Απαραίτητη η μετάβαση από το ιατροκεντρικό σύστημα Υγείας στο ασθενοκεντρικό

Η ανάγκη μετάβασης από το ιατροκεντρικό σύστημα Υγείας στο ασθενοκεντρικό τονίστηκε κατά τη συζήτηση του πρώτου πάνελ του Patients Forum 2024 με τίτλο «Ασθενοκεντρική Τεκμηρίωση στη Λήψη Αποφάσεων για την Υγεία». Εκπρόσωποι του οικοσυστήματος συμφώνησαν για τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να τεθεί στον πυρήνα ο ασθενής με φόντο τις εξελίξεις στην Ιατρική Τεχνολογία και την Καινοτομία στην θεραπεία.

Παρά τις προσπάθειες για μετάβαση σε ασθενοκεντρικό σύστημα αυτό ακόμη δεν έχει επιτευχθεί όπως τόνισαν οι θεσμικοί εταίροι, κατά την συζήτηση που συντόνισαν η κ.Βαρβάρα Μπαρούτσου, Επίτιμο Μέλος – τέως Πρόεδρος ΕΛ.Ε.Φ.Ι., Πρόεδρος Διεθνούς Εταιρείας Φαρμακευτικής Ιατρικής IFAPP και ο κ. Γρηγόριος Ρομπόπουλος, Ιατρός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Ιατρικής (ΕΛ.Ε.Φ.Ι.).

Με βάση την εμπειρία του στο σύστημα Υγείας αλλά και την ερευνητική το δράση ο Αντώνης Αυγερινός, Γενικός Διευθυντής Συνδέσμου Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (ΣΑΦΕΕ), Πρόεδρος Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού τόνισε ότι «θέμα προτεραιότητας είναι ο ανθρωποκεντρισμός στην Υγείας». Ως εκπρόσωπος του ΣΑΦΕΕ τάχθηκε υπέρ του διαλόγου μεταξύ ασθενών και βιομηχανίας να γίνουν παρεμβάσεις στο σύστημα υγείας ώστε να είναι βιώσιμο. Αναγκαίες έκρινε ο κ. Αυγερινός παρεμβατικές προσπάθειες όπως είναι η αξιοποίηση της ψηφιακής υγείας, η ολοκλήρωση του φακέλου υγείας ασθενούς, η ορθή συνταγογράφηση και η ορθή παρακολούθηση ιατρικών πράξεων, η σωστή εκμετάλλευση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και ο ασθενής να έχει πρόσβαση στον ηλεκτρονικό φάκελο προκειμένου να βοηθά στην θεραπευτική αγωγή που του προσφέρεται. Ακόμη, τόνισε τα οφέλη από την αξιοποίηση καίριων εξελίξεων της Ιατρικής επιστήμης, φέρνοντας ως παράδειγμα αυτών των βιοδεικτών στην ογκολογία, στη θεραπεία και στη διάγνωση του καρκίνου.

Κάθε πολιτική υγείας θα πρέπει να έχει επίκεντρο τον λήπτη, τον ασθενή και να αντικατοπτρίζει τα θέλω του, να ξέρει ανάγκες του υποστήριξε η Βασιλική Ραφαέλα Βακουφτσή, Πρόεδρος ΔΣ Ένωσης Ασθενών Ελλάδος, τασσόμενη υπέρ της θεσμικής συνεργασίας. Κομβικό σημείο σε κάθε διαδικασία χάραξης πολιτικών υγείας, αποτελεί πάντα η ενεργή συμμετοχή των ασθενών για τη διασφάλιση της παροχής ποιοτικών και προσβάσιμων υπηρεσιών υγείας, σύμφωνα με την κ. Βακουφτσή. Η φωνή των ασθενών πρέπει να ακούγεται και να λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα επίπεδα χάραξης πολιτικής υγείας. Οι ασθενείς, ως αυτοί που βιώνουν καθημερινά τις συνέπειες των πολιτικών υγείας, έχουν μοναδικές και πολύτιμες εμπειρίες που μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των συστημάτων υγείας, σημείωσε μεταξύ άλλων η Πρόεδρος της Ένωσης.

Μέχρι τώρα είχε επικρατήσει το δίπολο ασθένειας- θεραπείας λόγω και των βιομηχανικών επαναστάσεων, της μαζικής παραγωγής φαρμάκων εξήγησε ο κ. Γεώργιος Βασιλόπουλος, Εντεταλμένος Σύμβουλος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ . Μπαίνοντας σε μια εποχή ασθενοκεντρικότητας θα πρέπει να υπάρχει μια προσέγγιση εξατομικευμένων θεραπειών, αδιακρίτως παλαιότερων ή νεότερων, κατά τα λεγόμενα του κ. Βασιλόπουλου. Η καινοτομία μπορεί να βρεθεί ακόμη και στη καλύτερη αξιοποίηση παλιού φαρμάκου χάρη σε ευφυέστερες προσεγγίσεις που θα ταιριάξουν σε νέες ενδείξεις. Η ασεθνοκεντρικότητα, όπως υποστήριξε ο ίδιος, αγγίζει και τη βιομηχανία με κολοσσιαίες προκλήσεις ακόμη και για σπάνιες ασθένειες για καλυφθούν για μέχρι τώρα περιφρονημένες ανάγκες, καθώς σήμερα μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι ερευνητικές δυνατότητες.

Έμφαση έδωσε στον ρόλο της συνεργασίας επιστημονικών εταιρειών και εξήρε την πρωτοβουλία της ΕΛΕΦΙ ο κ. Ελευθέριος Θηραίος, Γενικός/Οικογενειακός Ιατρός, Δ/ντής ΕΣΥ, Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης, Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία Α.Ε. (Ο.ΔΙ.Π.Υ. Α.Ε.), Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών. Από την πλευρά του ΟΔΙΠΥ ο κ. Θηραίος τόνισε ότι στον πυρήνα βρίσκεται η ποιότητα με τρεις πυλώνες: Να λαμβάνεται υπόψη η εμπειρία ασθενών, οι υπηρεσίες με όρους ποιότητας και οι όροι κλινικής αποτελεσματικότητας. Σε μια ασθενοκεντρική προσέγγιση στις ανάγκες υγιούς πολίτη που οφείλει το σύστημα να διατηρήσει τίθενται οι προτεραιότητες βελτίωσης υπηρεσιών υγείας προτυποποίηση φροντίδας ακολουθώντας τις προκλήσεις με ορούς ψηφιακού μετασχηματισμού, όπως περιέγραψε ο κ. Θηραίος. Η ποιότητα μπορεί να υλοποιηθεί με τα εργαλεία του κοινού τρόπου αξιολόγησης, με ένα εθνικό χάρτη υγείας που να διασυνδέει με ανάγκες και ζήτηση υπηρεσιών υγείας καθώς και τη πρωτοτυποίηση στο μονοπάτι του ασθενή στο σύστημα Υγείας.

Στην ανάγκη μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης συμφώνησε ο κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος, Γενικός Διευθυντής PhARMA Innovation Forum Greece (PIF) αλλά επεσήμανε ότι σήμερα είναι αρκετά θεωρητικό καθώς με τις υπάρχουσες συνθήκες ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται ότι κινείται μέσα σε ένα τέτοιο σύστημα.

Οι εξελίξεις στον τομέα Υγείας και θεραπείας είναι καταιγιστικές, ενώ η χωρά έχει χάσει χρόνια για γενναίες μεταρρυθμίσεις, όπως έδωσε το περίγραμμα ο κ. Κωτσιόπουλος. Στο σύστημα Υγείας έχουμε τη δυστοκία να πούμε ασθενείς όταν λαμβάνει τα άσχημα νέα και να τους πλοηγήσουμε στο σύστημα Υγείας, όπως περιέγραψε ο κ. Κωτσιόπουλος. Όσο για την φαρμακευτική πολιτική ο κ. Κωτσιόπουλος εκτίμησε ότι είναι σωστή η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να την «ξαναδεί», αλλά χρειάζεται διάλογος με πραγματικούς ορούς και υιοθετώντας καλά παραδείγματα του εξωτερικού και μάλιστα γρηγορά, προχωρώντας στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Συγκεκριμένα, ο κ. Κωτσιόπουλος πρότεινε να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι ασθενείς, εταίροι και κυβέρνηση για να ορισθεί ένα μακροπρόθεσμο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο δεν θα αλλάζει σε βάρος της φαρμακοβιομηχανίας και των ασθενών. Την αναγκαιότητα αυτή υπογράμμισε στα λεγόμενα του ο Γενικός Διευθυντής του PIF με δεδομένες τις αλλαγές που έρχονται λόγω νέων θεραπειών και τεχνολογιών, ισχυριζόμενος ότι χρειάζεται εγρήγορση και επιτάχυνση της διαδικασίας καθώς και στροφή σε ένα συνεργατικό μοντέλο που θα καταλήξει σε «ένα κείμενο θέσεων που θα ασπάζονται όλοι και θα το ακολουθούμε τα επόμενα χρόνια».

Η εμπλοκή των ασθενών αυξάνεται γεωμετρικά και είναι απολυτά δικαιολογημένη σχολίασε και ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ). Ο κ. Παπαδημητρίου σημείωσε ότι το σύστημα είναι ιατροκεντρικό και φαρμακοκεντρικό σίγορυα όχι φαρμακευτικών εταιρειών κεντρικό. Η ποιότητα φροντίδας υγείας που παρέχεται παίζει καθοριστικό ρόλο για αυτό που προσφέρουν οι φαρμακευτικές εταιρείες στο σύστημα, κατά τα λεγόμενα του προέδρου του ΣΦΕΕ. Μια υπέρβαση από την μεριά των φαρμακευτικών εταιρειών είναι όλα αυτά τα προγράμματα υποστήριξης ασθενών. Με την οπτική των ασθενών υπάρχει ενδιαφέρον, πρόσθεσε ο κ. Παπαδημητρίου για την παραγωγή καινοτομία, τη πρόσβαση σε αυτή και τη πρόσβαση στις καθιερωμένες θεραπείες. Με αναφορά στην ευρωπαϊκή στρατηγική για το φάρμακο ο κ. Παπαδημητρίου σημείωσε ότι τα βλέμματα είναι στραμμένα πως οι κυβερνήσεις θα καταλήξουν ώστε να στηρίξουν την παραγωγή καινοτομίας. Ειδικότερα για την χώρα μας, ο κ. Παπδημητρίου σχολίασε πως η κατάσταση με υποχρεωτικές επιστροφές λειτουργεί ως ανάχωμα για ένα υγιές περιβάλλον και δεν βοηθά για να έρθει η καινοτομία στην Ελλάδα.

Photo Credits
©Ελένη Παπαδάκη/PHOTOPRESS Θ&Α Αναγνωστόπουλοι
©Γεωργία Παναγοπούλου/PHOTOPRESS Θ&Α Αναγνωστόπουλοι