Covid-19: Πως αντιμετωπίζουμε τη νόσηση εκτός και εντός του νοσοκομείου

 Χρήσιμες συμβουλές και έγκυρες πληροφορίες  για την covid-19, όπως το τρίπτυχο θερμόμετρο, οξύμετρο και σωστή παρακολούθηση των συμπτωμάτων παρουσιάστηκαν στο  δεύτερο Webinar «Επίκαιρα Θέματα Δημόσιας Υγείας», της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Συντονιστές  της εκδήλωσης ήταν ο πρύτανης, καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας Θάνος Δημόπουλος και ο καθηγητής Αιματολογίας Ευάγγελος Τέρπος.

Εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση

Βασικά βήματα για την αντιμετώπιση των πρώτων σταδίων της νόσησης τόνισε ο καθηγητής Πνευμονολογίας Στυλιανός Λουκίδης για όσους νοσούν κατ’οίκον.  Ο ίδιος απέτρεψε χορήγησης φαρμάκων που δεν βοηθούν έναντι της νόσου και υπογράμμισε την σημασία της  εφαρμογής οξυγονοθεραπείας. Επίσης, συνέστησε στους ασθενείς να είναι υποψιασμένοι για την σιωπηλή υποξίας, συχνό φαινόμενο στη COVID-19 και γι’ αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία η έγκαιρη αναγνώριση της υποξυγοναιμίας.

Ωφέλιμη είναι η εφαρμογή της ρινικής κάνουλας υψηλής ροής (high nasal flow) , ενώ τα κορτικοστεροειδή χρειάζονται σε μέτριες δόσεις και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Επίσης, συνιστώνταιη αντιπηκτική αγωγή και τα αντιβιοτικά μόνο επί συγκεκριμένων ενδείξεων σε εξατομικευμένη βάση ανά ασθενή. Ωστόσο, μέριμνα πρέπει να υπάρξει για συννοσηρότητες που ενδεχομένως να απορυθμιστούν κατά τη διάρκεια της λοίμωξης και θα πρέπει να αντιμετωπιστούν κατάλληλα.

Αναφερόμενος στα αντι-ιικά φάρμακα ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Νικόλαος Σύψας  σημείωσε ότι η πορεία ανάπτυξης φαρμάκων έναντι του SARS-CoV-2 έχει σημαντικές ομοιότητες με τα αντι-ιικά φάρμακα έναντι του ιού HIV.  Επιδίωξη τους είναι να εμποδίσουν την είσοδο του SARS-CoV-2 στα ανθρώπινα κύτταρα και της αναπαραγωγής του ιού εντός των κυττάρων. Η ρεμδεσιβίρη  διακόπτει τον πολλαπλασιασμό του ιού, ενώ το χάπι μολνουπιραβίρη έχει δείξει ότι μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου. Επιπλέον, στο χάπι Paxlovid  περιέχεται ο συνδυασμός νιρματρελβίρης και ριτοναβίρης, οι οποίοι είναι αντίστοιχα ένας αναστολέας πρωτεάσης και  ένας αντι-ρετροικός αναστολέας πρωτεάσης που ενισχύει τη δράση της νιρματρελβίρης.

Σχετικά την εξωνοσοκομειακή φροντίδα η καθηγήτρια Λοιμωξιολογίας Αναστασία Αντωνιάδου  έδωσε έμφαση στα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία μέσω της έγχυσης  βελτιώνουν τη νόσηση σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο COVID-19. Ωστόσο, πρέπει να χορηγηθούν εντός των πρώτων τριών ημερών από την έναρξη των συμπτωμάτων σε ασθενείς με νόσο ήπιας ή μέτριας βαρύτητας ώστε να μειωθεί κατά 50-85% ο κίνδυνος νοσηλείας και θανάτου. Μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών λόγω ενδεχόμενης μικρού βαθμού ανοσίας έναντι του SARS-CoV-2 μετά τον εμβολιασμό. Από τις κλινικές μελέτες προέκυψε ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε προφυλακτικά πριν την έκθεση στον ιό, είτε προληπτικά μετά την έκθεση στον ιό, είτε πρώιμα σε συμπτωματικούς ασθενείς με COVID-19. Πολλά μονοκλωνικά αντισώματα χορηγούνται συνδυαστικά για να έχουν συνεργική δράση και να αυξάνεται η πιθανότητα αντιμετώπισης του SARS-CoV-2.

Ενδονοσοκομειακήη αντιμετώπιση

Η υποξυγοναιμία, η ταχύπνοια και το μη καρδιογενές πνευμονικό οίδημα παρά τη βέλτιστη υποστήριξη με οξυγόνο με μη παρεμβατικό μηχανικό αερισμό αποτελούν καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν τον ασθενή σε διασωλήνωση, τόνισε η πλευρά της η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας Αναστασία Κοτανίδου περιέγραψε τη διαδρομή του ασθενή με COVID-19 στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Ωστόσο, η διασωλήνωση πρέπει να γίνεται με βάση δομημένους αλγορίθμους και η φροντίδα να παρέχεται από εξειδικευμένη ομάδα ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης η αντιμετώπιση των βακτηριακών συλλοιμώξεων και της πνευμονίας που σχετίζεται με τον αναπνευστήρα κατά τη διάρκεια της παραμονής του ασθενούς στη ΜΕΘ, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την πρόγνωση των ασθενών.

Εμβολιασμός

Το ζήτημα της επαρκούς θωράκισης μέσω του εμβολιασμού έθιξαν ο Καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήριος Τσιόδρας και ο Διευθυντής της Ομάδας Ανθρώπινων Ρετροιών του Εθνικού Ινστιτούτου για τον Καρκίνο (National Cancer Institute) των ΗΠΑ Δρ Γεώργιο Παυλάκη. Ο κ. Τσιόδρας επεσήμανε ότι για την οριστική αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19  θα πρέπει να διασφαλιστεί  η ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια και φάρμακα έναντι του SARS-CoV-2 σε διεθνές επίπεδο. Επίσης ο κ. Παυλάκης  προειδοποίησε ότι η τεράστια εξάπλωση του ιού μπορεί να φέρει νέες επιδημίες καθώς τα εμβόλια δεν είναι δυνατόν να δράσουν γρήγορα με τον τεράστιο αριθμό κρουσμάτων. Ενδεικτικά ανέφερε ότι η μεταδοτικότητα του στελέχους Όμικρον μπορεί να πλησιάζει τη μεταδοτικότητα της ιλαράς.

Σήμα κινδύνου εξέπεμψε για νέες μεταλλάξεις ο κ. Παυλάκης, εξαιτίας του σημαντικά μεγάλου αριθμού του πληθυσμού με ανοσοανεπάρκειες, που μπορεί να ξεπερνά το 10%.  Η προσοχή πρέπει να στραφεί στην αντιμετώπιση των «διπλο-επιδημιών» σε χώρες όπως η Νότα Αφρική που αντιμετωπίζει τη COVID-19 παράλληλα με την επιδημία του AIDS.  «Αντίδοτο» στην πανδημία αποτελούν τα εμβόλια, τα οποία σύμφωνα με τον ίδιο πολύ πιθανό να γίνουν υποχρεωτικά για την  εκρίζωση της πανδημίας και  την εξάλειψη των συνεπειών της.