Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία: 8 κρίσιμα θέματα για την Καρδιαγγειακή Υγεία της Γυναίκας

Πρόκληση για την Υγεία των γυναικών αποτελούν οι καρδιαγγειακές νόσοι  που υποδιαγιγνώσκονται και υποθεραπεύονται τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Με αφορμή τη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας 2023 η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία αναδεικνύει τη σημασία της πρόληψης, της φροντίδας και της βελτίωσης της υγείας των γυναικών.

Καρδιαγγειακή Υγεία και Πρόληψη

Η καρδιαγγειακή νόσος στις γυναίκες έχει υψηλότερη θνητότητα απ’ ό,τι στους άνδρες, ενώ  περίπου το 50% των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία,  έχουν ήδη κακή καρδιαγγειακή υγεία.  Παράγοντες  καρδιαγγειακού κινδύνου:  αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο, οικογενής δυσλιπιδαιμία, κακή  διατροφή, έλλειψη άσκησης,  καθιστική ζωή, κάπνισμα, παχυσαρκία, ψυχοκοινωνικοί παράγοντες και το οικογενειακό ιστορικό για καρδιαγγειακή νόσο.

Μοναδικοί παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου για τις γυναίκες σε νεαρή ηλικία –όπως ιδιαίτερες συνθήκες κατά την κύηση (αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, ανεπιθύμητη έκβαση), ορμονικοί παράγοντες (λήψης αντισυλληπτικών φαρμάκων, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πρόωρη εμμηνόπαυση), καρδιοτοξική χημειοθεραπευτική αγωγή ή ακτινοθεραπεία  και ανοσολογικά  νοσήματα (πιο συχνά στις γυναίκες-ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτις)- αυξάνουν τον μελλοντικό καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Τα κύρια συμπτώματα του εμφράγματος

Έντονος πόνος ή δυσφορία στο στήθος αλλά συχνά περιγράφονται και ως σφίξιμο, κάψιμο ή πίεση βαθιά πίσω από το στέρνο. Συχνά ο πόνος αυτός επεκτείνεται στον λαιμό, την κάτω γνάθο, τους ώμους, τους βραχίονες  και τους αγκώνες όπου αποτελεί μια πολύ χαρακτηριστική αντανάκλαση. Κάποιες φορές ο πόνος επεκτείνεται ή και εντοπίζεται στην περιοχή του στομάχου και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην ξεγελαστούμε θεωρώντας τον πόνο αυτό έλκος ή γαστρίτιδα. Ο πόνος του εμφράγματος συνήθως συνδυάζεται με αίσθημα αδυναμίας, ωχρότητα, ναυτία και έντονη εφίδρωση. Οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν ζάλη, δυσκολία στην αναπνοή, έμετο, λιποθυμία, αίσθημα κόπωσης ή ακόμα και αυπνία. Αυτό οδηγεί πολλές φορές σε υποεκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης τους. Τα παραπάνω συμπτώματα εύκολα αποδίδονται στις γυναίκες σε ψυχολογικά αίτια ή άγχος, με αποτέλεσμα να καθυστερούν να ζητήσουν βοήθεια από τον γιατρό και να καθυστερούν να λάβουν την σωστή θεραπεία, με πολύ σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ίδια τους την ζωή.

Ευάλωτη ομάδα

Εξαιτίας της ευρέως διαδεδομένης άποψης ότι οι γυναίκες προστατεύονται από τα οιστρογόνα μέχρι την εμμηνόπαυση, πολλές νεότερες γυναίκες θεωρούν λανθασμένα ότι είναι άτρωτες και ότι δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζουν και να περιορίζουν τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους, με  αποτέλεσμα την αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Όσον αφορά στα οξέα στεφανιαία σύνδρομα, οι γυναίκες συχνά μπορεί να παρουσιάσουν διαφορετικά, μη τυπικά συμπτώματα σε σύγκριση με τους άνδρες.

Επίσης και στις χρόνιες καρδιαγγειακές νόσους οι γυναίκες λαμβάνουν σε χαμηλότερο ποσοστό θεραπεία σύμφωνη με τις κατευθυντήριες οδηγίες, σε σύγκριση με τους άνδρες. Επιπλέον δεν λαμβάνονται υπόψη οι σχετιζόμενοι με το φύλο παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου: Η πρόωρη εμμηνόπαυση, ο διαβήτης και η υπέρταση κύησης, το ιστορικό πρόωρου τοκετού, το ιστορικό αποβολής, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το ιστορικό υστερεκτομής, η αυξημένη συχνότητα αυτοάνοσων νόσων.

Κολπική Μαρμαρυγή

Σε ασθενείς ηλικίας >75 ετών η επίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες. Οι γυναίκες με κολπική μαρμαρυγή έχουν πιο συχνά βαλβιδοπάθεια, στεφανιαία νόσο, και γενικά πιο πολλές συνοσηρότητες. Οι γυναίκες έχουν πιο επιβαρυμένη συμπτωματολογία, πιο εκτεταμένα εγκεφαλικά επεισόδια και χειρότερη ποιότητα ζωής και πρόγνωση. Πιθανόν η αρνητική αναδιαμόρφωση του αριστερού κόλπου και η έκδηλη διαστολική δυσλειτουργία να παίζουν σημαντικό ρόλο στην συμπτωματολογία των γυναικών. Μετά την εμμηνόπαυση οι γυναίκες χάνουν την προστατευτική δράση των οιστρογόνων οπότε και ο κίνδυνος εμβολικού επεισοδίου είναι μεγαλύτερος.

Η Καρδιακή Ανεπάρκεια

Το  50% των ασθενών με Καρδιακή Ανεπάρκεια  είναι γυναίκες και τα αίτια της  διαφέρουν από τους άνδρες. Καταστάσεις που σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης ΚΑ στις γυναίκες είναι 1) Αρτηριακή Υπέρταση, 2) Σακχαρώδης Διαβήτης, 3) Κολπική Μαρμαρυγή (η πιο συχνή αρρυθμία σε άτομα >60 ετών), 4) Βαλβιδοπάθειες, 5) Παχυσαρκία και 6) Καρδιοτοξικότητα θεραπειών για καρκίνο μαστού.