Πότε θα κορυφωθεί η γρίπη-Οι εκτιμήσεις των ειδικών

Με χρονική υστέρηση δύο εβδομάδων σε σχέση με άλλες χρονιές αναμένεται να κορυφωθεί το φετινό κύμα της εποχικής γρίπης. Οι εκτιμήσεις των ειδικών αναφέρουν ότι τα περισσότερα κρούσματα αναμένονται από τα μέσα Φεβρουαρίου έως τις αρχές Μαρτίου.

Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα που προκαλεί η εποχική γρίπη ποικίλει από χρονιά σε χρονιά, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ιού, που κυκλοφορεί και με το βαθμό ανοσίας, που έχουν σ’ αυτόν οι διάφορες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Φυσικά, παίζει ρόλο και ο καιρός. Όσο πιο ήπιος, τόσο μικρότερη είναι η ταχύτητα εξάπλωσης του ιού και αντιστρόφως.

Για παράδειγμα, το παρακάτω διάγραμμα αποτυπώνει την πορεία των κρουσμάτων γριπώδους συνδρομής ανά 1.000 επισκέψεις (ανά εβδομάδα) για τις δύο προηγούμενες χρονιές (2017-18 και 2018-19). Είναι σαφές ότι και στις δύο χρονιές είχαμε λίγα κρούσματα μέχρι την 51η εβδομάδα του έτους, δηλαδή, μέχρι λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων και μετά είχαμε κατακόρυφη αύξηση.

Φυσικά, το διάγραμμα καταδεικνύει ότι πέρσι η γρίπη είχε θερίσει. Καταγράφηκαν πολύ περισσότερα σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης σε σύγκριση με την περίοδο 2017-18: 374 άτομα νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής, έναντι 107 την προηγούμενη χρονιά, και 154 θάνατοι έναντι 42. Είχαμε δηλαδή υπερτριπλασιασμό των θανάτων! Το περσινό «σοκ» λοιπόν σε συνδυασμό με την ενημερωτική εκστρατεία για τον εμβολιασμό είχαν ως αποτέλεσμα φέτος να έχουμε ρεκόρ εμβολιασμών.

Οι ηπιότερες καιρικές συνθήκες, είχαν ως αποτέλεσμα φέτος η γρίπη να «φθάσει» καθυστερημένα στη χώρα μας κατά περίπου μία με 2 εβδομάδες. Στο παρακείμενο διάγραμμα αποτυπώνεται η εξέλιξη των επισκέψεων στο γιατρό για συμπτώματα γρίπης από το Σεπτέμβριο μέχρι σήμερα, όπου φαίνεται ξεκάθαρα η χρονική υστέρηση του κύματος.

Δύο κυρίαρχα στελέχη φέτος

Όμως, φέτος, υπάρχει ακόμη μία σημαντική ιδιαιτερότητα που φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο. Συνήθως, κάθε χρόνο, κυριαρχεί ένα στέλεχος του ιού της γρίπης (π.χ. πέρσι ήταν το στέλεχος Η1ΝΙ1), ενώ φέτος υπάρχουν δύο εξίσου κυρίαρχα στελέχη: το Η3Ν2, που πλήττει κυρίως άτομα άνω των 65 ετών και Η1Ν1, το οποίο αφορά νεότερους σε ηλικία ενήλικες.

Τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) αναφέρουν ότι μέχρι σήμερα έχουν ελεγχθεί 708 κλινικά δείγματα όλα από νοσοκομεία. Συνολικά, ήταν θετικά τα 54 δείγματα, από τα οποία τα 24 ανήκαν στο στέλεχος Η3Ν2 (ποσοστό 57,1%) και 18 στο Η1Ν1 (42,9%).

Παρατηρούμε λοιπόν ότι κυρίαρχο στέλεχος με μικρή διαφορά είναι το Η3Ν2. Ενδιαφέρον μάλιστα είναι το γεγονός ότι, σε σύγκριση με πέρσι, έχουμε σαφώς λιγότερες επισκέψεις στο γιατρό στην ηλικιακή ομάδα άνω των 65. Γεγονός που φαίνεται ότι οφείλεται στο ότι φέτος άτομα μεγαλύτερης ηλικίας φρόντισαν και εμβολιάστηκαν.

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι ακόμη και τώρα ο εμβολιασμός μπορεί να προσφέρει προστασία. Ακόμη, υπάρχουν 2 απλά, αλλά σημαντικά μέτρα προστασίας:

• Το συχνό πλύσιμο των χεριών. Έχει αποδειχθεί το πιο αποτελεσματικό μέσο για να προληφθεί η μετάδοση του ιού. Επίσης, όποιος έχει συμπτώματα καλό είναι να μένει στο σπίτι, ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες να μεταδώσει τη νόσο.
• Η άμεση λήψη αντιικών φαρμάκων με τα πρώτα συμπτώματα και πριν γίνει εργαστηριακή επιβεβαίωση. Η λήψη τέτοιων φαρμάκων μπορεί να μειώσει τις σοβαρές επιπλοκές.

Πόσο αποτελεσματικός είναι ο εμβολιασμός

Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί 24 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 21 με νοσηλεία στην εντατική. Τα 19 (90,5%) από τα προαναφερθέντα κρούσματα οφείλονταν στον ιό γρίπης τύπου Α και τα 2 (9,5%) στον ιό γρίπης τύπου Β. Από τα 15 στελέχη τύπου Α, τα 8 (53,3%) ανήκαν στον υπότυπο Η3Ν2 και τα 7 (46,7%) στον υπότυπο Η1Ν1.

Έχει σημασία να αναφέρουμε ότι τα 18 από τα 21 σοβαρά κρούσματα, που νοσηλεύτηκαν στην εντατική ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, τα οποία θα έπρεπε να εμβολιαστεί. Από αυτούς όμως μόνο 8 είχαν εμβολιαστεί. Συνεπώς, φαίνεται ότι, παρά το γεγονός ότι φέτος είχαμε ρεκόρ στους εμβολιασμούς κατά της γρίπης, τελικά, αυτοί αφορούσαν άτομα που δεν ανήκαν στις ομάδες υψηλού κινδύνου! Άρα, χρειάζεται να δοθεί ακόμη περισσότερο βάρος στην προσέγγιση και ενημέρωση των μελών των ομάδων αυτών.

Όπως είδαμε νωρίτερα, 8 άτομα χρειάστηκαν νοσηλεία, παρά το γεγονός ότι είχαν εμβολιαστεί. Συνεπώς, φαίνεται ότι το εμβόλιο δεν είναι πανάκεια. Τα επιδημιολογικά στοιχεία της περιόδου 2018-2019 – που ήταν μία τις χειρότερες για τη γρίπη στην Ελλάδα – είχε δείξει ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της νοσηλείας με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη εκτιμήθηκε ότι ήταν 42% (συνολικά για όλους τους τύπους γρίπης και όλες τις ηλικίες). Δηλαδή. το εμβόλιο μείωσε τον κίνδυνο νοσηλείας λόγω γρίπης σχεδόν κατά το ήμισυ.