GSK: Το μέλλον των εμβολίων

Σε νέα, εν πολλοίς ανεξερεύνητα, μονοπάτια κινείται η διεθνής ερευνητική κοινότητα στον τομέα των εμβολίων. Σε αυτή την «αργοναυτική εκστρατεία», γεμάτη εμπόδια και δυσκολίες, οι ερευνητές καλούνται να προσπεράσουν και τη διαρκώς αυξανόμενη πολεμική από τους υποστηρικτές του αντιεμβολιαστικού κινήματος και να οδηγηθούν στην ανάπτυξη νέων εμβολίων, ικανών να καλύψουν τις ανάγκες της δημόσιας υγείας στην εποχή μας.

Σε αυτή την κατεύθυνση, η ερευνητική δραστηριότητα δεν μένει στην ανάπτυξη εμβολίων για την πρόληψη νόσων, αλλά αναζητεί και το «άγιο δισκοπότηρο» της ανάπτυξης εμβολίων που θεραπεύουν νόσους!

Η ανάγκη για την ανάπτυξη καινοτόμων εμβολίων παραμένει μεγάλη, λόγω της επίπτωσης που έχουν οι μεταδοτικές ασθένειες σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε 7.500.000 ανέρχονται οι θάνατοι από μεταδοτικές νόσους, όπως οι Διαρροϊκές ασθένειες, το HIV/AIDS, η φυματίωση, η ελονοσία, η μηνιγγίτιδα, η ηπατίτιδα και ο ebola.

Ωστόσο, όπως εξήγησε σε Έλληνες δημοσιογράφους, ο Επικεφαλής του Ερευνητικού Κέντρου της GSK στην Ιταλία, G. Della Cioppa, ένα τέτοιο εμβόλιο ίσως να μην είναι «άπιαστο όνειρο», αν και η επιστημονική κοινότητα θα χρειαστεί μερικές δεκαετίες ακόμα έως ότου φθάσει στο στόχο.

«Από την πρόληψη έως την ανακάλυψη, λοιπόν, αυτού του «άγιου δισκοπότηρου» στην GSK αποφασίσαμε να επικεντρωθούμε σε ένα ενδιάμεσο στάδιο, στοχεύοντας τις λοιμώξεις που μπορεί να εμφανιστούν σε χρονίως πάσχοντες», ανέφερε ο κ. Della Cioppa σε συνέντευξη τύπου. Όπως εξήγησε, «η φυσική ιστορία πολλών χρονίων νοσημάτων επηρεάζεται αρνητικά από λοιμώξεις», συνεπώς «εμβόλια που στοχεύουν τα σωστά μικρόβια μπορεί να βελτιώσουν τη φυσική ιστορία αυτών των νοσημάτων».

Τα εν λόγω μικρόβια εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε 3 ευρύτερους τομείς, προλαμβάνοντας τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, τις παροξύνσεις και τη σταδιακή επιδείνωση της νόσου.

Ο παραπάνω, ως επί το πλείστον μακρυπρόθεσμος, ερευνητικός στόχος αποτελεί τον 4^ο πυλώνα της δραστηριοποίησης της GSK στον τομέα των εμβολίων.

Οι άλλοι τρεις έχουν σταδιακά αμεσότερη εφαρμογή και αφορούν στην ενοποίηση του παιδιατρικού και εφηβικού χαρτοφυλακίου εμβολίων, τη δημιουργία και ολοκλήρωση του χαρτοφυλακίου εμβολίων για τους ηλικιωμένους, οι οποίοι αποτελούν το νέο εμβολιαστικό στόχο, επιτρέποντας τη βελτίωση της υγείας τους και τη μείωση των δαπανών υγείας, αλλά και η παροχή νέου χαρτοφυλακίου εμβολίων για μητέρες, επιδιώκοντας την προστασία των βρεφών.

Το ισχύον χαρτοφυλάκιο της GSK περιλαμβάνει 41 εγκεκριμένα εμβόλια που αφορούν τον εμβολιασμό σε όλα τα στάδια της ζωής (παιδική ηλικία, εφηβική ηλικία, ενήλικη ζωή και τρίτη ηλικία) .

Αυτή την περίοδο, υπό ανάπτυξη στη γραμμή παραγωγής της  GSK βρίσκονται 14 εμβόλια, ένα εξ αυτών έχει κατατεθεί στις αρμόδιες αρχές προς έγκριση, ένα βρίσκεται σε κλινική έρευνα Φάσης ΙΙΙ και τα υπόλοιπα σε κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙ (ενδεικτικά αναφέρονται το εμβόλιο ζωστήρα, XΑΠ, HIV, Ebola, Στρεπτόκοκκου Ομάδας B και φυματίωσης).

Καταλύτης για την ανάπτυξη καινοτόμων εμβολίων είναι φυσικά οι τεχνολογίες που οδηγούν στη δημιουργία τους. Την εμπειρική προσέγγιση της δεκαετίας του ’30, που οδήγησε στην ανάπτυξη εμβολίων για τον τέτανο, τη διφθερίτιδα, τον κοκκύτη, την πολιομυελίτιδα, ακολούθησε η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA (Ηπατίτιδα Β) τη δεκαετία του ’80, στη σύζευξη και το πρώτο ανοσοενισχυτικό τη δεκαετία του ’90 (εμβόλια για τον πνευμονιόκοκκο και Hib). Το 2010 αναπτύχθηκε η τεχνολογία της Reverse Vaccinology, που συμβάλει στην ανάπτυξη εμβολίων για τη μηνιγγίτιδα Β και τη ΧΑΠ, ενώ οι τεχνολογίες νέας γενιάς οδηγούν στην ανάπτυξη εμβολίων συζευγμένα με γλυκάνες, ανοσοενισχυτικά, κλπ για μια σειρά ιών, όπως οι αδενοϊοί.

Σημαντικός καταλύτης, όμως, σε κάθε προσπάθεια αποτελεί η συνεργασία όλων, όπως τόνισε ο κ. Della Cioppa. Απαντώντας, δε, σε ερώτηση για τους τρόπους αντιμετώπισης του αντιεμβολιαστικού κινήματος  τόνισε ότι είναι σημαντικό να επιδεικνύεται σεβασμός.

Μάλιστα, εκτίμησε πως η φαρμακοβιομηχανία ίσως δεν είναι και ο καλύτερος συνομιλητής με τους εκπροσώπους του «κινήματος» γιατί, πολλοί θα αναγνωρίσουν πως υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Όπως εξήγησε καταλληλότεροι για να απαντήσουν στους πολέμιους των εμβολίων είναι αρμόδιοι φορείς υγείας, που θα πρέπει να εξηγήσουν στους πολίτες για τα οφέλη των εμβολίων και τη σχέση οφέλους/ρίσκου.