COVID-19: Νέο μονοκλωνικό αντίσωμα σε κλινική δοκιμή

Νέα κλινική δοκιμή Φάσης 2 άρχισε πρόσφατα για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας ενός μονοκλωνικού αντισώματος που αφορά στη θεραπεία νοσηλευόμενων ασθενών με σοβαρή COVID-19 και υποξαιμία (χαμηλό οξυγόνο στο αίμα).

Πρόκειται COVID-19 anti-CD14 Treatment Trial (CaTT), την οποία υποστηρίζει το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ.

Οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ)(https://mdimop.gr/covid19/) συνοψίζουν τα βασικά σημεία της μελέτης.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές έχουν θέσει στο μικροσκόπιο το εργαστηριακά παρασκευασμένο αντίσωμα IC14, το οποίο σχετίζεται με την ανθρώπινη πρωτεΐνη CD14. Σημειώνεται ότι η εν λόγω πρωτεΐν  βρίσκεται στην επιφάνεια των κυττάρων του ανοσοποιητικού , κυρίως στα κύτταρα που ονομάζονται μακροφάγα, τα οποία κυκλοφορούν στο αίμα και στις εκκρίσεις των αεραγωγών, αλλά κυκλοφορεί επίσης και ως αυτόνομη πρωτεΐνη.

Το συγκεκριμένο μονοκλωνικό αντίσωμα  συμβάλλει στην αδρανοποίηση της CD14, η οποία βοηθά τα ανοσοκύτταρα να αναγνωρίσουν παθογόνα και τραυματισμένα ή νεκρά κύτταρα, προειδοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα για κίνδυνο και προτρέποντάς το να ενεργοποιηθεί. Τα μακροφάγα είναι κύτταρα του ανοσοποιητικού που παράγουν υψηλά επίπεδα κυτταροκινών όταν ενεργοποιηθούν.

Όταν εκδηλώνεται η λοίμωξη COVID-19, η CD14 ενδυναμώνει τα μεταγενέστερα στάδια της ανοσολογικής απόκρισης στον SARS-CoV-2, προκαλώντας πιθανότατα  σε υπερβολική φλεγμονώδη απόκριση και σε μια «καταιγίδα κυτταροκινών».  Οι κυτταροκίνες, που εκκρίνονται από τα ανοσοκύτταρα, ρυθμίζουν  την ανοσολογική απόκριση.

Υπενθυμίζεται ότι το φαινόμενο αυτό, η σοβαρή ανοσολογική αντίδραση κατά  συμβαίνει όταν τα κύτταρα απελευθερώνουν γρήγορα πολλές κυτταροκίνες στο αίμα και τους ιστούς. Σε κάποιες περιπτώσεις η αντίδραση αυτή επιφέρει επικίνδυνα επίπεδα φλεγμονής και βλάβη των ιστών στους πνεύμονες. Αποτέλεσμα αυτών είναι το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και αναπνευστική ανεπάρκεια.

Σύμφωνα με τον διευθυντήςτου NIAID,  Anthony S. Fauci, ο αποκλεισμός της πρωτεΐνης CD14 κατά τα πρώτα στάδια της αναπνευστικής νόσου,  χάρη στο μονοκλωνικό αντίσωμα IC14 θα μπορούσε ενδεχομένως να μετριάσει την επιβλαβή υπερβολική φλεγμονώδη απόκριση του ανοσοποιητικού στον SARS-CoV-2.

Η μελέτη

Ο πληθυσμός της μελέτης CaTT θα είναι 300-350 νοσηλευόμενοι ασθενείς με COVID-19 (ηλικίας άνω των 18 ετών), οι οποίοι θα λάβουν μετά από τυχαιοποίηση είτε IC14 (ενδοφλέβια) είτε εικονικό φάρμακο (placebo)  για τέσσερις ημέρες. Επίσης, οι εθελοντές θα λάβουν επίσης το αντιιικό φάρμακο remdesivir για πέντε συνεχόμενες ημέρες.

Συνολικά, η πορέια της υγείας τους θα  είναι υπό παρακολούθηση για 60 ημέρες. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναμένονται στις αρχές του 2022.

Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι να προσδιορίσει εάν η θεραπεία με IC14 μειώνει το χρόνο που χρειάζεται ώστε ασθενείς με σοβαρή νόσο COVID-19 να ανακάμψουν  αποφεύγοντας τη νοσοκομειακή περίθαλψη.

Επίσης, προωθείται η αξιολόγηση της ασφάλειας του IC14 και η αποτελεσματικότητα στη μείωση της σοβαρότητας της αναπνευστικής νόσου COVID-19, ώστε να δοκιμαστεί σε μια μεγαλύτερη δοκιμή αποτελεσματικότητας Φάσης 3.