτίες: την διαθεσιμότητα των μηχανημάτων (availability), την ρύθμιση ή την σύνθεση του εξοπλισμού (Configuration / settings) και τρίτον την λειτουργική βλάβη του μηχανήματος (direct malfunction/failure).
Γνωρίζουμε όλοι τα καταστροφικά αποτελέσματα των ελαττωματικών μηχανημάτων.
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε Πανεπιστημιακό του Λονδίνου και δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal Quality and safety, στις 25 Ιουλίου 2013, διαπίστωσε ότι ένα στα τέσσερα λάθη στα χειρουργεία οφείλεται σε προβλήματα των μηχανημάτων – λάθη τα οποία θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί με έναν απλό έλεγχο λειτουργίας πριν τη χρήση τους στα χειρουργεία.
Αποτελεί, λοιπόν, υποχρέωση των διοικήσεων των νοσοκομείων, η ορθή προσέγγιση της συντήρησης των μηχανημάτων έτσι ώστε αφενός να αποφεύγονται κρίσεις που προκαλούνται από τις βλάβες των μηχανημάτων, και αφετέρου να βελτιώνεται η αποδοτικότητα του νοσοκομείου.
Από πού να ξεκινήσει, λοιπόν, κανείς;
Ένας απλός κανόνας είναι ότι ο εξοπλισμός θα πρέπει να ελέγχεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Δεν υπάρχει κάποια νομοθετημένη οδηγία προς τα νοσοκομεία που καθορίζει αυτό ως προϋπόθεση, αλλά πολύ απλά τα νοσοκομεία μπορούν να εφαρμόζουν συστηματικά τα πρότυπα της Διεθνούς Ηλεκτροτεχνικής Επιτροπής (IEC).
Για τον έλεγχο των μηχανημάτων υπάρχει διαθέσιμος εξοπλισμός δοκιμών. Δεν γνωρίζω πόσα νοσοκομεία διαθέτουν στα τμήμα κλινικής Μηχανικής, τέτοια όργανα δοκιμών. Για παράδειγμα, αναλυτές της ηλεκτρικής ασφαλείας μπορούν να ελέγχουν μεγάλο αριθμό ιατρικών και εργαστηριακών μηχανημάτων (πχ. Αντλίες έγχυσης, διαθερμίες, CPAPs, κλπ).
Προσομοιωτές ασθενούς, τα οποία μιμούνται τα ζωτικά σημεία – όπως η καρδιακή συχνότητα, θερμοκρασία του σώματος, πίεση αίματος και αναπνοής – μόνιτορς παρακολούθησης ασθενών. Συνδέονται απευθείας στον εξοπλισμό που ελέγχεται και, μέσω ηλεκτρικών σημάτων, προσομοιάζει διάφορους τύπους ζωτικών παραμέτρων, από αρρυθμίες μέχρι αναπνευστικές καμπύλες και καρδιογράφημα.
Όλες αυτές οι δοκιμές πρέπει να πραγματοποιούνται από το τεχνικό προσωπικό των τμημάτων κλινικής μηχανικής που έχει την αρμοδιότητα της λειτουργικής παρακολούθησης των μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου.
Ο συστηματικός αυτός έλεγχος, προσφέρει στην διοίκηση του νοσοκομείου την δυνατότητα ορθολογικής διαχείρισης του εξοπλισμού. Επιτρέπει τον ορθολογικό προγραμματισμό αντικατάστασης του εξοπλισμού και το κυριότερο την ασφαλή χρήση των μηχανημάτων με άμεσο αποτέλεσμα την προστατευμένη φροντίδα των ασθενών.
Οι μηχανικοί, γιατροί και νοσηλευτές θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι κάθε μηχάνημα έχει τις δικές του ιδιορρυθμίες. Όταν γνωρίζεις τα προβλήματα, τότε μπορείς και να τα αντιμετωπίσεις.
Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αμφιβολία ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας στο χειρουργείο έχει οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στις χειρουργικές εκβάσεις, στη μείωση της μετεγχειρητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας των ασθενών.
Ωστόσο, η αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας σε όλες τις χειρουργικές ειδικότητες μπορεί να αυξάνει την πολυπλοκότητα της χειρουργικής διαδικασίας και μπορεί να αντιπροσωπεύει μια ροπή αύξησης προς το λάθος από τα λειτουργικά προβλήματα των μηχανημάτων.
Τα ιατρικά λάθη επηρεάζουν έως 16% των ασθενών που εισάγονται σε νοσοκομείο και αποτελούν παράγοντες πρόσθετης νοσηρότητας και θνητότητας.
Περίπου το μισό αυτών των δυσμενών γεγονότων οφείλονται στις χειρουργική διαδικασίες. Βλάβες στα μηχανήματα και στις συσκευές αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα στην χειρουργικά σφάλματα και τα δυσμενή γεγονότα.
Ταυτοποίηση και ελαχιστοποίηση των βλαβών στα μηχανήματα αποτελεί σημαντική πτυχή για τη βελτίωση της ασφάλειας του ασθενή και της αποτελεσματικότητας της χειρουργικής διαδικασίας.
Η ακριβής συμμετοχή των μηχανημάτων στα συνολικά ιατρικά λάθη είναι ασαφής. Σε πρόσφατη μελέτη 66 αγγειακών και ενδαγγειακών χειρουργικών επεμβάσεων προέκυψε ότι η συμμετοχή των μηχανημάτων στα ιατρικά λάθη ήταν 24%. Ο ρόλος των σφαλμάτων που σχετίζονται με την χρήση των μηχανημάτων στην χειρουργική, και η επίδραση της αύξησης της τεχνολογικής πολυπλοκότητας, πρέπει να διευκρινισθεί ή καλύτερα να προσδιορισθεί.
Μελέτη της συστηματικής ανασκόπησης είναι να προσδιοριστούν:
Σε όλες τις προοπτικές μελέτες, η μέση αναλογία του συνόλου των λαθών που οφείλονται σε βλάβες των μηχανημάτων ήταν 23,5% (IQR 15,0 έως 34,1%). Ο διάμεσος αριθμός των βλαβών των μηχανημάτων ανά χειρουργική επέμβαση ήταν 0,9 (IQR 0,3 έως 3,6).
Κατηγορίες των βλαβών των μηχανημάτων
Τα ιατρικά λάθη που προκαλούνται από τα μηχανήματα αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό των αιτιών όλων των σφαλμάτων που καταγράφονται σε μελέτες αναφορικά με τα ιατρικά λάθη που συμβαίνουν σε χειρουργικές επεμβάσεις. Οι επεμβάσεις που βασίζονται περισσότερο στην χρήση της τεχνολογίας μπορεί να παρουσιάζουν και υψηλότερο ποσοστό λαθών που σχετίζονται με τα μηχανήματα.
Προτείνουμε, μεταξύ άλλων, την αξιολόγηση ενός γενόσημου πίνακα ελέγχου των μηχανημάτων που μπορεί να ενσωματωθεί στην τρέχουσα λίστα ελέγχου των μηχανημάτων του ΠΟΥ. Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται για την ποσοτικοποίηση των κατηγοριών των μηχανημάτων/συσκευών που σχετίζονται με συγκεκριμένα λάθη σε βασικές ομάδες χειρουργικών επεμβάσεων, καθώς σε πιθανή αναθεώρηση της λίστας ελέγχου.
Το virus.com.gr σας φέρνει καθημερινά τις πιο έγκυρες ειδησεις από τον χώρο της πολιτικής υγείας και φαρμάκου
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
