Απροστάτευτοι παραμένουν οι άνθρωποι που ζουν με HIV στην Ελλάδα

Με το σταγονόμετρο γίνονται, όταν γίνονται, εδώ και πέντε χρόνια οι εξετάσεις ιικού φορτίου. Την ίδια στιγμή, μετ’ εμποδίων πραγματοποιούνται οι εξετάσεις γονοτυπικής αντοχής, το τεστ CD4, σε αναμονή είναι η χορήγηση PreP, ενώ μονάδες λοιμώξεων υπολειτουργούν…

Πολλαπλά εμπόδια συνεχίζουν να συναντούν οι άνθρωποι που ζουν με HIV στην Ελλάδα, λόγω των ελλείψεων σε αντιδραστήρια, των μειωμένων προϋπολογισμών και της υποστελέχωσης. Την ίδια στιγμή συνεχίζουν να παλεύουν με το στίγμα.

«Βρισκόμαστε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο παρακολούθησης των ατόμων με HIV», τόνισε ο Μ.Κ. Λαζανάς Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ). Όπως εξήγησε έχει διαταραχθεί τόσο η παρακολούθηση τους όσο και οι νοσηλεία τους καθώς δεν πραγματοποιούνται βασικές εργαστηριακές εξετάσεις.

Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2019, έχουν καταγραφεί στον ΕΟΔΥ 17.909 περιστατικά HIV λοίμωξης (82,54% άνδρες). Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 4.306 έχουν εμφανίσει AIDS και 10.523 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή αγωγή. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.963.

Εμπόδια και ελλείψεις

Όπως τονίστηκε σε συνέντευξη τύπου με αφορμή το 31^ο Πανελλήνιο Συνέδριο AIDS, επί πέντε σχεδόν χρόνια, το ιικό φορτίο δεν διενεργείται ή διενεργείται με μεγάλη καθυστέρηση και συγχρόνως σπανίζουν οι απαντήσεις γονοτυπικής αντοχής. «Υπάρχει πολύ μεγάλο νοσοκομείο που παρακολουθεί μεγάλο αριθμό ασθενών και το οποίο δεν μπορεί να πραγματοποιήσει, λόγω της έλλειψης χρημάτων, εξετάσεις CD4, που δείχνουν όσο έχει επηρεαστεί το ανοσολογικό σύστημα από τον ιό, ανέφερε ο κ. Λαζανάς.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΜΑ, εξετάσεις γονοτυπικής αντοχής, που καταδεικνύουν την καταλληλότερη θεραπεία, δεν γίνονται ευρύτερα. «Ευρωπαϊκές οδηγίες λένε, για παράδειγμα ότι θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με 2 φάρμακα, αλλά για να βεβαιωθούμε θα πρέπει να εξετάσουμε ιικό φορτίο και γονοτυπική αντοχή», διευκρίνισε. Μάλιστα, όπως σημείωσε, πριν 6 μήνες είχε αρχίσει κάπως να ομαλοποιείται η ροή των εξετάσεων αντιικού φορτίου, αλλά ξανά υπήρξαν εμπόδια, στην πραγματοποίηση των τεστ. «Στην υλοποίηση σταματούσαν όλα, παρά τις όποιες προσπάθειες», πρόσθεσε.

Ωστόσο, εξέφρασε ελπίδες πως τα εμπόδια μπορούν να ξεπεραστούν, καθώς σε συνάντηση με στελέχη του ΕΟΠΥΥ και του Υπουργείου, με επικεφαλής το ΓΓ, κ. Πρεζεράκο πριν ένα μήνα,  ο πρόεδρος του Οργανισμού επιβεβαίωσε τα προβλήματα και διαβεβαίωσε ότι μπορεί να καλυφθεί το κόστος.

Εν τω μεταξύ, πολλές Μονάδες Λοιμώξεων υπολειτουργούν και προτίθενται να αναστείλουν τη λειτουργία τους λόγω ελλείψεων. «Λείπουν ψυχολόγοι, βιοχημικοί, κοινωνικοί λειτουργοί»,  πρόσθεσε ο κ Λαζάνας, ο οποίος επιπλέον υπογράμμισε την ανάγκη άμεσης κάλυψης της χορήγησης PrΕP. Πρόκειται για την προφυλακτική αγωγή που χορηγείται σε οροαρνητικούς, που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και έχει μειώσει σημαντικά τις μολύνσεις σε άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες, διεθνώς. Η χορήγηση της παραμένει, όμως, στον αέρα. «Περιμένουμε από τη νέα κυβέρνηση να λύσει προβλήματα ετών», κατέληξε ο κ. Λαζανάς.

Στίγμα και διάγνωση

«To 2030 είναι η χρονιά που τέθηκε από τη διεθνή κοινότητα ως ορόσημο για να νικηθεί η HIV λοίμωξη, να περιοριστεί δηλαδή τόσο που να μην αποτελεί απειλεί για την ανθρωπότητα», ανέφερε η Ταμίας της ΕΕΜΑ, Μ. Γκίκα, Νοσηλεύτρια BSc, Ph.D, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.». Πρόσθεσε, δε, πως επιστήμονες και άνθρωποι που ζουν με τον HIV ακόμη παλεύουν με το στίγμα.

«Είμαστε πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου 90-90-90», σημείωσε ο Δημήτρης Παρασκευής, Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στο Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α.. Δηλαδή το 90% των ανθρώπων που ζουν με το HIV θα το γνωρίζουν, 90% εξ αυτών που έχουν διαγνωστεί θα λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία και στο 90% εξ αυτών ο ιός δεν θα είναι ανιχνεύσιμος.

Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει πως το 2018 ζούσαν με τον HIV περίπου 37,9 εκατομμύρια άτομα. Το 2018 διαγνώσθηκαν 1,7 εκατομμύρια νέες μολύνσεις, αριθμός που απέχει σημαντικά από τους στόχους που έχουν τεθεί για τον έλεγχο της πανδημίας του AIDS μέχρι το 2030. Εντούτοις, η μεγάλη αύξηση της πρόσβασης των ατόμων στην αντιρετροϊκή θεραπεία κατά τα τελευταία έτη είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των θανάτων παγκοσμίως και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. «¼ των ατόμων διαγιγνώσκονται 1 χρόνο μετά τη μόλυνση», αναφέρει ο κ. Παρασκευής συμπληρώνοντας πως για να διαγιγνώσκονται περισσότεροι και πιο γρήγορα θα πρέπει να καταπολεμηθεί το στίγμα.

Θεραπείες και έρευνα

Στο θεραπευτικό επίπεδο έχουν γίνει σημαντικά βήματα, όπως ανέφερε η Βησσαρία Σακκά, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Επιμελήτρια Α’ ΕΣΥ, Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.», το 2019, έλαβαν έγκριση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καινούρια αντιρετροϊκά σκευάσματα, τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στη χώρα μας στο εγγύς μέλλον. Νέες θεραπευτικές στρατηγικές και συνδυασμοί αντιρετροϊκών παρατεταμένης δράσης σε ενέσιμη μορφή αποτελούν ελκυστική προοπτική για το μέλλον της αντιρετροϊκής θεραπείας.

Όπως ανέφερε η κα Σακκά, στο 31ο Πανελλήνιο Συνέδριο AIDS, (28-30 Νοεμβρίου, Divani Caravel), έχουν υποβληθεί αξιόλογες επιστημονικές εργασίες οι οποίες συνεισφέρουν στη βαθύτερη κατανόηση και ανάδειξη των σημαντικών παραμέτρων της νόσου. Όσον αφορά στον «καταρράκτη φροντίδας υγείας» (Continuum of Care – CoC) για τον HIV ανακοινώνονται τα αποτελέσματα από 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), συμπεριλαμβανομένου της Ελλάδας, για το 2016 συνολικά, σύμφωνα με τα οποία, είχε διαγνωστεί το 87% των ατόμων που ζουν με HIV, το 92% των διαγνωσμένων είχε λάβει αντιρετροϊκή θεραπεία, ενώ το 91% των ασθενών που είχαν ξεκινήσει θεραπεία είχε επιτύχει ιική καταστολή πλησιάζοντας ουσιαστικά πολύ κοντά προς την επίτευξη του τριπλού στόχου «90-90-90» του UNAIDS.