Π.Ο.Υ.: Σε άνοδο οι περιπτώσεις βίας κατά των ηλικιωμένων

Διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο κακοποίησης των ηλικιωμένων, όπως δείχνουν τα στοιχεία που παρουσίασε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), με αφορμή τη σχετική Παγκόσμια Ημέρα.

Περίπου 1 στους ηλικιωμένουν βιώνουν κάποια μορφή κακοποίησης, μια αναλογία υψηλότερη από ότι είχε υπολογιστεί στο παρελθόν. Μάλιστα, εκτιμάται ότι θα αυξηθεί όσο ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνάει.

Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Lancet Global Health και διεξήχθη με την υποστήριξη του Π.Ο.Υ., έδειξε πως τουλάχιστον 16% των ατόμων άνω των 60 ετών είχαν υποβληθεί σε ψυχολογική βία (11.6%), οικονομική βία (6.8%), αμέλεια (4.2%), σωματική βία (2.6%) ή σεξουαλική βία (0.9%).  Η έρευνα αξιοποίησε στοιχεία από 52 μελέτες σε 28 χώρες, διαφορετικών περιοχών, μεταξύ αυτών 12 κράτη χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

“Η κακοποίηση ηλικιωμένων ατόμων αυξάνεται, για τα 141 εκατομμύρια ηλικιωμένων ανθρώπων ανά τον κόσο αυτό έχει σοβαρά ατομικά και κοινωνικά κόστη”, τονίζει η Alana Officer, Senior Health Adviser, Department of Ageing and Life Course.

Στην Ελλάδα τα δεδομένα για την κακοποίηση των ηλικιωμένων είναι ελάχιστα, όπως αναφέρει η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία. Τα πλέον πρόσφατα δεδομένα προέρχονται από τη μελέτη ABUEL που διενεργήθηκε το 2009 και συγκέντρωσε στοιχεία σε 7 χώρες μέλη της EE -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- σε δείγμα 4.467 ηλικιωμένων ατόμων που ζούσαν στην κοινότητα. Σύμφωνα με τη μελέτη, γυναίκες και άτομα που ζουν στο πλαίσιο εκτεταμένης οικογένειας και απολαμβάνουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης έχουν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης ή σωματικά ενοχλήματα. Αντίθετα χαμηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα κακοποίησης. Στο πλαίσιο της ίδιας μελέτης αναφέρεται ότι η ψυχολογική κακοποίηση ήταν η συχνότερη και ακολουθούσε η οικονομική εκμετάλλευση, ενώ η σωματική κακοποίηση ήταν λιγότερο συχνή. Η Ελλάδα ήταν 6η στη συχνότητα εμφάνισης ψυχολογικής κακοποίησης, μεταξύ των 7 χωρών που μετείχαν στην έρευνα, 3η στη συχνότητα εμφάνισης σωματικής κακοποίησης, 3η στη συχνότητα εμφάνισης οικονομικής εκμετάλλευσης και 1η στη συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικής κακοποίησης, η οποία όμως ήταν και η λιγότερο συχνή μορφή κακοποίησης που αναφέρθηκε. Επίσης στην Ελλάδα, η συχνότητα εμφάνισης της κακοποίησης ήταν μεγαλύτερη στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες σε όλες τις μορφές της.

“Από τα παραπάνω φαίνεται ότι τα στοιχεία για τη χώρα μας είναι παρωχημένα αφού δεν υπάρχει κάτι που να δείχνει πού βρισκόμαστε στη σημερινή περίοδο της οικονομικής αλλά και κοινωνικής και ηθικής κρίσης. Επίσης δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν την εμπλοκή και άλλων μελών της οικογένειας στην κακοποίηση των ηλικιωμένων”, αναφέρουν τα μέλη της Εταιρείας.

Σύμφωνα με τη Γεροντολογική Εταιρεία στόχος πρέπει να είναι η πρόληψη της κακοποίησης και σε αυτή την κατεύθυνση απαιτούνται νομοθετικές παρεμβάσεις, αλλά και καλύτερη οργάνωση των υπηρεσιών υγείας ώστε να εντοπίζονται και να καταγράφονται εγκαίρως περιστατικά κακοποίησης ηλικιωμένων. “Η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της κατ’ οίκον νοσηλευτικής φροντίδας θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Επίσης, η οργάνωση και λειτουργία υπηρεσιών υποστήριξης των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους καθώς και η προσφορά ομάδων εθελοντών στην υποστήριξη τους, πχ. μέσω των ΚΑΠΗ θα μπορούσαν να συντελέσουν στην πρόληψη της κακοποίησης”, καταλήγει.

Σε διεθνές επίπεδο, το Μάιο του 2016 οι Υπουργοί Υγείας υιοθέτησαν την Παγκόσμια Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης του Π.Ο.Υ. για τη Γρήρανση και την Υγεία. Η στρατηγική παρέχει κατευθύνσεις για συντονισμένη δράση σε χώρες, η οποία ευθυγραμμίζεται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.