Έψαξα πολύ για να βρω το κατάλληλο επίθετο. Μία λέξη για να χαρακτηρίσω τον απολογισμό των δύο ετών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στον τομέα της υγείας. Δεν κατάφερα να βρω. Ίσως, γιατί το έργο της είναι σαν τον ίδιο τον Πολάκη: Αχαρακτήριστο…
Αλήθεια, πώς να κρίνουμε την κυβέρνηση στην υγεία; Με βάση τις εξαγγελίες πριν τις εκλογές του 2015; Με βάση τις εξαγγελίες της, μετά την ανάληψη της εξουσίας, την περήφανη διαπραγμάτευση και μέχρι την «κωλοτούμπα»;
Πιστεύω ότι θα ήταν άδικο και μεροληπτικό σε βάρος της. Το μόνο που θα αναφέρω είναι οι 4.500 προσλήψεις που είχε εξαγγείλει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας την άνοιξη του 2015 και άλλες – κι εγώ δεν ξέρω πόσες – που υπόσχονταν ότι θα έκανε ο Παν. Κουρουμπλής και μάλιστα μέσα σε λίγους μήνες.
Οφείλω να σημειώσω πάντως ότι τα γεγονότα έδειξαν πως μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, δεν υπήρχε κανενός είδους σχέδιο για την υγεία. Και πρακτικά δεν έγινε απολύτως τίποτε.
Υπάρχει όμως το ελαφρυντικό ότι επρόκειτο για άπειρη κυβέρνηση και πως το ενδιαφέρον ήταν στραμμένο στη διαπραγμάτευση. Αν και η τότε ηγεσία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί αυτό το μεταβατικό διάστημα για να καταστρώσει ένα ρεαλιστικό σχέδιο – δυστυχώς χάθηκε πολύτιμος χρόνος.
Θα μείνω επίσης σε κάτι για το οποίο έχει δεσμευτεί ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μετά την επώδυνη συμφωνία με τους δανειστές: Ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ότι η κοινωνική πολιτική, η υγεία και η παιδεία, θα είναι αντίβαρο στα βάρη, που θα προκαλέσει το νέο μνημόνιο. Συνεπώς, η υγεία τέθηκε ως κυβερνητική προτεραιότητα σε επίπεδο εξαγγελιών.
Επίσης, από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για την υγεία, αξίζει να σταθώ στο εξής: Εκεί αναφέρεται ότι μία από τις μεγάλες αδυναμίες του ΕΣΥ είναι ότι είναι ιατροκεντρικό. Το έχει αναφέρει μια, δυο φορές και ο ίδιος ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός.
Και τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ στην υγεία; Τοποθέτησε 3 γιατρούς στο υπουργείο Υγείας: Ξανθό, Πολάκη και Μπασκόζο και 6 γιατρούς στις 7 Υγειονομικές Περιφέρειες! Πάντως, να ενημερώσω τους αγαπητούς Συριζαίους ότι πρόσφατα η business school του Χάρβαρντ έκανε έρευνα και κατέληξε ότι οι πιο ικανοί μάνατζερ στην υγεία είναι οι γιατροί! Προσέξτε όμως: αρκεί να έχουν και γνώσεις μάνατζμεντ. Και όχι να φωνασκούν μέσω Facebook…
Τι λέει η κυβέρνηση
Ας δούμε όμως τι ισχυρίζεται η ίδια η ηγεσία του υπουργείου Υγείας για το έργο της. Συνεντεύξεις τύπου δεν υπάρχουν από το Δεκέμβριο του 2015, όταν υπήρξε το επεισόδιο του Π. Πολάκη με μερικούς ιατρικούς συντάκτες και το γράφοντα.
Κατά καιρούς, όμως, έχουν δοθεί συνεντεύξεις – κατά κύριο λόγο φυσικά σε μέσα φίλα προσκείμενα στην κυβέρνηση (Αυγή, Στο Κόκκινο, Εφημερίδα των Συντακτών κλπ).
Το αφήγημα της κυβέρνησης λέει λοιπόν ότι κατάφερε να αποφευχθεί η κατάρρευση του ΕΣΥ, για την οποία προφανώς ρίχνει την ευθύνη σε ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Και αυτό έγινε με αύξηση της χρηματοδότησης του ΕΣΥ και προσλήψεις, που για πρώτη φορά έγιναν στα δημόσια νοσοκομεία.
Είναι πράγματι έτσι; Όπως συμβαίνει συνήθως η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Η κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία σαφώς και δεν ήταν καλή. Αλλά και πότε ήταν; Ακόμη και την περίοδο 2005-2009, που τα νοσοκομεία ξόδευαν όσα ήθελαν χωρίς κανένα έλεγχο, είχαμε ελλείψεις προσωπικού, κλινών εντατικής, μηχανημάτων, καθυστερήσεις και προβλήματα.
Φταίει το Μνημόνιο;
Τίθεται όμως το ερώτημα: Οι περικοπές που επιβλήθηκαν στα νοσοκομεία με το Μνημόνιο ευθύνονται για τα σημερινά προβλήματα; Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει πως «ναι» από τότε που ήταν στην αντιπολίτευση. Και από τότε που ανέλαβε τα ηνία της διακυβέρνησης πιστεύει πως αν αυξηθεί η χρηματοδότηση και γίνουν και προσλήψεις τα προβλήματα θα λυθούν…
Δυστυχώς για όλους μας, πιστεύω πως δεν αρκούν. Και αυτό ήδη φαίνεται. Δεν φταίνε τα μέτρα του Μνημονίου για τα δεινά των νοσοκομείων. Σχεδόν όλα τα μέτρα θα έπρεπε να τα έχουμε εφαρμόσει χρόνια τώρα από μόνοι μας (ενιαίος φορέας υγείας, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, πρωτόκολλα, κλειστοί προϋπολογισμοί, λίστα φαρμάκων, μειώσεις τιμών φαρμάκων, αξιολόγηση ιατρικής τεχνολογίας κλπ). Και φυσικά την ευθύνη για το ότι επί χρόνια δεν γινόταν τίποτε τη φέρουν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ…
Ούτε οι περικοπές που έγιναν στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων ήταν άδικες. Σκεφθείτε ότι, προ του 2009, τα καρδιολογικά στεντς πωλούνταν έναντι 4.500 ευρώ και σήμερα τα νοσοκομεία τα αγοράσουν με 130 ευρώ! Και το ίδιο ισχύει για μία σειρά από πανάκριβα υλικά: βηματοδότες, απινιδωτές, ορθοπεδικά, ενδοφακοί…
Αδικαιολόγητα υψηλές τιμές, σε σύγκριση με το εξωτερικό, υπήρχαν και σε χιλιάδες φαρμακευτικά σκευάσματα, που είχαν απωλέσει την πατέντα τους και στα αντίστοιχα γενόσημά τους. Και αυτή η σκανδαλώδης κατάσταση, από την οποία θησαύρισαν ξένες και ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, διορθώθηκε εν μέρει χάρη στα μέτρα του Μνημονίου.
Κύρια αιτία
Επίσης, υπήρξε και άλλη μία αιτία που τα νοσοκομεία μας μετά το 2010 άρχισαν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Το γεγονός ότι το ΕΣΥ άρχισε να λειτουργεί το 1985 είχε ως αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του προσωπικού να έχει ωριμάσει ασφαλιστικά και λόγω φόβου να επιλέξει συνταξιοδότηση. Ακριβή στοιχεία δεν υπάρχουν, αλλά εκτιμάται ότι περισσότεροι από 10.000 εργαζόμενοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά το 2009!
Κύρια πηγή των σημερινών δεινών των νοσοκομείων μας είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει ένας ορθολογικός τρόπος οργάνωσης, διοίκησης και διαχείρισής τους. Ήταν ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων ότι οι περικοπές που επιβλήθηκαν στην υγεία έπεσαν επί δικαίω και αδίκω. Και όχι των δανειστών..
Γι’ αυτό θεωρώ πως οι φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλει και η σημερινή κυβέρνηση για στήριξη του ΕΣΥ δεν θα αποδώσουν όσα αναμένει. Διότι δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια λειτουργικής αναδιοργάνωσής του, πραγματικής διοίκησής του και ορθολογικής διαχείρισής του.
Μάλιστα, ένας από τους βασικούς λόγους, που τα προβλήματα στο ΕΣΥ επιδεινώθηκαν είναι οι παλινωδίες της κυβέρνησης με την επιλογή διοικητών στα νοσοκομεία. Θυμίζω ότι ο Π. Κουρουμπλής ζητούσε την παραίτηση όλων όσοι είχαν επιλεγεί επί Σαμαρά και προφανώς οι ΣΥΙΖΑ-ΑΝΕΛ ήθελαν να διορίσουν «τους δικούς τους».
Τελικά, μετά την παρέμβαση της τρόικας, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να τηρήσει έστω τα προσχήματα, εφαρμόζοντας τον ήδη ανεπαρκή νόμο της ΝΔ και τελικά επέλεξε «αξιοκρατικά» νέες διοικήσεις.
Θα παρακάμψω ότι η όλη διαδικασία υπήρξε διάτρητη. Το θέμα μας είναι ότι οι νέοι διοικητές ανέλαβαν καθήκοντα από τον Απρίλιο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2016! Δηλαδή, με τεράστια καθυστέρηση, γεγονός που επιβάρυνε διοικητικά τα νοσοκομεία και ειδικά τα μεγάλα, που σηκώνουν το βάρος της περίθαλψης.
Συνεπώς, αν πράγματι τα νοσοκομεία έφθασαν στα πρόθυρα της κατάρρευσης – όπως λέει η κυβέρνηση – ευθύνη φέρει και η ίδια. ‘Όπως φυσικά και όλες οι προηγούμενες για το γεγονός ότι πρακτικά δεν έκαναν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας.
Η χρηματοδότηση
Αυξήθηκε τα τελευταία δύο χρόνια η κρατική χρηματοδότηση των νοσοκομείων; Η κυβέρνηση παρουσιάζει στοιχεία, που δείχνουν πως αυξήθηκε. Η ΠΟΕΔΗΝ δίνει στοιχεία που τη διαψεύδουν. Ακόμη και αν η κυβέρνηση έχει δίκιο, εξήγησα νωρίτερα ότι αυτό πρακτικά δεν αρκεί.
Το ΕΣΥ είναι σαν «Πίθος των Δαναΐδων». Όσα χρήματα και αν ρίξεις μέσα θα χαθούν γιατί είναι γεμάτο τρύπες ανοργανωσιάς, αδιαφάνειας και αναποτελεσματικότητας. Σκεφθείτε ότι περίπου το 90% των προμηθειών των νοσοκομείων γίνονται χωρίς διαγωνισμούς, με διαδικασίες που βρίσκονται στα όρια της νομιμότητας.
Βέβαια, για την κατάσταση αυτή ευθύνη φέρουν κυρίως οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Ωστόσο και η σημερινή δεν έκανε τίποτε για να την αλλάξει. Διόρισε ένα κάρο νομικούς στο Δ.Σ. της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας, με επικεφαλής την Π. Σαρτζετάκη, θυγατέρα του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας. Αποτέλεσμα; Πρακτικά μηδέν.
Εδώ και μήνες, ο κ. Πολάκης αφήνει να διαρρεύσουν πληροφορίες ότι σχεδιάζει κοσμογονικές αλλαγές στις προμήθειες των νοσοκομείων, οι οποίες περιλαμβάνουν και την ίδρυση και λειτουργίας μίας νέας Επιτροπής Προμηθειών Υγείας. Μένει να δούμε, τα σχέδιά του και φυσικά πώς αυτά θα εφαρμοστούν.
Οι προσλήψεις
Με βάση τις επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης έχουν γίνει αμέτρητες προσλήψεις. Να πω την αλήθεια έχω χάσει το λογαριασμό. Η αλήθεια είναι ότι έχουν προσληφθεί ή ανανεωθεί οι συμβάσεις σε χιλιάδες επικουρικό προσωπικό και συμβασιούχους. Γεγονός που αναμφίβολα προσφέρει ανακούφιση στα νοσοκομεία.
Ολοκληρώθηκαν αρκετές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, που είτε είχαν δρομολογηθεί από προηγούμενες κυβερνήσεις, είτε από μία πολύ παλιά προκήρυξη, που είχε κολλήσει στα δικαστήρια. Μέσα στο 2016, έγιναν 2 προκηρύξεις μόνιμου προσωπικού:
Σημειώνω εδώ για να έχουμε εικόνα για τις προτεραιότητες της κυβέρνησης ότι μέσα στο 2016 είχαμε χρονολογικά τις εξής προκηρύξεις από το ΑΣΕΠ:
Το 2015, είχαμε προκήρυξη για 110 μόνιμες προσλήψεις στη ΔΕΗ, 465 θέσεις κλάδου Π.Ε. Εφοριακών στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών και για άλλους 450 μόνιμους στη ΔΕΗ. Για την υγεία είχαμε την προκήρυξη:
Έγιναν επίσης, αλλά με μεγάλη καθυστέρηση προσλήψεις 100 γιατρών και 400 νοσηλευτών μέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ για τη στελέχωση των μονάδων εντατικής και σκοπό να τεθούν σε λειτουργία περίπου 200 κλίνες, που παρέμεναν ανενεργές. Ακόμη, το 2016, δρομολογήθηκαν 850 προσλήψεις πάλι μέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ για την υγειονομική φροντίδα προσφύγων και μεταναστών.
Μείζον θέμα δημιουργήθηκε με την εντολή που δόθηκε στις διοικήσεις των νοσοκομείων να διακόψουν τη συνεργασία με ιδιώτες εργολάβους καθαριότητας και να κάνουν συμβάσεις με το προσωπικό καθαριότητας. Οι ερασιτεχνικοί χειρισμοί του θέματος πάντως οδήγησαν σε νομική εμπλοκή και το θέμα θα έχει παρενέργειες.
Ουδείς μπορεί να αρνηθεί ότι οι ιδιωτικές εργολαβίες καθαριότητας είχαν καταντήσει εστίες διαπλοκής και διαφθοράς. Άλλωστε, στα περισσότερα νοσοκομεία είχαν να γίνουν διαγωνισμοί πάνω από 6-9 χρόνια!
Αυτό όμως δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το μοντέλο αυτό πρέπει να απορριφθεί. Κανένας μεγάλος οργανισμός, δημόσιος ή ιδιωτικός (από επιχειρησιακή άποψη τα νοσοκομεία είναι τεράστιες επιχειρήσεις) δεν διαθέτει δικό της προσωπικό για υπηρεσίες, όπως καθαριότητα, φύλαξη, τεχνική υποστήριξη κλπ. Πολύ απλά γιατί δεν είναι αποδοτικό.
Τα θετικά
Όπως κάθε κυβέρνηση, έτσι και η σημερινή, παρά τις ιδεοληψίες της, έχει κάνει και θετικά πράγματα:
Το 2017, για πρώτη φορά θα υπάρξει αύξηση του ορίου δαπανών για τις παροχές υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες. Από 1,402 δις για το 2016, φέτος θα αυξηθεί σε 1,525 δις (αύξηση κατά 8%).
Πρωτοβάθμια φροντίδα
Το 2017, θα είναι χρονιά ορόσημο για την υγεία στη χώρα μας, καθώς με βάση τις εξαγγελίες της κυβέρνησης θα αρχίσει να εφαρμόζεται η νέα πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Συνολικά θα συσταθούν 240 Τοπικές Μονάδες Υγείας (To.M.Y) σε 60 αστικές περιοχές της χώρας με δυνατότητα κάλυψης περισσότερων από 2 εκατομμύρια πολιτών.
Κάθε Μονάδα θα στελεχώνεται συνολικά από 10μελή διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών Υγείας (οικογενειακό ιατρό, παθολόγο, παιδίατρο, νοσηλευτή, επισκέπτη υγείας κοινωνικό λειτουργό και διοικητικό προσωπικό). Πάντως, ήδη, η κυβέρνηση έχει πέσει έξω στο σχεδιασμό της, καθώς παλαιότερα έλεγε ότι το πρόγραμμα θα ξεκινήσει στα μέσα του 2016.
Όμως, ας μην γκρινιάζουμε γι’ αυτό. Είναι λίγο ως πολύ αναμενόμενο να υπάρξουν καθυστερήσεις, λόγω του μεγέθους του εγχειρήματος. Άλλα είναι τα θέματα. Πρώτα απ’ όλα, πώς θα οργανωθεί το όλο σύστημα, πώς θα προσληφθεί το προσωπικό, πώς θα αμείβεται, ποια θα είναι τα δικαιώματα των πολιτών κ.ο.κ.
Η κυβέρνηση έχει επιλέξει σε πρώτη φάση το σύστημα να δουλέψει με επικουρικό προσωπικό! Επίσης, στην πλήρη του ανάπτυξη, το σύστημα θα έχει μόνιμο προσωπικό, ενώ στο εξωτερικό αξιοποιούνται πιο ευέλικτα μοντέλα αμοιβών και απασχόλησης.
Κρίσιμη παράμετρος είναι ότι αρωγός στο όλο εγχείρημα θα είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η κυβέρνηση εν κρυπτώ επέκτεινε τη συνεργασία που είχε κάνει ο Άδωνις Γεωργιάδης με τον ΠΟΥ (και είχε καταγγείλει ο Κουρουμπλής ως σκάνδαλο), δίνοντας 3,5 εκατ. ευρώ μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Οι Άδωνις και Βορίδης είχαν δώσει 800.000 ευρώ για δύο χρόνια.
Ανασφάλιστοι
Μόνιμη επωδός των κυβερνητικών στελεχών για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης στο χώρο της κοινωνικής πολιτικής είναι το γεγονός ότι αντιμετωπίστηκε πλήρως το ζήτημα με την ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη των ανασφάλιστων. Αν και η ΝΔ υποστηρίζει ότι το είχε λύσει η ίδια νωρίτερα.
Η αλήθεια είναι φυσικά κάπου στη μέση. Το κενό που είχε αφήσει η ΝΔ ήταν σε ότι αφορά τη νοσοκομειακή περίθαλψη οι αρμόδιες για το σκοπό αυτό επιτροπές ανά νοσοκομείο, δεν είχαν καν συσταθεί σε πολλά νοσοκομεία. Το θέμα με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι το θέμα λύθηκε αλλά δεν δόθηκαν επιπλέον πόροι στα νοσοκομεία και στον ΕΟΠΥΥ.
Το θέμα βέβαια σήμερα για την κυβέρνηση και το ΣΥΡΙΖΑ με τις νέες, τσουχτερές ασφαλιστικές εισφορές είναι ότι θα αρχίσει να συσσωρεύεται οργή όχι των ανασφάλιστων, αλλά των ασφαλισμένων για το είδος, την ποσότητα και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών…
Δευθυντής Σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ