Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με διαβήτη και το σύστημα υγείας καταγράφηκαν στη μελέτη «Η επιβάρυνση του Διαβήτη και οι Προοπτικές Μεταρρύθμισης: Συμπεράσματα για το Εθνικό Σύστημα Υγείας», η οποία ανατέθηκε από την Πλατφόρμα Διαβήτη του ΣΦΕΕ στο London School of Economics (LSE). Επίσης κατατέθηκαν τεκμηριωμένες προτάσεις πολιτικής μεταρρύθμισης, εμπνευσμένες από διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, παρουσίασε ο καθηγητής του LSE Πάνος Καναβός.

 

Η παρουσίαση της μελέτης πραγματοποιήθηκε  χθες Πέμπτη 6 Μαρτίου  στην Αθηναϊκή Λέσχη, παρουσία του υπουργού Υγείας, συμμετείχε  το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τον Διαβήτη, εκπρόσωποι των επιστημονικών εταιρειών, των συλλόγων ασθενών, και των φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Οι συμμετέχοντες αντάλλαξαν γόνιμες ιδέες, κατέθεσαν προτάσεις και συζήτησαν για τα εμπόδια, αλλά και τις ευκαιρίες που υπάρχουν στην αντιμετώπιση της νόσου και τη διαμόρφωση ρεαλιστικών και εφαρμόσιμων λύσεων. Για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για το διαβήτη, και, επίσης για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, παρουσιάστηκαν τα πιο επικαιροποιημένα δεδομένα για τον διαβήτη σε ενοποιημένη μορφή. Στόχος της συνάντησης ήταν η ενίσχυση του διαλόγου όλων των εμπλεκόμενων φορέων και η εφαρμογή προτάσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη βελτίωση της φροντίδας του διαβήτη στην Ελλάδα.

Το θέμα του διαβήτη μας απασχολεί πολύ υποστήριξε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης σχολιάζοντας  ότι «η καλή υγεία είναι πρωτίστως προσωπική μας ευθύνη». Μεταξύ άλλων ο κ. Γεωργιάδης επεσήμανε ότι  «η αλλαγή τεχνολογίας σε σχέση με τις παραδοσιακές ταινίες μέτρησης σακχάρου έχει μεν ως αποτέλεσμα πιο αξιόπιστες μετρήσεις για τους ασθενείς, αλλά από την άλλη πλευρά έχει οδηγήσει τον προϋπολογισμό σε εκρηκτική άνοδο. Η επιπλέον χρηματοδότηση το 2024 ήταν σταγόνα στον ωκεανό. Για να δώσω ένα παράδειγμα, το κόστος για τον ΕΟΠΥΥ το τρίμηνο για τους ασθενείς ήταν 300 ευρώ με την παλιά τεχνλογία και με την καινούργια ήταν 1.400 ευρώ. Μας λείπουν αυτά τα χρήματα και πρέπει να τα βρούμε» σημείωσε ο κ. Γεωργιάδης, εξηγώντας πως ο κυριότερος λόγος που θεσπίστηκε το rebate στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα ήταν οι επιπλέον πόροι να κατευθυνθούν εξολοκλήρου στον προϋπολογισμό του διαβήτη.

Κοινές  προτεραιότητες και άμεσες δράσεις που θα μπορέσει άμεσα να προχωρήσει και να εφαρμόσει το Υπουργείο Υγείας ζήτησε ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Πρόεδρος Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος. Όπως εκτίμησε ο κ. Παπαδημητρίου ο διαβήτης στη χώρα μας αφορά τουλάχιστον ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας και το «φορτίο» για το δημόσιο σύστημα υγείας είναι βαρύ και επιπλέον οι σοβαρές επιπλοκές του επιβαρύνουν σημαντικά τους προϋπολογισμούς της υγείας» ανέφερε.

Από την πλευρά του ο Bart Torbeyns, Γενικός Διευθυντής, Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τον Διαβήτη, ιεράρχησε στις προτεραιότητες για τον διαβήτη, την καταγραφή των προβλημάτων αλλά και των προτάσεων που υπάρχουν. «61 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη ζουν με διαβήτη. Είναι σημαντικό το κομμάτι της πρόληψης, αλλά ακόμη υπάρχουν κενά στη συλλογή δεδομένων για την επίπτωση της νόσου. Η καταγραφή και η παρακολούθηση των ασθενών είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς αρκετοί ασθενείς παραμένουν αδιάγνωστοι, ενώ σημειώνεται αύξηση και στην εμφάνιση  διαβήτη στα παιδιά» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Τα κύρια σημεία της μελέτης

Η μελέτη «Το Βάρος του Διαβήτη και οι Προοπτικές Μεταρρύθμισης: Συμπεράσματα για το Εθνικό Σύστημα Υγείας» αποτελεί μια ολοκληρωμένη κατανόηση του αντίκτυπου του διαβήτη στην ελληνική κοινωνία και εστιάζει στην αντιμετώπιση δύο κρίσιμων πραγματικοτήτων: της αυξανόμενης οικονομικής επιβάρυνσης της νόσου, καθώς και της ικανότητας του συστήματος υγείας να ανταποκριθεί στις εκτεταμένες συνέπειές της.

Παρουσιάζοντας τη μελέτη ο καθηγητής του LSE Πάνος Καναβός τόνισε ότι βασικός στόχος της ήταν να αποτυπώσει τις προκλήσεις, να εντοπίσει τις βέλτιστες πρακτικές που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στη χώρα μας και να προβάλει τις  ευκαιρίες για τη μετάβαση σε ολοκληρωμένες μορφές φροντίδας, με αξιοποίηση της ψηφιοποίησης και των δυνατοτήτων της φαρμακευτικής έρευνας.

Τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης:

• οι θάνατοι από το διαβήτη αυξάνονται όμως δεν έχουμε ακόμη τη συνολική εικόνα (καθώς μετρούνται μόνο οι θάνατοι που στο πιστοποιητικό θανάτου αναγράφεται ο διαβήτης) . Ο διαβήτης περιλαμβάνεται στις δέκα βασικότερες αιτίες θανάτου και το ποσοστό θανάτων από τη νόσο από 1,4% έχει ανέβει στο 2%.
• αυξάνεται ο επιπολασμός της νόσου στη χώρα μας ( στο 12%).
• υπάρχουν κενά στα συστήματα καταγραφής και προβλήματα στην πρόσβαση των ασθενών στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στη διαχείριση της νόσου.

 

Αναγκαίες οι προληπτικές και ολιστικές προσεγγίσεις

Χρειάζονται ολοκληρωμένες στρατηγικές φροντίδας που στοχεύουν σε αυτές τις αλληλένδετες προκλήσεις υγείας.  Στην  Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το αυξανόμενο βάρος του διαβήτη και να παρέχεται ολοκληρωμένη φροντίδα. Το  σύστημα υγείας δεν προοδεύει με ρυθμό αρκετά σημαντικό ώστε να έχει τον αντίκτυπο που απαιτείται: Έχει περιορισμένες δυνατότητες συλλογής και ανάλυσης δεδομένων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την πλήρη αποτίμηση του πραγματικού βάρους του διαβήτη και του σχετικού κόστους του.

Την ίδια στιγμή ο επιπολασμός του διαβήτη στην Ελλάδα αναφέρεται στο 12% με αυξητική τάση, αν και ο ακριβής ρυθμός δεν είναι σαφής. Είναι πολύ περιορισμένα τα δεδομένα πραγματικού κόσμου σχετικά με την επίπτωση και την επιδημιολογία των επιπλοκών στη χώρα, τη διαχείρισή τους στην κλινική πρακτική και τα αποτελέσματα φροντίδας που επιτυγχάνονται για τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2.

Απαραίτητες αλλαγές:

– Υιοθέτηση Εθνικής Στρατηγικής για τον Διαβήτη: Μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για τον διαβήτη πρέπει να χρησιμεύει ως καθοδηγητικός οδηγός για τη βελτίωση της πρόληψης, της διαχείρισης και της μακροχρόνιας φροντίδας του διαβήτη στην Ελλάδα.

– Ενίσχυση της Ικανότητας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας για τη Διαχείριση του Διαβήτη: Η ενίσχυση του ρόλου της πρωτοβάθμιας φροντίδας στη διαχείριση του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της πίεσης στις ειδικές υπηρεσίες και την εξασφάλιση έγκαιρων παρεμβάσεων.

– Επένδυση στην Υποδομή Δεδομένων για Βελτίωση της Διαλειτουργικότητας και Ανάλυσης: Η βελτίωση της συλλογής δεδομένων, της ενσωμάτωσης και της αξιοποίησης τους είναι κρίσιμη για την λήψη αποφάσεων που βασίζονται σε δεδομένα και για την αποτελεσματική φροντίδα του διαβήτη.

– Διευκόλυνση Ενσωματωμένης Φροντίδας για Άτομα με Διαβήτη: Για να βελτιωθούν τα αποτελέσματα υγείας και να μειωθούν οι νοσηλείες, η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει την ενσωμάτωση της φροντίδας του διαβήτη σε διάφορα επίπεδα του συστήματος υγείας.

– Προώθηση των Δυνατοτήτων Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (HTA) για Ψηφιακές Υγειονομικές Τεχνολογίες: Η υιοθέτηση καινοτόμων ψηφιακών λύσεων υγείας μπορεί να μεταμορφώσει τη φροντίδα του διαβήτη, αλλά η Ελλάδα χρειάζεται ένα ισχυρό πλαίσιο αξιολόγησης για να εξασφαλίσει την οικονομική αποδοτικότητα και την κλινική αξία.