Δεν υπάρχει ασφαλές όριο για την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του σολάριουμ

Tου Theo Vermeire, προέδρου της επιστημονικής επιτροπής της Κομισιόν για την Υγεία, το Περιβάλλον και τους Νεοεμφανιζόμενους Κινδύνους (SCHEER).

Οι επιστημονικές επιτροπές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής επιτροπής για την Υγεία, το Περιβάλλον και τους Νεοεμφανιζόμενους Κινδύνους (SCEΕHR), εργάζονται για την αξιολόγηση των κινδύνων. Καθήκον μας είναι να εξετάζουμε όλα τα πρόσφατα στοιχεία για ένα συγκεκριμένο ζήτημα και να καταλήγουμε σε συμπεράσματα με βάση επιστημονικές μελέτες που έχουν εκπονήσει αναγνωρισμένοι επιστήμονες.
Παρότι ασχολούμαστε με πολύ τεχνικά θέματα και στα μέλη μας συγκαταλέγονται κορυφαίοι εμπειρογνώμονες από όλον τον κόσμο, η εργασία μας δεν απευθύνεται αποκλειστικά στους ακαδημαϊκούς και επιστημονικούς κύκλους, αλλά έχει ως σκοπό να συμβάλλει στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών.

Η γνωμοδότηση για την ασφαλή έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UVR) από ηλιακούς πάγκους (σολάριουμ) για λόγους αισθητικής, η οποία μόλις δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2016, είναι ένα παράδειγμα του ότι το έργο μας δεν έχει αποκλειστικά επιστημονικούς στόχους αλλά αφορά πραγματικά όλους τους πολίτες της ΕΕ. Η γνωμοδότηση αυτή, αν και εκ φύσεως αμφιλεγόμενη λόγω των ισχυρών συμφερόντων της βιομηχανίας ηλιακών πάγκων και του αριθμού των ατόμων που τους χρησιμοποιούν, μπορεί να κατευθύνει τους διαχειριστές κινδύνου και τους διαμορφωτές πολιτικής ώστε να προτείνουν νέους κανόνες και κανονισμούς, παρότι κάτι τέτοιο δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες των επιστημονικών επιτροπών.

Ρόλος μας είναι να εξετάζουμε ήδη υπάρχουσες μελέτες αμερόληπτα και ανεξάρτητα, χωρίς προκατάληψη, και να διατυπώνουμε επιστημονικά θεμελιωμένες γνωμοδοτήσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, με βάση τα δεδομένα υπάρχουν σοβαρές αποδείξεις ότι η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UVR) από ηλιακούς πάγκους προκαλεί μελάνωμα του δέρματος και ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, ιδίως όταν η πρώτη έκθεση πραγματοποιείται σε νεαρή ηλικία. Σχετίζεται επίσης εν μέρει με τα βασικοκυταρρικά καρκινώματα και το μελάνωμα στο μάτι.

Ως εκ τούτο δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλές όριο έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία από ηλιακούς πάγκους. Η υπεριώδης ακτινοβολία, συμπεριλαμβανομένης αυτής που εκπέμπουν οι ηλιακοί πάγκοι, θεωρείται καρκινογόνος δεδομένου ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, ή να αυξήσει τις πιθανότητες εμφάνισής του. Συνεπώς δεν μπορεί να υποστηριχτεί ότι η χρήση ηλιακών πάγκων σε λογικά όρια ή σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες ασφάλειας μπορεί να είναι ασφαλής.

Ορισμένοι χρήστες ηλιακών πάγκων ισχυρίζονται ότι τους χρησιμοποιούν για να αυξήσουν την παραγωγή βιταμίνης D στον οργανισμό τους, αλλά αυτό δεν ισχύει δεδομένου ότι οι κίνδυνοι είναι περισσότεροι από τα οφέλη. Αν τα επίπεδα βιταμίνης D είναι ανεπαρκή, μια ισορροπημένη διατροφή και η σύντομη, τακτική έκθεση στον ήλιο αρκούν για να καλύψουν την έλλειψη αυτή και επιπλέον, σε αντίθετη περίπτωση, μπορούν να λαμβάνονται διατροφικά συμπληρώματα.

Η γνωμοδότηση αυτή αποτελεί επικαιροποιημένη έκδοση της γνωμοδότησης του 2006 σχετικά με τις βιολογικές συνέπειες της υπεριώδους ακτινοβολίας από ηλιακούς πάγκους, την οποία είχε εκδώσει η επιστημονική επιτροπή για τα καταναλωτικά προϊόντα. Η εν λόγω γνωμοδότηση κατέληγε στο ότι η χρήση συσκευών μαυρίσματος με υπεριώδη ακτινοβολία για λόγους αισθητικής ήταν πιθανό να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κακοήθους μελανώματος του δέρματος και πιθανόν μελανώματος του ματιού.

Το «πιθανό» δεν ισχύει πλέον: η χρήση συσκευών μαυρίσματος με ακτινοβολία UV για λόγους αισθητικής αυξάνει όντως τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, έστω και μετά από μία μόνο χρήση και ιδίως αν η έκθεση στην ακτινοβολία αυτή γίνεται πριν από την ηλικία των 30 ετών. Η γνωμοδότηση αυτή αποτελεί αξιολόγηση κινδύνου. Επαφίεται πλέον στα άτομα να αναλάβουν προσωπική ευθύνη και στους διαχειριστές κινδύνου να αποφασίσουν κατά πόσο ενδείκνυται η θέσπιση νέων κανονισμών ή περιορισμών.