«Απροστάτευτοι» οι Έλληνες από τον έρπητα ζωστήρα

Μετρημένοι είναι οι ενήλικες στη χώρα μας που έχουν φροντίσει να «σηκώσουν ασπίδα» κατά του έρπητα ζωστήρα, μιας ιδιαιτέρως επίπονης νόσου, που πλήττει 1 στα 4 άτομα. Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατεύσει από τις δυσάρεστες επιπλοκές της νόσου, που πέρα από τον ανυπόφορο πόνο περιλαμβάνουν βλάβες στην όραση και αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης εγκεφαλικού.

Ωστόσο, στη χώρα μας το ποσοστό όσων έχουν εμβολιαστεί δεν ξεπερνά το 1%, όπως υπογραμμίστηκε σε συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση της εκστρατείας ενημέρωσης για τον έρπητα ζωστήρα. Την ίδια ώρα το ποσοστό εμβολιασμού για τη γρίπη, μετά κόπων και βασάνων, έχει φθάσει στο 45% με 50% και για τον πνευμονιόκοκκο το 25% με 30%.

Έλλειψη ενημέρωσης, παραπληροφόρηση και η καταστροφική επιρροή φωνών του αντιεμβολιαστικού κινήματος φαίνεται πως συμβάλλουν σε αυτά τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, ιδιαιτέρως στην περίπτωση του έρπητα ζωστήρα.

Με στόχο να ανατρέψει την εικόνα η MSD εγκαινίασε μια νέα ενημερωτική εκστρατεία για τη νόσο, που προκαλεί πόνο, ταλαιπωρία και ψυχική οδύνη, δοκιμάζοντας τα όρια και τις αντοχές των ασθενών.

«Μην αφήσεις τον έρπητα ζωστήρα να κάνει τη ζωή σου ανυπόφορη. Εμβολιάσου σήμερα», είναι το κεντρικό μήνυμα της εκστρατείας, που τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Βασικός της σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τις επιστημονικές και κοινωνικές παραμέτρους που σχετίζονται με τον έρπητα ζωστήρα, τις επιπλοκές που προκαλεί σε υψηλό ποσοστό, αλλά και για την πρόληψη της εκδήλωσης της ασθένειας μέσω του εμβολιασμού.

Η καμπάνια ενημέρωσης έχει ως «βάση» την ιστοσελίδα www.erpiszostir.gr, όπου ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει πληροφορίες για κάθε πτυχή της ασθένειας και να ενημερωθεί υπεύθυνα για την αιτία και τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα, καθώς και για το πότε συνιστάται η διενέργεια εμβολιασμού έναντι του έρπητα ζωστήρα, όπως τόνισε ο Επιχειρησιακός Διευθυντής Τμήματος Εμβολίων της MSD, Ν. Μαρκουλάτος.

Η καμπάνια της MSD για τον έρπητα ζωστήρα εστιάζει επιπλέον στη σοβαρότητα της ασθένειας και τον υψηλό κίνδυνο που διατρέχει κάποιος που δεν έχει εμβολιασθεί έναντι της λοίμωξης, μέσα από μαρτυρίες των ίδιων των ασθενών, είπε ο κ. Ν. Μαρκουλάτος.

Αντιεμβολιαστικό κίνημα και registries

Λάβρος κατά του αντιεμβολιαστικού κινήματος και ξεκάθαρος για την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), Γ. Πατούλης.

«Η αξία των εμβολίων είναι επιστημονικά καθιερωμένη, περιλαμβάνεται στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και δεν σχετίζεται με το κέρδος της οποιασδήποτε βιομηχανίας», ξεκαθάρισε. Σαφώς και οδηγεί σε εξοικονομήσεις για τα δημόσια ταμεία, αλλά παράλληλα καθιστά και πιο υγιή τα άτομα, διευκρίνισε ο πρόεδρος του ΙΣΑ, τονίζοντας πως πρόκειται για θέμα νοοτροπίας.

«Η παραπληροφόρηση πλήττει περισσότερο τις εμβολιαστικές προσπάθειες από τα όποια περιοριστικά μέτρα», σημείωσε από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Λοιμώξεων Παναγιώτης Γαργαλιάνος – Κακολύρης.

«Το επίπεδο εμβολιασμού  αποτελεί κριτήριο για το επίπεδο της υγειονομικής φροντίδας μιας χώρας. Και στην Ελλάδα ευτυχώς, οι γιατροί και όλο το ανθρώπινο δυναμικό του χώρου της υγείας προσπαθούμε να διατηρήσουμε υψηλό αυτό το επίπεδο, παρά τις αντιξοότητες που έχει δημιουργήσει η πολυετής οικονομική κρίση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενημερωθεί σωστά ο κόσμος για να προστατευθεί από την παραπληροφόρηση που εγκυμονεί μεγάλους υγειονομικούς κινδύνους. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνονται τέτοιες προσπαθειες που αποσκοπούν στην πρόληψη και προάγουν την υγεία των πολιτών», σημείωσε ο κ. Πατούλης.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση έχει φουντώσει γύρω από τους τρόπους αντιμετώπισης του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής εμβολιασμών, ένα registry εμβολιασμών δηλαδή, καθώς εκτιμά ότι θα βοηθήσει τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν τόσο την πρόληψη κατά των μεταδοτικών νόσων όσο και την διασυνοριακή συνεργασία.

Κατά τη συζήτηση γύρω από τις εξελίξεις στο πεδίο των εμβολιαστικών μητρώων  στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Υγείας του Gastein, o Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, της αρμόδιας Διεύθυνσης Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Sante), Martin Seychell, υπογράμμισε την σημασία των αυτών των ηλεκτρονικών καταγραφών για την αναβάθμιση του επιπέδου της πρόληψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Αν υπάρχουν κανόνες που έχουν συμφωνηθεί από κοινού είναι ευκολότερη και η συνεργασία, ειδικά για τις μεταδοτικές νόσους, τα κράτη-μέλη πρέπει να είναι από κοινού έτοιμα», σημείωσε.

Ερωτηθείς από το Virus, κατά ποσό η Ελλάδα είναι κοντά στη δημιουργία ενός τέτοιου registry, ο κ. Γαργαλιάνος εμφανίστηκε μάλλον απαισιόδοξος.

«Είμαστε μακριά από ένα τέτοιο registry. Εδώ δεν έχουν γίνει βασικά βήματα», ανέφερε με νόημα.

Έρπητας Ζωστήρας

Οι ενήλικες έχουν και εκείνοι ανάγκη για τη θωράκιση του οργανισμού τους από διάφορα λοιμώδη νοσήματα μέσω των εμβολιασμών  αναλόγως των υποκείμενων ασθενειών που έχουν, της ηλικίας, του τρόπου ζωής και του επαγγέλματος, όπως ανέφερε ο κ. Γαργαλιάνος. Στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις για τα απαραίτητα εμβόλια των ενηλίκων όπως και των παιδιών, ενώ ειδικά για τον έρπητα ζωστήρα, γνωρίζουμε ότι στις ηλικίες πάνω των 60 ετών η επίπτωση υπολογίζεται σε 13-15 περιστατικά ανά 1.000 ενηλίκους κάθε χρόνο.

Κάποιοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές επιπλοκές στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, την όραση και την ακοή, αλλά η συχνότερη επιπλοκή είναι η μεθερπητική νευραλγία (ΜΕΝ) που μπορεί να διαρκέσει από 3 μήνες έως και 10 χρόνια. Η πρόληψη της εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα επιτυγχάνεται με  ειδικό εμβόλιο το οποίο προστατεύει από τις περισσότερες περιπτώσεις έρπητα ζωστήρα αλλά και ΜΕΝ.

Ο υπεύθυνος Ιατρικού Τμήματος Εμβολίων της MSD, Γ. Τρίμης, στην ομιλία του αναφέρθηκε στην αξία του εμβολιασμού των ενηλίκων. Όπως εξήγησε «στα ηλικιωμένα άτομα οι λοιμώξεις είναι πιο σοβαρές, καθώς υπάρχει τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερος κίνδυνος ανάπτυξης επιπλοκών με υψηλή νοσηρότητα αλλά και θνητότητα. Ο δια βίου εμβολιασμός προσφέρει ανεκτίμητα οφέλη στον άνθρωπο. Με τον εμβολιασμό ενηλίκων αποφεύγεται κάθε χρόνο μεγάλος αριθμός περιστατικών γρίπης και περιορίζεται η μετάδοση καθώς και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, ενώ με το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, περιορίζονται κάθε χρόνο οι πνευμονίες, γίνεται πιο εύκολη η αντιμετώπιση των πνευμονιών που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά και μειώνονται αντίστοιχα οι εισαγωγές λόγω πνευμονίας στα νοσοκομεία και τις Μονάδες  Εντατικής Θεραπείας».

Σημειώνεται ότι τα εμβόλια που συστήνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τους ενήλικες άνω των 60 ετών είναι η αναμνηστική δόση του εμβολίου για τέτανο, διφθερίτιδα ή/και κοκκύτη, το εμβόλιο της γρίπης ετησίως, το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου  (>65 ετών, εκτός αν συνυπάρχει χρόνιο νόσημα στην ηλικία 60-65 ετών)  και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα. Τα εμβόλια αυτά χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά Ταμεία.

Αναφερόμενος στον έρπητα ζωστήρα, ο κ. Τρίμης τόνισε ότι ο υπεύθυνος ιός εντοπίζεται στο 95% των ενηλίκων (σε όλους όσους έχουν περάσει ανεμευλογιά), και εκτιμάται ότι 1 στα 4 άτομα θα αναπτύξουν έρπητα ζωστήρα στη ζωή τους. Η πιθανότητα εμφάνισης και η σοβαρότητα  της λοίμωξης αυξάνουν δραματικά μετά την ηλικία των 50 ετών, ενώ με την αύξηση της ηλικίας, αυξάνεται αντίστοιχα η διάρκεια του πόνου που προκαλεί η νόσος με αποτέλεσμα να είναι πιο συχνή η μεθερπητική νευραλγία (πόνος πέραν του μηνός από την έναρξη του επεισοδίου έρπητα ζωστήρα).

Ο έρπητας ζωστήρας και η μεθερπητική νευραλγία (ΜΕΝ) – συνέχισε – είναι μία επώδυνη νόσος που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή επιδείνωση της ποιότητας ζωής, καθώς η αντιμετώπιση του Έρπητα Ζωστήρα και της ΜΕΝ είναι δύσκολη και  συχνά αναποτελεσματική.

Επιπλέον μερικοί ασθενείς  μπορεί να υποφέρουν από σοβαρές εκδηλώσεις και επιπλοκές. Είναι χαρακτηριστικό, είπε ο κ. Τρίμης, ότι τουλάχιστον 1 στους 10 ασθενείς με Έρπητα Ζωστήρα θα αναπτύξει βλάβες στον οφθαλμό και το ήμισυ αυτών θα υποφέρουν από χρόνια οφθαλμική νόσο  και κίνδυνο απώλειας όρασης. Επίσης, άτομα που είχαν περάσει επεισόδιο έρπητα ζωστήρα,  το επόμενο 6μηνο έχουν 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου, συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό.

Με τα δεδομένα αυτά, κατέληξε ο κ. Τρίμης, γίνεται αντιληπτή η αξία του εμβολιασμού των ενηλίκων, προκειμένου να διατηρείται σε ένα υψηλό επίπεδο η θωράκιση και η ανοσία του πληθυσμού έναντι λοιμωδών ασθενειών που μπορεί να προληφθούν αποτελεσματικά και με ασφάλεια.