Πολυμορφικά, μεταβαλλόμενα και προσαρμοζόμενα μοντέλα πληρωμών ίσως αποτελούν το μέλλον της τιμολόγησης και αποζημίωσης των καινοτόμων φαρμάκων. Αυτή τουλάχιστον είναι η κατεύθυνση που έδειξε η μελέτη του Πάνελ των Ειδικών, στους οποίους ανέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη μελέτη Αποτελεσματικών Τρόπων Επένδυσης στην Υγεία.
Πρόσφατα, σε συνάντηση στις Βρυξέλλες, που εστίασε στη «Γνώμη για τα καινοτόμα μοντέλα πληρωμών για υψηλού κόστους καινοτόμα φάρμακα», κατέστη σαφές δεν υπάρχει ένα μοναδικό μοντέλο που μπορεί να ταιριάξει σε όλες τις περιπτώσεις.
Το πάνελ των ειδικών αναζήτησε νεότερα δεδομένα γύρω από τα καινοτόμα μοντέλα πληρωμών, εξετάζοντας παράλληλα και ποιες αρχές άλλων τομέων μπορούν να αξιοποιηθούν στην τιμολόγηση και αποζημίωση των φαρμάκων.
Όπως εξήγησε ο Pedro Pita Barros, Καθηγητής Οικονομικών και Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Nova στη Λισαβόνα και βασικός εισηγητής της Ομάδας Εργασίας, το κείμενο της γνωμοδότησης καταλήγει σε 3 συμπεράσματα:
1.
2. Δεν μπορεί να υπάρχει ένα μοναδικό μοντέλο που μπορεί να ταιριάξει σε όλες τις περιπτώσεις.
3. Προτείνεται η τήρηση βασικών αρχών, που θα στηρίζονται σε συζητήσεις και έγγραφα.
Συστήνει ακόμη την υιοθέτηση 8 αρχών, που αφορούν θέματα όπως η διαφάνεια τιμής και κόστους, οι καινοτομίες υψηλής αξίας (πατέντες και αποκλειστικότητα διάθεσης στην αγορά), η μεθοδολογία υπολογισμού της κοινωνικής αξίας των φαρμακευτικών προϊόντων, η αξιολόγηση της ισχύος της αγοράς στις διαπραγματεύσεις για τις τιμές, καλύτερες ανταμοιβές για υψηλότερη προστιθέμενη θεραπευτική αξία, συστήματα πληρωμής υπηρεσιών αντί προϊόντων, μη γραμμικά συστήματα πληρωμής, αλλά και την ανάπτυξη πλατφορμών διαλόγου με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων.
Κατά τη μελέτη των τρεχουσών μοντέλων τιμολόγησης των νέων προϊόντων, μεταξύ αυτών και οι Συμφωνίες Ελεγχόμενης Εισόδου (Managed Entry Agreements), αποσαφηνίστηκε πως η αξία ενός φαρμάκου δεν ταυτίζεται με την τιμή, με τις υψηλές τιμές συνήθως να είναι αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων.
Επιθυμητός στόχος της μελέτης είναι η διατήρηση των σχετικών κινήτρων για τα προϊόντα υψηλής αξίας, χωρίς να ασκηθεί οικονομική πίεση στα συστήματα υγείας. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το μοντέλο πληρωμής στόχος είναι η διατήρηση της πραγματικής καινοτομίας, με υψηλή αξία, την άμεση πρόσβαση των ασθενών σε αυτήν και η διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας.
Ο ρόλος της διακυβέρνησης κρίνεται απαραίτητος, αλλά αποτελεί και μεγάλη πρόκληση, ειδικά σε ότι αφορά την εφαρμογή νέων μοντέλων πληρωμών. Σε αυτή την κατεύθυνση, υπάρχει ανάγκη για τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων πλευρών, που κρίνεται απαραίτητη για τη λήψη κοινών αποφάσεων. Οπότε, αναμένεται να απαιτηθούν σημαντικές αλλαγές στο νομικό και θεσμικό πλαίσιο των συστημάτων υγείας.
Εργαλεία
Ο ορισμός καινοτόμων μοντέλων πληρωμών για τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα πρέπει να συνυπολογίζει τόσο τα υπάρχοντα όσα και νεότερα εργαλεία. Οι τιμές, αναφέρει το σχέδιο της γνωμοδότησης, είναι το βασικό εργαλείο στα ισχύοντα μοντέλα πληρωμών, ενώ μόλις πρόσφατα προστέθηκαν πιο περίπλοκα συμβόλαια.
Σε ό,τι αφορά την τιμολόγηση, η περιπλοκότητα του ζητήματος αναδεικνύει την ανάγκη για μη γραμμικές τιμές, που θα διαμορφώνονται, για παράδειγμα, μέσα από το συνδυασμό θεραπειών παρόμοιων με τις «δέσμες» άλλων τομέων ή/και με τιμολόγηση ανάλογη εκείνης άλλων κλάδων όπως οι τηλεπικοινωνίες ή η ύδρευση, ή ακόμα με διαφοροποιήσεις στις τιμές γεωγραφικών κριτηρίων ή ενδείξεων, ακόμη και τιμολόγηση που αντικατοπτρίζει το κόστος οικονομικών ευκαιριών.
Παράλληλα, βασική θεωρείται και η διαφάνεια στην τιμολόγηση, δηλαδή να είναι γνωστός ο τρόπος διαμόρφωσης της, αλλά και οι διαδικασίες έρευνας και ανάπτυξης, αλλά και να βρεθούν τρόποι δημοσιοποίησης ευαίσθητων δεδομένων γύρω από τα κόστη R&D. Όπως εξηγείται θα πρέπει να υπάρχει, ενδεχομένως, μια αλλαγή στρατηγικής από «την πληρωμή χαπιών στην πληρωμή υπηρεσιών», δηλαδή την υιοθέτηση μοντέλων πληρωμών που βασίζονται στα αποτελέσματα, κάτι βέβαια που απαιτεί διαφορετικές σχέσεις μεταξύ πληρωτών και προμηθευτών και που αναμένεται να αναδείξει προκλήσεις στο πεδίο της διακυβέρνησης. Ακόμη ένα εργαλείο μπορεί να είναι οι πρωτοβουλίες για την προμήθεια καινοτομιών, αλλά και η ανάδειξη των κινήτρων που μπορούν να προέλθουν από τις τιμές.
Παράλληλα, προτείνεται η διερεύνηση νέου θεσμικού σχεδιασμού, ενώ αναδεικνύεται η σημασία των δεδομένων πραγματικού κόσμου και των προσαρμοστικών οδών, ενώ φαίνεται πως οδεύουμε σε μια αναπροσαρμογή του ρόλου των πατεντών. Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας αν και θα παραμείνουν σημαντικά στο μέλλον δεν θα αποτελούν τον μόνο τρόπο ανταμοιβής της καινοτομίας, αλλά θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά από τους πληρωτές.
Σημαντικό εργαλείο αναμένεται να αποτελέσουν οι διεθνείς συνεργασίες, με διεθνή συντονισμό και διάλογο μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, χωρίς όμως την κυριαρχία ενός μόνο μοντέλου πληρωμών για όλα τα σενάρια, αλλά μοντέλων που θα προσαρμόζονται στις συνθήκες και τα δεδομένα.
Προτάσεις δράσεων
Σύμφωνα με τον Καθηγητή Pita Barros υπάρχουν 6 προτάσεις για δράση:
Υπεύθυνη Σύνταξης στο Virus.com.gr - Αρχισυντάκτρια του περιοδικού Pharma & Health Business
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
