Διατροφή μετά την καραντίνα και ενίσχυση του οργανισμού

Η καραντίνα σηματοδότησε ολική αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες διατροφής και σωματικής άσκησης. Ο ρόλος της διατροφής έχει συζητηθεί και προβληματίσει  εν καιρώ πανδημίας τόσο όσο αφορά τους ασθενείς όσο και τους υπόλοιπους πολίτες, ειδικότερα τώρα μετά την σταδιακή ελάφρυνση των μέτρων, όπως εξηγεί η MS, RD, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος & Βιολόγος στο Διαιτολογικό – Εργομετρικό Κέντρο του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Ιωάννα Αδαμίδου.

Διατροφή και κοροναϊός

«Η διατροφή είναι θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν αναρίθμητες λειτουργίες του σώματος και θωρακίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι το όχημα του αθλητή για καλύτερη απόδοση στην προπόνηση και στον αγώνα, είναι παρέα και απόλαυση με αγαπημένα πρόσωπα, είναι συναισθηματική ανακούφιση στην χαρά και την λύπη, είναι γεύση παραδοσιακή ή ιδιαίτερη και πιο gourmet. Και μπορεί να γίνει εφιάλτης όσων δεν έχουν διαμορφώσει μια υγιή σχέση με το φαγητό» εξηγεί η κ. Αδαμίδου.

Οι πολλές θερμίδες δεν εξασφαλείζουν τη πληρότητα σε ποικιλία θρεπτικών συστατικών προς υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος και των αναγκών του οργανισμού, και αυτό φάνηκε και φαίνεται κατά την εξελισσόμενη πανδημία. Η ηλικία, το ιατρικό και διατροφικό ιστορικό, η παρουσία υποκείμενων νοσημάτων ή παχυσαρκίας, η ποιότητα της διατροφής, η ύπαρξη φυσικής δραστηριότητας και προφανώς το ιικό φορτίο στο οποίο εκτέθηκε πιθανώς ο καθένας ή όχι, έπαιξαν ρόλο στην ιδιοσυγκρασική αντίδραση του κάθε οργανισμού στον νέο κοροναϊό, εφόσον φυσικά εκτέθηκε σε αυτόν.

Τα συμπεράσματα που μέχρι στιγμής εξάγονται από την περίθαλψη ασθενών με λοίμωξη COVID-19 είναι:

• Παρατηρείται δυσθρεψία στην πλειονότητα των ασθενών που νοσηλεύονται με COVID-19, δηλαδή κακή κατάσταση θρέψης που σχετίζεται τόσο με την υποθρεψία / υποσιτισμό (μειωμένη πρόσληψη ενέργειας ή/και θρεπτικών συστατικών) όσο και με την παχυσαρκία, και επηρεάζει την σοβαρότητα της λοίμωξης, το ενδεχόμενο και τη διάρκεια της νοσηλείας, και τον κίνδυνο θνησιμότητας.
• H καλή κατάσταση θρέψης, ιδίως όσον αφορά την επάρκεια σε ποιοτικές θερμίδες και σε θρεπτικά συστατικά υψίστης σημασίας όπως ο ψευδάργυρος και η βιταμίνη D, αποτελεί πλεονέκτημα για όλους, ιδίως για όσους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης COVID-19.

Από την καραντίνα στη κανονικότητα:

Η ειδικός προτείνει τα ακόλουθα βήματα, προς όφελος της υγείας και για την όσο το δυνατόν καλύτερη θωράκιση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι σε κάθε είδους λοίμωξη:

• Εκτίμηση και αξιολόγηση της κατάστασης θρέψης από διαιτολόγο-διατροφολόγο, που εμπεριέχει κατάλληλο διαγνωστικό έλεγχο για τον καθένα (πχ γενική αίματος, σάκχαρο, επίπεδα σιδήρου, βιταμίνη D, θυρεοειδής κ.α.)
• Εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο προς βελτίωση της κατάστασης θρέψης και για διαχείριση βάρους σε περίπτωση παχυσαρκίας, με σεβασμό στο εργασιακό πρόγραμμα, τις διατροφικές συνήθειες και προτιμήσεις, και με στόχο την ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την καλή υγεία.
• Διαμόρφωση ορθών διατροφικών συνηθειών και διατροφική εκπαίδευση, προκειμένου το άτομο να αποκτήσει μια υγιή σχέση με το φαγητό και να απολαμβάνει την τροφή δίχως τύψεις εντός και εκτός σπιτιού, με ποικίλους αγαπημένους συνδυασμούς και ποιοτικά θρεπτικά συστατικά, δίχως να στερείται τίποτα.

Τα θρεπτικά συστατικά που δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα βρίσκονται σε μια ποικιλία τροφίμων και είναι:

1. Ψευδάργυρος: μπορεί να προέρχεται από ζωικές (οστρακοειδή, θαλασσινά, μοσχάρι) ή από φυτικές πηγές (φύτρο σιταριού, φασόλια, ξηρούς καρπούς και τόφου).
2. Βιταμίνη C: βρίσκεται σε εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρειπφρούτ, ακτινίδια), φράουλες, μούρα, πεπόνι, ντομάτες, κόκκινες πιπεριές και μπρόκολο.
3. Βιταμίνη Ε: έλαια, ξηροί καρποί (πχ αμύγδαλα) και σπόροι (λιναρόσπορος), αβοκάντο, καθώς και σε φρούτα όπως μάνγκο και ακτινίδιο.
4. Βήτα-καροτίνη: βρίσκεται σε λαχανικά όπως γλυκοπατάτα, σπανάκι, καρότα, μάνγκο, μπρόκολο και ντομάτες.
5. Προβιοτικά: βρίσκονται σε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως γιαούρτι, κεφίρ, ξινόγαλα, τουρσί (πχ ξινολάχανο), ginger beer.
6. Βιταμίνη D: βρίσκεται σε λιπαρά ψάρια (πχ σαρδέλα, σολομός), αυγά και ορισμένα εμπλουτισμένα τρόφιμα (γάλα, χυμούς).
7. Πρωτεΐνες: μπορεί να είναι από ζωικές ή φυτικές πηγές όπως κόκκινο κρέας, κοτόπουλο, ψάρια και θαλασσινά, αυγό, γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί), ξηρούς καρπούς και σπόρους, όσπρια όπως φασόλια, φακές και ρεβίθια.
8. Άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες: Εκτός από τις πηγές αντιοξειδωτικών βιταμινών C & E, επίσης κουρκουμάς, σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, πράσινο τσάι, ντομάτες, σκόρδο.

Σημαντικά επιπροσθέτως είναι τα εξής:

• Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος τις σωστές ώρες εξωραΐζει τις διατροφικές συνήθειες εξαλείφοντας σε μεγάλο βαθμό τις λιγούρες και την υπερκατανάλωση τροφών.
• Οι ώρες των γευμάτων είναι πολύ σημαντικότερες από τους συνδυασμούς των τροφών.
• Η ποιότητα των τροφών και η ποικιλία των θρεπτικών συστατικών μετράνε περισσότερο από τις θερμίδες.
• Η καθημερινή σωματική άσκηση με τον τρόπο που μπορεί και επιθυμεί ο καθένας, ενεργοποιεί τον μεταβολισμό και ωφελεί την καρδιά, τον σκελετό, το ανοσοποιητικό σύστημα και την αναπνευστική λειτουργία.

Μεσογειακή Διατροφή

Χαρακτηρίζεται σε βασικές γραμμές από αυξημένες φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ενώ αντικαθιστά τα κορεσμένα και trans λιπαρά με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα:

• Αυξημένη πρόσληψη τροφίμων φυτικής προέλευσης, όπως: φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ψωμί, δημητριακά, πατάτες, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
• Καθημερινή πρόσληψη παρθένου ελαιόλαδου ως βασική πηγή λίπους.
• Επιπρόσθετες πηγές καλών λιπαρών: ψάρια και θαλασσινά, αβοκάντο, ξηροί καρποί και σπόροι.
• Μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών με χαμηλά λιπαρά, αυγών και πουλερικών.
• Ελάχιστη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γλυκών.

Σημαντικά επίσης στοιχεία του Μεσογειακού διατροφικού προτύπου θεωρούνται τα γεύματα γύρω από το τραπέζι με την οικογένεια και τους φίλους, κόκκινο κρασί με μέτρο (1-2 ποτήρια) μαζί με το γεύμα, και η καθημερινή σωματική δραστηριότητα.