Σχετικά με μία πομπώδη ανακοίνωση της ΕΙΝΑΠ

Του Δημήτρη Βαρνάβα, μέλους της Εκτελ. Γραμματείας και πρώην προέδρου της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ). 

Η πρόσφατη ανακοίνωση που εξέδωσε η ΕΙΝΑΠ για το σχέδιο νόμου σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών (κλικ εδώ) καταλήγει στα εξής, γραμμένα μάλιστα με έντονη γραμματοσειρά:

«Απορρίπτουμε το σχέδιο νόμου και κάθε προϋπάρχουσα Οδηγία για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ».

Ας δούμε λοιπόν πόση και ποια βάση έχουν αυτοί οι ισχυρισμοί της ΕΙΝΑΠ.

Η Οδηγία 2000/34 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τροποποίησε την παλαιότερη ανάλογη Οδηγία 93/104/ΕΚ και τελικά οι δύο Οδηγίες κωδικοποιήθηκαν σε ενιαίο κείμενο με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ (κλικ εδώ).

Η τελευταία Οδηγία μεταφέρθηκε στην εσωτερική έννομη τάξη με το ΠΔ 76/2005 (κλικ εδώ). Ως γνωστόν τα Προεδρικά Διατάγματα έχουν αυξημένη τυπική ισχύ και υπερισχύουν κάθε αντίθετης διάταξης Νόμου σύμφωνα με το άρθρο 28 του Συντάγματος, δεδομένου ότι μεταφέρουν στην εσωτερική έννομη τάξη υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες.

Η ελλιπής εφαρμογή αυτών των Οδηγιών σε συνδυασμό με αναφορές που έγιναν από 10 Ενώσεις Γιατρών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οδήγησαν στην καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και επικρέμαται πλέον η επιβολή προστίμου 150 εκατ. ευρώ.

Συνεπώς, ακόμη και αν δεν υπήρχε το σχέδιο νόμου που έδωσε το υπουργείο Υγείας προς διαβούλευση, ισχύουν ούτως ή άλλως οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την οργάνωση του χρόνου εργασίας, καθώς και το ΠΔ 76/2005.

Εξάλλου τον Δεκέμβριο 2016 η Πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ κ. Ρέτζιου και ο Γραμματέας κ. Παπανικολάου απέστειλαν εξώδικο στον υπουργό Υγείας (κλικ εδώ) στο οποίο τονίζουν:

«Εάν και εφόσον δεν υπάρξει συμμόρφωση, σχετικά με τα όσα επιτάσσει η κείμενη εθνική και κοινοτική νομοθεσία, η Ο.Ε.Ν.Γ.Ε., πέραν των δυνατοτήτων που της παρέχει το εθνικό δίκαιο και τις οποίες προτίθεται να εξαντλήσει, θα προσφύγει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να ληφθούν τα δέοντα μέτρα, λόγω μη συμμόρφωσης και επί της ουσίας άρνησης εφαρμογής της ως άνω αμετάκλητης και ομόφωνης Απόφασης του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 23-12-2015».
Επομένως το ερώτημα που τίθεται δεν είναι εάν θα εφαρμοστεί η Οδηγία 2003/88/ΕΚ αλλά με ποιους όρους θα γίνει η εφαρμογή, χωρίς να προκληθεί εφημεριακή κατάρρευση και ανατροπή της ζωής των νοσοκομειακών γιατρών.

Η πομπώδης απόρριψη εκ μέρους της ΕΙΝΑΠ «κάθε προϋπάρχουσας Οδηγίας» υποδηλώνει περισσότερο υιοθέτηση φρασεολογίας κομματικού φορέα και λιγότερο έκφραση ανησυχίας ώστε να εφαρμοστούν ρυθμίσεις, οι οποίες σε πολλά σημεία προστατεύουν τους γιατρούς από την υπερεργασία και την εξάντληση.

Ας δούμε και τους υπόλοιπους ισχυρισμούς της ΕΙΝΑΠ:
1. Ισχυρίζεται πως ο υπολογισμός του 48ωρου πρέπει να γίνεται ανά εβδο-μάδα και όχι μεσοσταθμικά στο τετράμηνο, όπως προβλέπει η Οδηγία. Εάν βεβαίως αποδεχτεί κανείς αυτή την άποψη τότε ο γιατρός θα εφημερεύει 13 ώρες εβδομαδιαία, χρόνος που δεν καλύπτει ούτε καν μίαν ολόκληρη εφημερία, όπως διεκδικεί η ίδια η ΕΙΝΑΠ.
2. Ο ισχυρισμός της ΕΙΝΑΠ πως υπολογισμός του 48ωρου μεσοσταθμικά στο 4μηνο σημαίνει «πως ο γιατρός θα υποχρεωθεί να εφημερεύει για πάνω από ένα μήνα 12ωρα τις καθημερινές» δεν έχει προφανώς κανένα έρεισμα στη λογική, αφού οι ανάγκες των Νοσοκομείων είναι πάγιες και οι εφημερίες εναλλάσσονται κάθε μήνα με τον ίδιο σχεδόν τρόπο.
3. Η ρήτρα αυτοεξαίρεσης που περιλαμβάνεται στις Οδηγίες σημαίνει πως ο γιατρός μπορεί να δηλώσει τη διαθεσιμότητά του να εφημερεύσει περισσότερες από τις 48ωρες, χωρίς βεβαίως αυτές να ξεπερνούν τις 60. Αυτή τη δήλωση η ΕΙΝΑΠ την αποκαλεί .. «ατομική σύμβαση»! και τη θεωρεί προπομπό κατάργησης του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας. Μάλιστα ισχυρίζεται πως κυρίως οι ειδικευόμενοι θα κάνουν τέτοιες.. ατομικές συμβάσεις, εκβιαζόμενοι από τις Διοικήσεις. Παραγνωρίζει προφανώς η ΕΙΝΑΠ πως οι ειδικευόμενοι είναι συνάδελφοι γιατροί, οι οποίοι γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και σε περίπτωση που χρειαστεί μπορούν να προσφύγουν στα όργανα που τους εκπροσωπούν για να προασπίσουν αυτά τα δικαιώματα.
4. Ισχυρίζεται η ΕΙΝΑΠ πως θα υπάρξει τεμαχισμός των εφημεριών σε βάρδιες. Προφανώς δεν αγνοεί πως και σήμερα σε πολλά Τμήματα με βαρύ εφημεριακό έργο οι γιατροί κάνουν άτυπα 8ωρες βάρδιες. Κυρίως όμως δεν προ-κύπτει από κανένα σημείο το σχεδίου νόμου και της Οδηγίας πως ο γιατρός που εργάζεται 12 ώρες απαγορεύεται να συνεχίσει ένα ακόμη 12ωρο εφημερίας. Το μόνο σημείο που θα προκαλέσει δυσλειτουργία είναι η πρόβλεψη χορήγησης ρεπό αμέσως μετά από 24ωρη εργασία, σημείο στο οποίο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπήρξε ανένδοτο στην εφαρμογή του.
5. Φαίνεται πως οι συγγραφείς του κειμένου της ΕΙΝΑΠ δεν έχουν σε ιδιαίτερη υπόληψη την κλαδική συμφωνία. Εκτός του ότι δεν κάνουν την παραμικρή αναφορά σ΄ αυτήν, ισχυρίζονται αναληθώς πως δεν προέβλεψε προσλήψεις. Η αλήθεια είναι πως η κλαδική συμφωνία στο άρθρο 5 προέβλεπε ρητά 2000 προσλήψεις και μάλιστα συγκρότησε κοινή Επιτροπή υπουργείου Υγείας – ΟΕΝΓΕ για να καθορίσει τα Τμήματα στα οποία πρέπει να γίνουν προσλήψεις κατά προτεραιότητα.
6. Καλό θα ήταν η ΕΙΝΑΠ να περιφρουρήσει την αξιοπιστία της και να αποφύγει εκτός από την παραπληροφόρηση και τις πομπώδεις εκφράσεις όπως «μπαίνουμε σε καθεστώς εργασιακής αιχμαλωσίας» και «δεν είμαστε διατεθειμένοι να γίνουμε δούλοι στο όνομα οποιασδήποτε συμμόρφωσης», οι οποίες προέρχονται κατευθείαν από τα έντυπα του Περισσού.

Τι πρέπει να γίνει

Η εφαρμογή του σχεδίου νόμου για την οργάνωση του χρόνου εργασίας πρέπει να πορευτεί παράλληλα με συγκεκριμένες προϋποθέσεις:
α) 6.000 προσλήψεις μόνιμων γιατρών ΕΣΥ
β) Δημιουργία ΤΕΠ στα Νοσοκομεία
γ) Αλλαγή συστήματος εφημέρευσης στο Λεκανοπέδιο και τη Θεσσαλονίκη
δ) Λειτουργία της ΠΦΥ
δ) Βελτίωση των απολαβών για τους γιατρούς που εργάζονται στο δημόσιο σύστημα υγείας

Εν ολίγοις, το νοσοκομειακό κίνημα οφείλει να διεκδικήσει ώστε τα 150 εκατ. € που θα εξοικονομηθούν από την μη καταβολή του προστίμου σε περίπτωση συμμόρφωσης να διατεθούν για προσλήψεις στην υγεία και ταυτόχρονα να συζητήσει σοβαρά και αξιόπιστα την επικαιροποίηση της κλαδικής συμφωνίας, όπως εξάλλου αποφάσισε και το τελευταίο συνέδριο της ΟΕΝΓΕ.