Έχετε αποφρακτική υπνική άπνοια;- Ερωτηματολόγιο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Η Επιστημονική Ομάδα «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον Ύπνο» της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας κατάρτησε το αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο (STOP BANG), για την ανίχνευση ατόμων που είναι πιθανόν να πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια. Το χρήσιμο εργαλείο των ιατρών δημιουργήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου.

Ζωτικής σημασίας θεωρείται ο ύπνος. Η μακροχρόνια στέρησή του είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων. Τέτοιες είναι καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο, την άνοια και το σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης, ο ανεπαρκής ύπνος αυξάνει την όρεξη επιφέροντας αύξηση του σωματικού βάρους.

Η μέση διάρκεια ύπνου στο δυτικό κόσμο έχει μειωθεί κατά δύο ώρες (2h) περίπου. Πλέον  κάποιοι κοιμούνται λιγότερο από επτά ώρες, το ελάχιστο για να διατηρηθεί η καλή υγεία. Η ανεπάρκεια ύπνου μπορεί να προκαλέσει υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα τη μείωση της απόδοσής μας στην εργασία ή στις σπουδές και σοβαρά τροχαία ατυχήματα.

Ο καλός ύπνος είναι επίσης απαραίτητος για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ιδιαίτερα την πανδημική εποχή που ζούμε , τόσο προληπτικά όσο και κατά τη νόσηση είναι απαραίτητο να έχουμε καλής ποιότητας και επαρκή σε χρόνο ύπνο.

Αποφρακτική υπνική άπνοια

Πρόκειται για πολύ συχνή διαταραχή που καταστρέφει τον ύπνο. Το ροχαλητό μπορεί να συνοδευτεί από πλήρεις διακοπές της αναπνοής, διάρκειας μερικών δευτερολέπτων  ακόμη και περισσότερο από ένα λεπτό. Συνήθως διακόπτεται το ροχαλητό και ξαναρχίζει πιο έντονο όταν το άτομο ξαναρχίζει να αναπνέει. Αυτές είναι οι άπνοιες.  Εάν κάποιος εμφανίζει αρκετές άπνοιες θεωρείται ότι πάσχει από το σύνδρομο της άπνοιας στον ύπνο.

Συνηθισμένα συμπτώματα:

• χρόνιο ροχαλητό με παρουσία διακοπών της αναπνοής (απνοιών) στον ύπνο,
• νυχτερινή συχνουρία,
• πρωινοί πονοκέφαλοι
• υπνηλία και
• κόπωση την ημέρα.

Αντιμετώπιση με:

• απώλεια βάρους,
• αποφυγή καπνίσματος,
• αποφυγή χρήσης οινοπνευματωδών ποτών πριν τον ύπνο και
• αποφυγή χρήσης ηρεμιστικών και υπνωτικών.

Εφόσον οι άπνοιες είναι πολλές τότε χρειάζεται  η χρήση μικρής πλαστικής μάσκας στη μύτη που διοχετεύει ένα ρεύμα αέρα που παράγεται από μια συσκευή που ονομάζεται συσκευή  CPAP (προφέρεται ΣΙΠΑΠ). Ο αέρας αυτός βοηθά τον ασθενή να αναπνέει ικανοποιητικά και συνήθως λύνει το πρόβλημα. Ορισμένοι ασθενείς μπορούν να αντιμετωπιστούν με ειδικά ορθοδοντικά μέσα ή με χειρουργικές επεμβάσεις .

Συνέπειες

Ενδεχομένως να εμφανιστούν αρτηριακή υπέρταση, το καρδιακό επεισόδιο, η καρδιακή ανεπάρκεια, το αγγειακό εγκεφαλικό, η κατάθλιψη και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Η υποψία της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας μπορεί να τεθεί εύκολα και γρήγορα (5 λεπτά) αν συμπληρωθεί ένα ειδικό ερωτηματολόγιο 8 ερωτήσεων που λέγεται ερωτηματολόγιο STOP BANG. Συντονιστές της Επιστημονικής Ομάδας «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον  Ύπνο» της ΕΠΕ είναι οι κ.κ. Βαγιάκης Εμμανουήλ και Λάμπρου Καλλιρόη, καθώς συντονιστής εκ μέρους του ΔΣ της ΕΠΕ είναι ο λ. Πέτρος Μπακάκος.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ STOP–BANG

Με το αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο, μπορούμε να ανιχνεύσουμε άτομα που είναι πιθανόν να πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια.

Εκτίμηση Αποτελέσματος

Χαμηλού κινδύνου για αποφρακτική άπνοια στον ύπνο: «Ναι» σε 0-2 απαντήσεις

Μέσου κινδύνου για αποφρακτική άπνοια στον ύπνο: «Ναι» σε 3-4 απαντήσεις

Υψηλού κινδύνου για αποφρακτική άπνοια στον ύπνο: «Ναι» σε 5-8 απαντήσεις

ή «Ναι» σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις + άρρεν φύλο

ή «Ναι» σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις + BMI>35Kg/m² 

ή «Ναι» σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις + περίμετρος τραχήλου>43cm για άνδρες.

*Το ερωτηματολόγιο μπορεί να εκτιμηθεί και χωρίς την συμπλήρωση της ερώτησης 7, για την αυξημένη περίμετρο λαιμού, αν η μέτρηση δεν είναι εύκολα εφικτή (εκδοχή STOP BAΝG του ερωτηματολογίου).