Έκθεση LuCE για τον καρκίνο του πνεύμονα: Ανάγκη για γνώση και συμμετοχή στις αποφάσεις

Την έλλειψη πληροφόρησης, γνώσης και συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων ανέδειξε η 9η Έκθεση LuCE, με τίτλο  «Ενδυναμώνουμε τις φωνές των ανθρώπων που έχουν επηρεαστεί από τον καρκίνο του πνεύμονα στην Ευρώπη : γνώση και συμμετοχή στις αποφάσεις» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τον Καρκίνο του Πνεύμονα (LuCE). Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα που επηρεάζονται από την ασθένεια.

Η 9η Έκθεση LuCE εστιάζει στην πληροφόρηση, γνώση και συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων, όπως καταγράφεται από τα άτομα που έχουν επηρεαστεί από τον καρκίνο του πνεύμονα στην Ευρώπη. Η συλλογή δεδομένων έγινε μέσω online έρευνας που συμπληρώθηκε από τους συμμετέχοντες (από τις 24 Μαΐου έως τις 7 Ιουλίου 2024). 

Η Ελλάδα  συνέβαλλε ως μία από τις 34 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Από την ελληνική πλευρά καταγράφηκαν συνολικά 172 απαντήσεις, ενώ συνολικά έλαβαν μέρος 2.040 συμμετέχοντες (1.432 άτομα με καρκίνο του πνεύμονα και 608 φροντιστές) σε 34 χώρες της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ.

Η έρευνα αποκαλύπτει μια ανησυχητική έλλειψη ευαισθητοποίησης και κατανόησης σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα μεταξύ των ανθρώπων που επηρεάζονται από την ασθένεια. Ακόμη, επισημαίνεται η επείγουσα ανάγκη να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα και να ενδυναμωθούν τα άτομα, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων.  Οι άνθρωποι που έχουν επηρεαστεί από τον καρκίνο του πνεύμονα αντιμετωπίζουν εμπόδια πληροφόρησης και απαιτούν μεγαλύτερη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων θεραπείας.

Η FairLife L.C.C., ως ενεργό μέλος του LuCE, ανέλαβε και φέτος να κοινοποιήσει στην Ελλάδα την 9η έκθεση του Ευρωπαϊκού φορέα.  Η πρόεδρος του LuCE Anne-Marie Baird τόνισε για την έκθεση ότι «η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην ανθρωποκεντρική φροντίδα του καρκίνου, ωστόσο τα δεδομένα αυτής της έκθεσης μας δείχνουν ότι δεν είναι αυτή η πραγματικότητα για πολλούς ανθρώπους που ζουν με καρκίνο του πνεύμονα. Η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων πρέπει να αποτελεί βασικό στοιχείο μέτρησης για τον καθορισμό της ποιότητας της φροντίδας του καρκίνου για όλους».

Κύρια πορίσματα

1. Γνώση σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα

• Πριν την διάγνωση, το 55,3% των ατόμων που διαγνώστηκαν με καρκίνο του πνεύμονα δεν είχαν επίγνωση του κινδύνου που διέτρεχαν να νοσήσουν (καθόλου/ ελάχιστα).
• Παρόλο που το 82,8% των συμμετεχόντων αναγνώρισε το κάπνισμα ως παράγοντα κινδύνου, μόνο ένα μικρό ποσοστό ήταν ενήμερο για άλλους παράγοντες, όπως το ραδόνιο (17,1%), η ακτινοβολία (21,5%), ο αμίαντος (34,8%) και οι περιβαλλοντικοί ρύποι (38,5%).
• Συνολικά, το 65,1% των ατόμων καθυστέρησε να αναζητήσει ιατρική βοήθεια μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων, με 4 στους 10 να δηλώνουν ότι δεν αναγνώρισαν τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα (46,5%) ή τα απέδωσαν λανθασμένα σε άλλες ασθένειες (42,9%).
• Ένα τέταρτο των συμμετεχόντων ανέφερε πως είχε περιορισμένη γνώση σχετικά με τη νόσο (28,8%), ότι δεν ήταν ενημερωμένοι για τους βιοδείκτες (22,2%) ή ότι δεν κατανοούσαν πλήρως την πρόγνωση (24,2%).

2. Πρόσβαση στην ενημέρωση

• Η πλειονότητα των συμμετεχόντων (89,2%) θεώρησε την ενημέρωση εξαιρετικά σημαντική. Παρόλα αυτά, το 40,2% ανέφερε ότι δεν έλαβε επαρκείς πληροφορίες, ενώ το 28,9% δήλωσε ότι δεν κατανόησε πλήρως τις πληροφορίες που του δόθηκαν.
• Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων δεν αξιολόγησε θετικά την επικοινωνία του με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης, επικαλούμενοι τον περιορισμένο χρόνο για τη διαβούλευση (50,9%) και τις ανεπαρκείς επικοινωνιακές ικανότητες (41,7%).
• Εννέα στους δέκα αναζήτησαν πληροφορίες για θέματα υγείας εκτός του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, ενώ 1 στους 4 είτε δεν βρήκε καμία πληροφορία είτε διαπίστωσε ότι οι πληροφορίες που βρήκε ήταν ανακριβείς.

3. Κοινή λήψη αποφάσεων

• Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι η άποψή τους θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων (98,0% των ασθενών και 91,5% των φροντιστών).
• Ωστόσο, μόλις το 49,3% δήλωσε ότι συμμετείχε σε σημαντικό βαθμό στην παραπάνω διαδικασία, ενώ μόνο το 55,9% ένιωσε ότι η άποψη του είχε ληφθεί υπόψη.
• Ως αποτέλεσμα, μόνο το 59,5% αξιολόγησε θετικά τη συμμετοχή του στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
• Η ασαφής και πολυσύνθετη πληροφόρηση (49,2%) αναγνωρίστηκε ως το κύριο εμπόδιο για την ουσιαστική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων

Κάλεσμα για δράση

• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του πνεύμονα και την έγκαιρη διάγνωση και υποστήριξη δράσεων για να περιορίσουμε τον κίνδυνο.
• Προώθηση της κοινής λήψης αποφάσεων με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.