Δ. Βαρτζόπουλος στο Virus: Πριν τις γιορτές το νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία

Πριν τις γιορτές θα τεθεί σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία, όπως αναφέρει σε συνέντευξη του στο Virus o αρμόδιος υφυπουργός Δημ. Βαρτζόπουλος. Σκοπός είναι να ξεκινήσει η εφαρμογή του την 1η Απριλίου του 2024 και μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς να έχουν εκδοθεί όλες οι αναγκαίες υπουργικές αποφάσεις.

Επισημαίνει ότι η φημολογία περί απολύσεων στον τομέα των εξαρτήσεων με τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα και τη συγχώνευση ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ είναι πολιτικά καθοδηγούμενη, κακόβουλη και δεν βοηθά διόλου το διάλογο. Αποκαλύπτει μάλιστα ότι είναι στην τελική ευθεία η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την ευρεία διάθεση της ναλοξόνης, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση οι χρήστες και οι οικογένειες τους και να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της υπερδοσολογίας.

Όσον αφορά τις λεγόμενες “ακούσιες νοσηλείες” με εισαγγελική εντολή, αναφέρει ότι η μεταρρύθμιση στοχεύει ακριβώς με την ενιαία ιατρική διοίκηση των υπηρεσιών στην τομεοποίηση της νοσηλείας των εισαγγελικών εντολών και να αποτρέψει την συσσώρευση τους σε ορισμένες κλινικές.

Τέλος, εξαγγέλει τη δημιουργία νέας μορφής Μονάδων, όπως Κέντρων Ψυχικής Υγείας Παίδων και Εφήβων με συνδυασμένη παροχή υπηρεσιών ημερήσιας φροντίδας, θεραπείας και κινητών μονάδων παρέμβασης στην κρίση, Μονάδων υποστηρικτικής ημερησίας είτε ολικής επιτήρησης προπαραβατικών ανηλίκων κ.ο.κ.

Συνέντευξη στον Αιμίλιο Νεγκή

• Πρόσφατα, παρουσιάσατε τους βασικούς άξονες ενός νέου νόμου για την Ψυχική Υγεία. Ποιοι είναι οι κύριοι στόχοι; Πότε θα τεθεί σε διαβούλευση και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης;

Κύριοι στόχοι του νέου νόμου για την ψυχική υγεία είναι η έγκαιρη ανίχνευση των αναγκών, η παροχή των απαραίτητων υπηρεσιών  σε πολίτες με προβλήματα ψυχικής υγείας και η εξουδετέρωση του στίγματος. Πρακτικά αυτό θα επιτευχθεί με το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.

Η πιθανή ημερομηνία για να τεθεί το νομοσχέδιο σε διαβούλευση είναι πριν τις γιορτές και  θα είναι μάλλον το πρώτο, που θα ψηφιστεί κατά την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής από το νέο έτος. Σχετικά με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ξεκινά από την 1η Απρίλιου και ο σχεδιασμός και η πρόθεσή μας είναι μέσα στο 2024, να έχει τεθεί το σύνολο των προβλέψεων του νόμου σε ισχύ. Αυτό πρακτικά σημαίνει, να έχουν εκδοθεί  και οι υπουργικές αποφάσεις, που καθορίζουν τα επιμέρους ζητήματα.

• Ποιο είναι το κόστος των αλλαγών; Έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση της μεταρρύθμισης;

Δεν προκαλείται κόστος στον προϋπολογισμό. Η ενιαία υπηρεσιακή και επιστημονική διοίκηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας δίδει μάλιστα πολλαπλάσιες δυνατότητες στοχευμένης εκμετάλλευσης χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως το RRF (Ταμείο Ανάκαμαψης), τα τομεακά και περιφερειακά προγράμματα του ΕΣΠΑ και το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης. Αυτό θα οδηγήσει σε σημαντική  αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών και αύξηση του αριθμού των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης. Συγχρόνως όμως θα υποστηρίξει και την δημιουργία νέας μορφής Μονάδων, όπως Κέντρων Ψυχικής Υγείας Παίδων και Εφήβων με συνδυασμένη παροχή υπηρεσιών ημερήσιας φροντίδας, θεραπείας και κινητών μονάδων παρέμβασης στην κρίση, Μονάδων υποστηρικτικής ημερησίας είτε ολικής επιτήρησης προπαραβατικών ανηλίκων κοκ.

•  Ένας από τους κύριους λόγους συμφόρησης περιστατικών στα ψυχιατρικά νοσοκομεία είναι οι λεγόμενες «ακούσιες νοσηλείες» με εισαγγελική εντολή. Πώς σχεδιάζετε να αντιμετωπίσετε το ζήτημα;

Η Μεταρρύθμιση στοχεύει ακριβώς στην έγκαιρη ανίχνευση και των πρώτων εκδηλώσεων αλλά κυρίως των νέων χρονίων περιστατικών. Τούτο θα επιτευχθεί με ειδική επιδημιολογική έρευνα. Η πλοήγηση τους στις κατάλληλες δομές υποστήριξης θα μειώσει την λίμναση των ασθενών αυτών στην κοινότητα. Συγχρόνως η ενιαία ιατρική διοίκηση των Δικτύων θα επιτρέψει την τομεοποίηση της νοσηλείας των εισαγγελικών εντολών και θα αποτρέψει την συσσώρευση τους σε ορισμένες κλινικές.

•  Ανάμεσα στα άλλα, έχετε εξαγγείλει ότι θα δημιουργηθεί ένας ενιαίος φορέας για την εξάρτηση με συγχώνευση των οργανισμών, όπως ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, 18ΑΝΩ κλπ. Ποιος είναι ο στόχος; Θα υπάρξουν απολύσεις ή μετακινήσεις εργαζομένων;

Με τη σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ) αποσκοπούμε στην ενιαία διοίκηση και την καλύτερη χρησιμοποίηση χρηματοδοτικών πόρων των υπηρεσιών αντιμετώπισης  των πάσης φύσεων εξαρτήσεων, την  διασύνδεση τους με το Εθνικό Σύστημα Υγείας και την το δυνατόν εξάλειψη του φαινομένου αναμονής για το όποιο  πρόγραμμα απεξάρτησης επιλεγεί. Η καλύτερη αυτή χρησιμοποίηση χρηματοδοτικών πόρων και εργαλείων θα οδηγήσει σε ουσιαστική αύξηση του προσωπικού. Η φημολογία περί απολύσεων κλπ είναι δυστυχώς πολιτικά καθοδηγούμενη, κακόβουλη  και φυσικά δεν βοηθά διόλου τον διάλογο.

• Πάγιο αίτημα των χρηστών είναι η πρόσβαση σε νέες θεραπείες υποκατάστασης. Στο εξωτερικό, σε πολλές χώρες χρησιμοποιείται και η βουπρενορφίνη μακράς δράσης, που έχει εγκριθεί από το 2018 στην Ε.Ε. και προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα. Υπάρχει σχεδιασμός να εφαρμοστεί και στη χώρα μας;

Το συγκεκριμένο μέτρο θα μπορούσε πράγματι, να εφαρμοστεί σε ειδικούς πληθυσμούς. Σαφώς συνιστά μία επιλογή, την οποία θα εκτιμήσει το Επιστημονικό Συμβούλιου του νέου ενιαίου φορέα (ΕΟΠΑΕ).

• Πάγιο αίτημα επίσης χρηστών και επιστημόνων είναι να γίνει ευρέως διαθέσιμη η ναλοξόνη ακόμη και από τις οικογένειες των χρηστών, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος θανάτου από υπερδοσολογία. Εκκρεμεί όμως η έκδοση μίας υπουργικής απόφασης από το Μάρτιο… Πότε θα εκδοθεί;

Η χώρα έκανε βήματα πάνω σε αυτό, υιοθετώντας την δυνατότητα χρήσης ναλοξόνης μέσα στους χώρους ελεγχόμενης χορήγησης. Η αλήθεια όμως είναι ότι εκκρεμεί το τελευταίο βήμα για την έκδοση ΚΥΑ για το εκνέφωμα ναλοξόνης, το οποίο θα μπορεί να έχει στα χέρια του ο κάθε χρήστης αλλά και τα μέλη των οικογενειών τους. Έχουμε ήδη προχωρήσει στη διαδικασία για τη διαμόρφωση της σχετικής ΚΥΑ που θα ρυθμίζει το θέμα της διάθεσης και της προμήθειας της εισπνεόμενης ναλοξόνης στον γενικό πληθυσμό. Έτσι θα μπορούν οι χρήστες και οι οικείοι τους να κάνουν χρήση της ναλοξόνης για την αντιμετώπισης των υπερδοσολογιών.