Νέο πλαίσιο για τους εμβολιασμούς. Τι αλλάζει και ποιοι αντιδρούν

Εγκύκλιο για τους εμβολιασμούς που διενεργούνται στις Τοπικές μονάδες Υγείας (ΤοΜΥ) εξέδωσε αιφνιδιαστικά ο Αναπληρωτής Γραμματέας Δημόσιας Υγείας.

Η εγκύκλιος προβλέπει οι εμβολιασμοί θα εκτελούνται από τους επισκέπτες υγείας με δική τους ευθύνη. Χωρίς, δηλαδή, την παρουσία γιατρού. Στην ουσία πρόκειται για μία απόφαση που επαναφέρει σε ισχύ όσα σχετικά όριζε το Προεδρικό Διάταγμα 351/1989 (ΦΕΚ 159/Α/14-6-1989, άρθρο 3) για τα επαγγελματικά δικαιώματα των Επισκεπτών Υγείας, το οποίο κατά το μέρος που αφορά στους εμβολιασμούς είχε καταστεί στην πράξη ανενεργό.

Η είδηση ξεσήκωσε αμέσως σάλο αντιδράσεων στους κόλπους της ιατρικής κοινότητας, η οποία θεωρεί ότι συνιστά προσπάθεια αντιποίησης του επαγγέλματός της.

Για αναχρονιστική απόφαση κάνει χαρακτηριστικά λόγο ο Ιατρικός Σύλλογος Αθήνας (ΙΣΑ) και υπενθυμίζει πως ο εμβολιασμός αποτελεί μια ιατρική πράξη. «Δεν είναι απλά μια ένεση, αλλά ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιατρική ύλη και απασχολεί όλα τα μεγάλα ιατρικά συνέδρια. ΠΟΤΕ δεν πρέπει να διενεργείται εμβολιασμός αν προηγουμένως δεν έχει ληφθεί ένα καλό ιατρικό ιστορικό και κλινική εξέταση του εμβολιαζόμενου. Ο ιατρός πριν τον εμβολιασμό θα εξασφαλίσει την μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια εξετάζοντας λεπτομερώς τον ασθενή» τονίζει σχετικά.

Ειδικά σε ότι αφορά στην υγεία των παιδιών, προσθέτει ο ΙΣΑ, το Υπουργείο Υγείας πρέπει να είναι ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένο, καθότι ο εμβολιασμός αποτελεί μέρος της συνολικότερης παρακολούθησης της υγείας των παιδιών.

Για τον ΙΣΑ είναι σαφές πως το υπουργείο Υγείας με αυτή την εγκύκλιο προσπαθεί να καλύψει το κενό που έχει δημιουργηθεί στην ΠΦΥ από τη λήξη των συμβάσεων των παθολόγων-γενικών γιατρών και παιδιάτρων με τον ΕΟΠΥΥ και των ελάχιστων οικογενειακών γιατρών στις ΤοΜΥ και στα Κέντρα Υγείας.

Από την πλευρά της η Αριστοτέλους δεν έχει εκδώσει κάποια ανακοίνωση με την οποία να εξηγεί τους λόγους που την οδήγησαν σε αυτή την απόφαση. Κατά το παρελθόν, πάντως, έχει προβεί σε πλείστες δηλώσεις αναφορικά με τη σημασία που αποδίδει στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, με αφορμή την ενίσχυση των αντιεμβολιαστικών τάσεων, την έξαρση της ιλαράς και τη μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών.

Επισημαίνεται πως οι Διοικητές των 7 Υγειονομικών Περιφερειών έχουν ήδη παραλάβει την εγκύκλιο, η οποία κοινοποιήθηκε παράλληλα στους υπευθύνους έργου ανά ΥΠΕ.

ΙΣΑ: Σοβαροί κίνδυνοι εάν ο εμβολιασμός αποτελέσει μεμονωμένη ιατρική πράξη

Σύμφωνα με τον ΙΣΑ, εάν δεν προηγηθεί κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού πριν από τον εμβολιασμό, μπορεί:

1. Να υπάρξουν σοβαρές αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό, που θα βάλουν σε κίνδυνο την ζωή του εμβολιαζόμενου, αν αυτός πάσχει από κάποιο νόσημα που ο εμβολιασμός αντενδείκνυται.
2. Να χαθεί η ευκαιρία της προληπτικής εξέτασης και παρακολούθησης της υγείας και ανάπτυξης των ασθενών.
3. Να χαθεί η ευκαιρία της τυχαίας ανακάλυψης σοβαρών προβλημάτων στην υγεία του εμβολιαζόμενου που δεν ήταν γνωστά μέχρι την στιγμή εκείνη.
4. Να γίνει υποβάθμιση των προσφερόμενων ιατρικών υπηρεσιών, πρόληψης, φροντίδας και παρακολούθησης των ασθενών.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τα παιδιά, ο ΙΣΑ επισημαίνει πως ο εμβολιασμός είναι απαραίτητο να γίνεται ή να επιτηρείται από παιδίατρο για μια σειρά από λόγους:

1. Ο παιδίατρος είναι ο ειδικός γιατρός που έχει σπουδάσει τέσσερα χρόνια και έχει εκπαιδευτεί για τα εμβόλια, τον τρόπο λειτουργίας τους, τον τρόπο και τα σχήματα χορήγησής τους, τις αντιδράσεις τους και τον τρόπο αντιμετώπισης, τα συστατικά που περιέχουν, την επιδημιολογία και όλες τις ιδιαιτερότητες που τα αφορούν.
2. Στην σπάνια αλλά υπαρκτή περίπτωση που θα προκύψει σοβαρή αντίδραση με τον εμβολιασμό (π.χ. αναφυλακτικό σοκ) είναι ο μόνος που έχει την γνώση και την εκπαίδευση, ώστε να μπορεί να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στο παιδί.
3. Όπως οι έρευνες έδειξαν, ο παιδίατρος είναι το μόνο πρόσωπο που οι γονείς εμπιστεύονται περισσότερο από κάθε άλλο, ώστε να τους πείσει για την χρησιμότητα των εμβολίων. Σε αντίθετη περίπτωση υπάρχει μεγάλος φόβος να ενισχυθούν οι αντιεμβολιαστικές τάσεις και οι αντιεμβολιαστές.
4. Τα εμβόλια σήμερα αποτελούν ένα δυναμικό κεφάλαιο επιστημονικής γνώσης, ανακάλυψης νέων εμβολίων, αλλαγών και αναθεωρήσεων που ο παιδίατρος συνεχώς εκπαιδεύεται και μαθαίνει.

Αναφερόμενος στο θέμα ο πρόεδρος του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ασκήσει κάθε δυνατή νομική παρέμβαση ως θεματοφύλακας της δημόσιας υγείας.