Είσαι γυναίκα καριέρας; Μάθε τα πάντα για την κατάψυξη ωαρίων και… χαλάρωσε

Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, με τους γρήγορους εργασιακούς ρυθμούς και τη συνεχή οικονομική αβεβαιότητα, έχουν οδηγήσει πολλές γυναίκες στην αναβολή της τεκνοποίησης. Μάλιστα, πρόσφατα οι εταιρίες Apple και Facebook συμπεριέλαβαν την κατάψυξη ωαρίων στις εταιρικές κοινωνικές παροχές τους (socialbenefits) για όλα τα γυναικεία στελέχη. Σύμφωνα με στοιχεία γυναικολόγων, πολλές γυναίκες καταφεύγουν στη λύση αυτή και στην Ελλάδα, είτε κάνουν καριέρα είτε μπαίνουν τώρα στην αγορά εργασίας.

«Η μέθοδος είναι απόλυτα ασφαλής και σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία  το ποσοστό επιβίωσης των ωαρίων μετά από υαλοποίηση (vitrification) είναι πολύ υψηλό και κυμαίνεται από 70% μέχρι και 100%, ενώ το ποσοστό κύησης κυμαίνεται από 41.6% μέχρι 73,7%» αναφέρει ο  Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τ. Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Princess Royal University Hospital London και συνεργάτης των Νοσοκομείων Μητέρα και Υγεία, Στέφανος Χανδακάς. «Η μέθοδος αυτή», προσθέτει ο Δρ Χανδακάς, «είναι η πλέον κατάλληλη για περιπτώσεις γυναικών που θέλουν να διατηρήσουν την γονιμότητα τους και να έχουν περισσότερες πιθανότητες μετά τα 35 χρόνια τους να βιώσουν το ρόλο της μητέρας».

ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΚΥΗΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΑ 35 ΧΡΟΝΙΑ

Όλο και περισσότερες γυναίκες ξεκινούν να κάνουν παιδί μετά τα 35, αφού έχουν ολοκληρώσει και πραγματοποιήσει τα επαγγελματικά τους σχέδια. Η επίτευξη κύησης στις ηλικίες αυτές δυσκολεύει δραματικά, δεδομένου ότι μετά τα 35 χρόνια αρχίζει να μειώνεται η αναπαραγωγική λειτουργία μιας γυναίκας. Πλέον, όμως, μια γυναίκα μπορεί να καταψύξει τα ωάρια της κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής της ηλικίας, με στόχο ν’ αυξήσει τις πιθανότητες κύησης αργότερα.

Η κατάψυξη ωαρίων προτείνεται να γίνεται σε ηλικία από 25 μέχρι 35 χρόνων, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε γυναίκας (παθολογικό ορμονικό έλεγχο, χαμηλή Αντιμυλλεριανή ορμόνη, χαμηλό απόθεμα ωοθυλακίων μετά από υπερηχογραφικό έλεγχο κ.ά.). Ο λόγος είναι ότι κάθε γυναίκα γεννιέται με συγκεκριμένο αριθμό ωοθυλακίων στις ωοθήκες της αλλά όσο περνάνε τα χρόνια τα διαθέσιμα ωάρια σταδιακά λιγοστεύουν σε αριθμό. Αυτό συμβαίνει διότι, ενώ κάθε μήνα ωριμάζει ένα ωάριο ώστε να μπορεί να γονιμοποιηθεί κι έπειτα καταστρέφεται, οι ωοθήκες δεν έχουν τη δυνατότητα να παράξουν νέα ωάρια (μετά τα 35 απομένει 10% του αποθεματικού). Επίσης, μειώνεται και η ποιότητα τους, γιατί δημιουργούνται αλλοιώσεις στο γενετικό τους υλικό με το πέρασμα του χρόνου. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ποσοστά επίτευξης κλινικής κύησης με εξωσωματική γονιμοποίηση σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40, είναι περίπου 20% και πέφτουν στο  2-4% στην ηλικία των 44-45 χρόνων.

ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΨΥΞΗ ΩΑΡΙΩΝ

Η συλλογή των ωαρίων γίνεται μετά από κατάλληλη ορμονική διέγερση των ωοθηκών. Τα ωάρια καταψύχονται σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία αποφεύγοντας το σχηματισμό κρυστάλλων στο εσωτερικό τους. Όταν είναι επιθυμητή η κύηση, τα ωάρια αποψύχονται και γονιμοποιούνται (με μικρογονιμοποιήση) από το σπέρμα του συζύγου, συντρόφου η δωρητή σπέρματος. Τα έμβρυα καλλιεργούνται στο εργαστήριο και μεταφέρονται πίσω στο σώμα της γυναίκας. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η  εμβρυομεταφορά γίνεται 2 με 3 ημέρες αργότερα, χωρίς να είναι απαραίτητη η ορμονική θεραπεία.

Στις μέρες μας η μέθοδος έχει τελειοποιηθεί με την υαλοποίηση (vitrification). Η υαλοποίηση είναι ταχύτατη διαδικασία, με μεγαλύτερη ποσότητα κρυοπροστατευτικού και δίνει υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης στην επόμενη φάση. Η συντήρησή τους γίνεται σε ειδικά δοχεία μέσα σε υγρό άζωτο στους -196ºC, διασφαλίζοντας πως τα ωάρια θα παραμείνουν αναλλοίωτα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παλαιότερα οι πιο συχνοί αιτιολογικοί παράγοντες που οδηγούσαν σε αυτήν την επιλογή ήταν σοβαρές παθήσεις όπως η ενδομητρίωση, ο καρκίνος μαστού και οι όγκοι ωοθηκών, όπως και οι χειρουργικές επεμβάσεις με ή χωρίς χημειοθεραπεία/ακτινοβολία, κατά τις οποίες ελαττώνεται ο όγκος των ωοθηκών και συνεπώς των εναπομεινάντων ωοθυλακίων-ωαρίων.