Την υψηλή αποτελεσματικότητα του συνδυασμού διαφορετικών εμβολίων (mix’n’match) για τον SARS-CoV-2 ερευνούν οι επιστήμονες. Διαφορετικές κλινικές μελέτες διασταυρώνουν το ποσοστό προστασίας από σοβαρή νόσο Covid-19.

Σημειώνεται πως η πλειονότητα των μελετών πραγματοποιήθηκαν με πρώτο σχήμα το εμβόλιο της AstraZeneca.  Η έρευνα διαμορφώθηκε με αυτό τον τρόπο γιατί  σε κάποιες χώρες διακόπηκε η χορήγησή του εμβολίου της AstraZeneca. Αρκετοί ήταν οι εμβολιασμένοι που είχαν κάνει την πρώτη δόση με AstraZeneca  και έπρεπε να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους με ετερόλογο mRNA εμβόλιο.

Από τις πρώτες μελέτες  είχε προκύψει η σχετική αποτελεσματικότητα των συνδυαστικών σχημάτων. Μάλιστα, η παραγωγή αντισωμάτων είχε εκτιμηθεί ως τουλάχιστον τόσο καλή, ή και καλύτερη, σε σύγκριση με άτομα που ολοκλήρωσαν τον εμβολιασμό με ένα σχήμα. Πλέον διαθέτουμε δεδομένα για το ποσοστό προστασίας από σοβαρή νόσο. Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), παρουσιάζουν πρόσφατα δεδομένα σχετικά με αυτή την προσέγγιση.

Άξια αναφοράς είναι κλινική μελέτη έρχεται από τη Σουηδία με πληθυσμό περίπου 100.000 λήπτες πρώτης δόσης AstraZeneca, οι οποίοι ολοκλήρωσαν τον εμβολιασμό τους με μία δόση Moderna ή Pfizer. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι λήπτες του συνδυασμού των εμβολίων είχαν αρκετά υψηλότερη προστασία (68%) για συμπτωματική λοίμωξη από τον κορωνοϊό από τους λήπτες δυο δόσεων εμβολίου της AstraZeneca.

Επίσης, μελέτη από τη Δανία δείχνει ότι η αποτελεσματικότητα μιας δόσης Pfizer μετά από μια δόση AstraZeneca αγγίζει το 88%. Το γεγονός επιβεβαιώνει ανάλυση από τη Γαλλία, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, έδειξε ότι οι λοιμώξεις σε άτομα που έλαβαν μια δόση AstraZeneca και μια δόση Pfizer ήταν μισές από αυτούς που έλαβαν δυο δόσεις Pfizer.

Ωστόσο, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η υψηλότερη αυτή αποτελεσματικότητα μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός ότι η δεύτερη δόση μετά από AstraZeneca κατά κόρον γινόταν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την πρώτη. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιο αποτελεσματική επέκταση των β-κυττάρων μνήμης. Η μελέτη κατέδειξε ότι «η αρχική δόση με AstraZeneca δημιουργεί ισχυρότερη απόκριση από τα T-κύτταρα σε σύγκριση με το Pfizer, ενώ το Pfizer κτίζει ισχυρότερη απόκριση αντισωμάτων». Συνεπώς, οι συγγραφείς προτείνουν ότι τα δυο εμβόλια να λειτουργούν συμπληρωματικά.

Η πιο ολοκληρωμένη ανοσολογική απόκριση θα ήταν ωφέλιμη για τις ομάδες υψηλού κινδύνου και  ιδιαίτερα για τις ομάδες των ανοσοκατεσταλμένων. Οι υγειονομικές αρχές θα εκτιμήσουν τα πλεονεκτήματα από τις στρατηγικές συνδυασμού εμβολίων  ώστε να βελτιωθεί η ανοσολογική απόκριση στις ευάλωτες ομάδες.