Eιδικά κύτταρα μνήμης,  τα πλασματοκύτταρα μακράς επιβίωσης αναπτύσσονται στον μυελό των οστών αναρρώσαντων από COVID-19, σύμφωνα με  μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.

Η μελέτη αφορά ασθενείς με ήπια νόσο και παρέχει τις πρώτες άμεσες ενδείξεις για την παραγωγή  ειδικών πλασματοκυττάρων στον μυελό των οστών έναντι ενός αντιγόνου μετά από την ιογενή λοίμωξη.

Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης, Γκίκας Μαγιορκίνης , Ευάγγελος Τέρπος και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ), συνοψίζουν τα κύρια ευρήματα αυτής της μελέτης.

Στόχος της μελέτης ήταν να προσδιορίσουν εάν τα πλασματοκύτταρα θα ήταν ανιχνεύσιμα σε ασθενείς που ανέρρωσαν μετά απόε COVID-19, περίπου 7 μήνες μετά την αρχική μόλυνση, καθώς εικαζόταν ότι δεν  αναπτύσσονται  στο μυελό  πλασματοκύτταρα μακράς επιβίωσης και ότι η χυμική ανοσία έναντι του ιού μπορεί να είναι βραχύβια

Διαδικασία

Δείγματα αίματος ελήφθησαν από 77 ασθενείς που ανέρρωσαν περίπου ένα μήνα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, με την πλειονότητα (92,2%) τους να είχαν εμφανίσει ήπια  νόσο.

Κατά την παρακολούθηση, συνέλλεξαν δείγματα αίματος τρεις φορές σε διαστήματα περίπου τριών μηνών.

Η ανάλυση των επιπέδων των κυκλοφορούντων αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 στον ορό του αίματος έδειξε ότι οι συνολικοί τίτλοι αντισωμάτων τύπου IgG έναντι της ακίδας του ιού  των αναρρωσάντων ασθενών μειώθηκαν ταχέως μεταξύ του 1ου και 4^ου  μήνα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, με τον μέσο τίτλο να μειώνεται από 6.3 σε 5.7 (μέση διαφορά 0,59 ± 0,06, P <0,001). Ωστόσο, στο διάστημα μεταξύ 4 και 11 μηνών μετά την έναρξη των συμπτωμάτων, ο ρυθμός ελάττωσης  επιβραδύνθηκε, οπότε οι μέσοι τίτλοι μειώθηκαν από 5.7 σε 5.3 (μέση διαφορά 0,44 ± 0,10, Ρ <0,001).

Κατόπιν, οι ερευνητές εξέτασαν υλικό μυελού των οστών που λήφθηκε από 18 από τα 77 άτομα, περίπου  7 έως 8 μήνες μετά την αρχική λοίμωξη και από 11 υγιείς εθελοντές χωρίς ιστορικό λοίμωξης ή εμβολιασμού για SARS-CoV-2. Επιπλέον, εξέτασαν διαδοχικά και  υλικό μυελού των οστών που συλλέχθηκε από 5 από τα 18 άτομα και 1 επιπλέον δείγμα από αναρρώσαντα δότη περίπου 11 μήνες μετά την αρχική  μόλυνση.

Ευρήματα:

• Ειδικά πλασματοκυττάρα μακράς επιβίωσης έναντι του αντιγόνου της ακίδας του ιού εντοπίστηκαν στον μυελό, 15 IgG και 9 IgA αντίστοιχα,  στους 19 ασθενείς που ανάρρωσαν, αλλά σε κανέναν από τους 11 υγιείς μάρτυρες.
• Τα πλασματοκύτταρα του μυελού τάξης IgG έναντι της ακίδας του ιού παρέμειναν σε σταθερά επίπεδα στα 5 άτομα από τα οποία λήφθηκαν δείγματα μυελού και στους 11 μήνες μετά τη μόλυνση.
• Τα πλασματοκύτταρα του μυελού τάξης IgA έναντι της ακίδας βρέθηκαν στα ίδια επίπεδα σε 4 από τα 5 άτομα (σε ένα μειώθηκε κάτω από το όριο ανίχνευσης).
• Οι τίτλοι των αντισωμάτων τάξης IgG έναντι της ακίδας σε αυτούς τους 5 συμμετέχοντες παρέμειναν σταθεροί μεταξύ 7 και 11 μηνών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
• Οι τίτλοι IgG έναντι της περιοχής δέσμευσης του υποδοχέα της ακίδας, που ανιχνεύθηκαν σε 4 από τους 5 ασθενείς που ανάρρωσαν, παρέμειναν  επίσης σταθεροί μεταξύ 7 και 11 μηνών από  την έναρξη των συμπτωμάτων.
• Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κυκλοφορούνα Β-κύτταρα μνήμης που δεσμεύουν την ακίδα του ιού εντοπίστηκαν σε αναρρώσαντες ασθενείς στο πρώτο δείγμα που συλλέχθηκε περίπου ένα μήνα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων και διατηρήθηκαν για τουλάχιστον 7 μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Συνεπώς υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ενεργοποιούνται οι δύο βραχίονες της χυμικής ανοσολογική μνήμης: τα μακράς επιβίωσης πλασματοκύτταρα στον μυελό των οστών και τα κυκλοφορούντα  Β-κύτταρα μνήμης. Αυτά τα ευρήματα παρέχουν ένα σημείο αναφοράς για την ανοσογονικότητα των εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2 και ένα θεμέλιο για την αξιολόγηση της διάρκειας των πρωτογενών χυμικών ανοσολογικών αποκρίσεων που προκαλούνται μετά από ιογενείς λοιμώξεις σε ανθρώπους.