Διαχείριση top down στις μονάδες υγείας

Του Ηλία Γ. Κουρεμένου, Οικονομολόγος

Ο εντοπισμός της αναποτελεσματικής διαχείρισης στις μονάδες υγείας βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στο χώρο της υγείας. Η πιο αποτελεσματική προσέγγιση είναι η λεγόμενη top down, δηλαδή, από πάνω προς τα κάτω.

Η αναποτελεσματική διαχείριση μπορεί να οφείλεται σε αδιαφορία, κακή  οργάνωση ή ανεπάρκεια, αλλά μπορεί να γίνεται και σκοπίμως, με στόχο τον παράνομο πλουτισμό. Για να εντοπιστεί, πρέπει να δούμε το δάσος και όχι τα μεμονωμένα δέντρα.

Προεξάρχουσα θέση έχει ο συνολικός έλεγχος και έπεται η εξατομίκευση. Αυτή είναι η λογική της «top-down» προσέγγισης ελέγχου, δηλαδή, της διενέργειας αρχικά του ελέγχου του συνόλου (π.χ. του νοσοκομείου) και μετά, βάσει των αρχικών ευρημάτων, του ελέγχου σε πιο αναλυτικό επίπεδο (π.χ. ενός συγκεκριμένου προβληματικού τμήματος). Πρωτίστως, δηλαδή, δεν χρειάζεται κάποιος να κάνει έλεγχο σε ένα τμήμα μιας Μονάδας Υγείας, αλλά να διαβάσει μια αξιόπιστη αναφορά με στοιχεία συγκριτικά για όλα τα τμήματα.

Στο πλαίσιο αυτής της φιλοσοφίας, η τεχνολογία παρέχει μοναδικό πλούτο πληροφοριών στην Διοίκηση. Έτσι, η Διοίκηση της Μονάδας Υγείας, μπορεί μέσω ελεγκτικών διασταυρώσεων, με στοιχεία παραγόμενα από συστήματα Πληροφορικής, να συμπεράνει εάν και που υπάρχει αναποτελεσματική  διαχείριση, πολλές φορές χωρίς να χρειάζεται καν περαιτέρω αναλυτικός  έλεγχος.  Ουσιαστικά, πρόκειται για υπολογισμό και σύγκριση αριθμών και αριθμητικών λόγων ( ή αριθμοδεικτών),  με διάφορους αριθμητές  και παρονομαστές, που επιλέγονται ανάλογα με το τι θέλουμε να ελέγξουμε. Παραδείγματα τέτοιων ελεγκτικών διασταυρώσεων είναι:

–                 Αριθμός εξυπηρετουμένων περιστατικών ανά νοσηλευτή– σύγκριση μεταξύ ομοειδών κλινικών.  Έτσι μπορεί κάποιος να καταλάβει εάν, π.χ., χρειάζεται μετακίνηση προσωπικού  μεταξύ των κλινικών.

–                 Σύγκριση αναλωθείσας ποσότητας ενός υλικού(π.χ. αντιδραστηρίου) με τιμολογηθείσα ποσότητα της σχετικής εξέτασης (π.χ. μικροβιολογικής). Εάν, π.χ., προκύπτει ότι έχουν τιμολογηθεί  πολύ λιγότερες  εξετάσεις από αυτές που αντιστοιχούν στις αναλώσεις, είναι πιθανό να χρησιμοποιείται το εργαστήριο για εκτέλεση εξετάσεων άλλης επιχείρησης.

–                 Σύγκριση λόγου αναλωθείσας ποσότητας τροφίμων ανά νοσηλευόμενο ασθενήμε αντίστοιχους  λόγους του παρελθόντος  και άλλων  Μονάδων Υγείας. Εάν, π.χ., προκύπτει  ότι αντιστοιχεί υπερβολικός αριθμός κιλών κρέατος  ανά νοσηλευόμενο ασθενή, είναι  πιθανό να υπάρχει κλοπή κρέατος.

–                 Σύγκριση ποσοστών θνησιμότηταςανά τμήμα και θεράποντα ιατρό,  σε σχέση με το παρελθόν ή/και άλλες μονάδες υγείας .  Έτσι , μπορεί  να εντοπισθεί το προβληματικό τμήμα, προκειμένου μετά να πραγματοποιηθούν ενδελεχείς έλεγχοι για το τι φταίει.

Με τέτοιες συγκρίσεις, όπως οι προαναφερόμενες, είναι σχετικά γρήγορος και αξιόπιστος ο εντοπισμός της ενδεχόμενης αναποτελεσματικής διαχείρισης. Βεβαίως, το δύσκολο είναι η αντιμετώπιση της, ειδικά όταν τα όποια εμπλεκόμενα άτομα τυγχάνουν άνωθεν προστασίας.