COVID-19: Πως μπορεί να βοηθήσει στην πρόγνωση η κεφαλαλγία

Τρεις μελέτες υποστηρίζουν ότι η κεφαλαλγία στη λοίμωξη COVID-19 είναι ένα μη ειδικό σύμπτωμα, χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Συνήθως, ένας στους δέκα ασθενείς με τη λοίμωξη COVID-19 έχει κεφαλαλγία μεταξύ των άλλων συμπτωμάτων.

Σύμφωνα με μια εκ των αναφερόμενων  μελετών, η ύπαρξη της κεφαλαλγίας στα συμπτώματα εμφάνισης της λοίμωξης μπορεί να συνδυάζεται με καλύτερη εξέλιξη της λοίμωξης και με μικρότερη θνησιμότητα, μια παρατήρηση που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί ωστόσο και σε άλλες μελέτες.

Σχετικά με τα ειδικά χαρακτηριστικά της κεφαλαλγίας, καθώς τον προγνωστικό ρόλος της και στην έκβαση από τη λοίμωξη COVID-19 συνοψίζουν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δήμος Δ. Μητσικώστας και Λεωνίδας Κ. Στεφανής.

Μελέτη στην Ισπανία

Μελετήθηκαν 130 ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 και κεφαλαλγία (μέση ηλικία 56 ετών, 64% γυναίκες) από τους 580 που ελέγχθηκαν (δηλαδή ποσοστό 22,4% είχαν κεφαλαλγία, ένα ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από άλλες μελέτες), η κεφαλαλγία ήταν το πρώτο σύμπτωμα της λοίμωξης στο 26% των ασθενών και εμφανίστηκε εντός 24 ωρών στο 62% των ασθενών.

Η κεφαλαλγία ήταν:

• αμφοτερόπλευρη στο 85% των περιπτώσεων,
• μετωπιαίας εντόπισης στο 83%, και
• με πιεστικό χαρακτήρα στο 75% των ασθενών.
• με μεγάλη ένταση στο 64% των ασθενών, ενώ
• υπερευαισθησία στα ερεθίσματα εμφανίστηκε στο 57%.

Τα χαρακτηριστικά  συμφωνούν με την πρόσφατη κατάταξη των κεφαλαλγιών της Διεθνούς Εταιρείας Κεφαλαλγίας.

Σε μελέτη στην Τουρκία

Συμμετείχαν 3458 επαγγελματίες υγείας (2341 γυναίκες, 67,7%, 1495 εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη, 43,2%) με μέση ηλικία 43,21 ± 11,2 έτη. Μεταξύ αυτών, 262 είχαν διάγνωση COVID-19 και 126 (48,1%) ήταν άνδρες.

Επίσης συσχετίστηκαν στενότερα με:

• ανοσμία/ηλικία και γαστρεντερικά συμπτώματα.
• σφύζοντα χαρακτήρα (σαν σφυγμός δηλαδή),
• πίεση ή
• σε άλλες περιπτώσεις η κεφαλαλγία ήταν διαξιφιστική.

Σύμφωνα με  αναλύσεις, καταγράφηκαν η αμφοτερόπλευρη κεφαλαλγία, 72 ώρες διάρκειας της κεφαλαλγίας, η μη ανταπόκριση στα κοινά αναλγητικά και το ανδρικό φύλο ήταν σημαντικές μεταβλητές για τη διαφοροποίηση των θετικών ασθενών με COVID-19 από εκείνους χωρίς λοίμωξη COVID-19. Στην πλειονότητα των ασθενών δεν αναφέρθηκε επιδείνωση των προηγούμενων πρωτοπαθών πονοκεφάλων λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με την πανδημία.

Νεότερη μελέτη στην Ισπανία

Ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 χωρίσθηκαν σε δύο κατηγορίες: σε εκείνους που είχαν κεφαλαλγία στα συμπτώματα εμφάνισης της λοίμωξης και σε εκείνους που δεν είχαν.

Από τους 379 ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 οι 48 (13%) είχαν κεφαλαλγία, με μέση ηλικία 57.9 (47-73) χρόνια. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν σύνδεση με:

• νεότερης ηλικίας ασθενείς,
• λιγότερες συννοσηρότητες και
• μειωμένη θνησιμότητα, καθώς και
• με χαμηλά επίπεδα C-αντιδρώσας πρωτείνης (δείκτης φλεγμονής), καθώς
• επίσης και με ήπιο σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS)

Ακόμη, συνδέθηκε άμεσα με τα επίπεδα D-dimer και κρεατινίνης, τη χρήση ρινικού σωλήνα υψηλής ροής οξυγόνου (που χρησιμοποιείται στη νοσηλεία των ασθενών που έχουν αναπνευστική δυσχέρεια) και αρθρομυαλγίας.

Σημειώνεται ότι 23 από τους 48 (48%) ασθενείς δήλωσαν ότι είχαν κεφαλαλγία στην έναρξη της λοίμωξης. Ο πονοκέφαλος ήταν:

• το σύμπτωμα έναρξης 8/20 (40%),
• ήπιας ή μέτριας έντασης στους 17/20 (85%),
• με πιεστικά χαρακτηριστικά στους 17/18 (94%) και
• ολοκράνιας εντόπισης στους 8/19 (42%), ενώ
• στους 7/19 (37%) η εντόπιση της κεφαλαλγίας ήταν εντοπισμένη σε ένα μέρος της κεφαλής.