Δυο χρόνια πανδημίας: Τι έχει αλλάξει στον ιό και την αντιμετώπισή του

Στις μεταλλάξεις του SARS-CoV-2 και την αντιμετώπισή τους έδωσαν έμφαση  διακεκριμένοι επιστήμονες στην εκδήλωση «Θεραπευτικές Εξελίξεις 2022» στο κεντρικό κτήριο του ΕΚΠΑ. Η εξέλιξη του ιού  του προσέδωσε νέα ισχυρά χαρακτηριστικά.

Η απογευματινή συνεδρία της εκδήλωσης  αφορούσε τα νεότερα δεδομένα στη λοίμωξη COVID-19 με συντονιστές τον Καθηγητή Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ Σωτήριο Τσιόδρα τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ, Καθηγητή Θεραπευτικής – Αιματολογίας – Ογκολογίας, Θάνο Δημόπουλο.

Στην πρώτη εισήγηση ο Επίκ. Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Γκίκας Μαγιορκίνης  τόνισε ότι η επιδημιολογία του ιού έχει αλλάξει δραματικά, ένα φαινόμενο που δεν έχουμε παρατηρήσει ξανά σε άλλο παθογόνο.  Η υπερμετάδοση και ο σύντομος χρόνος επώασης καθώς και ο χρόνος από την μόλυνση μέχρι τη μετάδοση σε τρεις ημέρες χαρακτηρίζουν το επικρατών στέλεχος. Σύμφωνα με τον κ. Μαγιορκίνη δεν είναι ακόμα σίγουρο ότι η επιδημιολογία του ιού έχει σταθεροποιηθεί, οι όποιες προβλέψεις για το επόμενο έτος έχουν σημαντικό ποσοστό αβεβαιότητας.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας του ΕΚΠΑ, Κλειώ Αναστασοπούλου  επεσήμανε η εξελικτική προσαρμογή του SARS-CoV-2,  συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς, συνδυάζοντας αλλαγές στο γενετικό του υλικό που ενισχύουν την μολυσματικότητα αλλά και την  ανοσολογική διαφυγή του ιού.

Αντιμετώπιση

Ο  καθηγητής Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, Νικόλαος Σύψας  εστίασε στα τρία αποτελεσματικά αντι-ιικά φάρμακα, τη ρεμδεσιβίρη, τη μολνουπιραβίρη και τον συνδυασμό νιρματρελβίρη / ριτοναβίρη. Η ρεμδεσιβίρη χορηγείται σε νοσηλευόμενους ασθενείς με χαμηλές ανάγκες οξυγόνου αλλά και την ικανότητα των φαρμάκων αυτών να προλαμβάνουν την σοβαρή νόσο και τον θάνατο τις πρώτες ημέρες μετά την μόλυνση σε άτομα με ήπια συμπτώματα και παράγοντες κινδύνου. Τα ανοσοκατασταλτικά / ανοσομετατρεπτικά φάρμακα δεξαμεθαζόνη, τοσιλιζουμαμπη, βαρισιτινίμπμη και ανακίνρα έδειξαν σε μελέτες ότι επιταχύνουν την ανάρρωση και βελτιώνουν την επιβίωση όταν χορηγούνται σε ασθενείς με σοβαρή νόσο. Τέλος, η οξυγονοθεραπεία και η αντιπηκτική αγωγή βελτιώνουν σημαντικά την πρόγνωση. Νέα καινοτόμα φάρμακα εξελίσσονται σε κλινικές μελέτες και μαζί με τον μαζικό εμβολιασμό θα βοηθήσουν στην κάμψη της πανδημίας.

Κατά την εισήγηση ο καθηγητής Θεραπευτικής – Αιματολογίας του ΕΚΠΑ, Ευάγγελος Τέρπος,  εξήγησε ότι ο πλήρης εμβολιασμός (δύο δόσεις) δε φαίνεται να εξουδετερώνει ικανοποιητικά το μεταλλαγμένο στέλεχος omicron, με παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων έως και 25 φορές μικρότερο αριθμό σε σχέση με το στέλεχος της Wuhan, παρά το γεγονός ότι οι τίτλοι των αντισωμάτων έναντι της περιοχής S-RBD του ιού φαίνεται να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Μέχρι την ανάπτυξη εμβολίου ειδικού έναντι της παραλλαγής omicron ή νέων παραλλαγών που θα εμφανιστούν μελλοντικά, ο εμβολιασμός με 4^η δόση των ευπαθών ομάδων με συννοσηρότητες και των ηλικιωμένων πολιτών είναι μονόδρομος.

Long COVID-19

Μιλώντας για το σύνδρομο long COVID-19, η καθηγήτρια Πνευμονολογίας – Εντατικής Θεραπείας του ΕΚΠΑ, Αναστασία Κοτανίδου  υποστήριξε ότι η μελατονίνη μπορεί δυνητικά να βοηθήσει τον ασθενή να ξεπεράσει τα συμπτώματα του long COVID, κυρίως ρυθμίζοντας τον ύπνο. Η προσέγγιση του ασθενή με long covid απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση πολλαπλών ειδικοτήτων (ενδοκρινολόγου, παθολόγου, ψυχιάτρου, πνευμονολόγου κλπ) ώστε να διευκολυνθούν οι ασθενείς στην ομαλή επιστροφή στην κανονικότητα

Παιδιά

Η απογευματινή συνεδρία έκλεισε με την εισήγηση της Καθηγήτριας Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ, Βάνας Παπαευαγγέλου, η οποία  τόνισε το 23% των κρουσμάτων αφορούν παιδιά και εφήβους. Οι νοσηλείες αφορούν κυρίως παιδιά ηλικίας μέχρι 11 ετών, με υποκείμενα νοσήματα, ανοσοκαταστολή και παχυσαρκία. Η λειτουργία των σχολείων κατά τη διάρκεια της πανδημίας κατέστη δυνατή με τη διενέργεια τακτικών διαγνωστικών ελέγχων, η συχνότητα των οποίων αλλάζει ανά περιοδικά διαστήματα ανάλογα με την επιδημιολογική εικόνα της λοίμωξης. Όσο για την μυοκαρδίτιδα εμφανίζεται σε συχνότητα 1:10.000 σε αγόρια 12-17 ετών και 1:30.000 σε κορίτσια 12-17 ετών και είναι σημαντική η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπισή της.