Η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία διοργανώνει κοινοτική δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας η οποία φέτος  δίνει προτεραιότητα στην ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2024 και ώρες 11.00 – 18.00, στην Πλατεία Συντάγματος, στην Αθήνα.

Ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας

Σήμερα οι εργαζόμενοι ενήλικες περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους στην εργασία, αυτή μπορεί να αποτελέσει, πέραν της κύριας πηγής βιοπορισμού, πεδίο δημιουργικότητας, κοινωνικοποίησης και ευχαρίστησης.  Ωστόσο, δεν λειτουργεί πάντα η εργασία ως πηγή αυτοπραγμάτωσης, προκαλώντας τελικά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Υπολογίζεται ότι περίπου οι μισοί εργαζόμενοι στην Ευρώπη αναφέρουν ότι στην εργασία τους αντιμετωπίζουν καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο την ψυχική τους υγεία και ευεξία, όπως είναι ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, οι αντικρουόμενες απαιτήσεις, η έλλειψη σαφήνειας στα καθήκοντα που τους ανατίθενται, η έλλειψη συμμετοχής στις αποφάσεις που τους αφορούν, η εργασιακή ανασφάλεια, η έλλειψη υποστήριξης από συναδέλφους ή προϊσταμένους και η παρενόχληση στον εργασιακό χώρο.

Ειδικότερα, επιδείνωση της  ψυχικής υγείας των εργαζομένων, μπορεί να επιφέρει η άσκηση βίας  στον χώρο εργασίας. Το φαινόμενο αυτό συναντάται αρκετά συχνά σε μονάδες υγείας και ιδιαίτερα σε μονάδες ψυχικής υγείας και επιβαρύνει σημαντικά την σωματική και ψυχοκοινωνική ευεξία των εργαζομένων. Εκτιμάται πως το 27% των εργαζομένων υποφέρουν από στρες, άγχος και κατάθλιψη που οφείλονται στο εργασιακό περιβάλλον ή επιδεινώνονται από αυτό, καθιστώντας τα προβλήματα ψυχικής υγείας ως το δεύτερο πιο συχνό πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την εργασία.

Το χρόνιο εργασιακό στρες

Πιθανόττατα να οδηγήσει επίσης στο φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης (το λεγόμενο burn out). Πρόκειται για σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από αίσθημα εξάντλησης, ψυχική αποστασιοποίηση από την εργασία, αρνητισμό ή κυνική στάση απέναντι στην εργασία και μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα. Η επαγγελματική εξουθένωση έχει σοβαρές συνέπειες τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία του εργαζόμενου. Το 10% των εργαζομένων στην Ευρώπη αναφέρουν ότι αισθάνονται επαγγελματικά εξουθενωμένοι. Μάλιστα,  το στρες στην εργασία, για παράδειγμα, συμβάλλει στο 50% του συνολικού αριθμού ημερών απουσίας από αυτήν.

Αρκετοί είναι και αυτοί που δηλώνουν ψυχική καταπόνηση, προκειμένου να παραμείνουν στην εργασία τους ή να επιστρέψουν σε αυτή μετά από απουσία λόγω νοσηλείας ή αναρρωτικής άδειας. Άξιο αναφοράς είναι ότι άτομα με χρόνιες ψυχικές διαταραχές αντιμετωπίζουν την πρόκληση απόκτησης επαγγελματικών δεξιοτήτων, εύρεσης εργασίας ανάλογη των προσόντων τους και η υποστήριξη τους. Στόχος είναι να ανταπεξέλθουν σε αυτήν, ενώ προσπαθούν να επιτύχουν την ύφεση των συμπτωμάτων καθώς την ανάρρωση – ανάκαμψη.

Λύσεις

Σε κοινωνικό επίπεδο χρειάζεται η ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων στην παραγωγική διαδικασία της χώρας, κυρίως δε των κοινωνικών εταίρων. Επιδίωξη είναι να δημιουργηθεί ένα πλέγμα κατάλληλων παρεμβάσεων με σκοπό την προστασία κάθε εργαζόμενου που έρχεται αντιμέτωπος με ψυχοπιεστικές καταστάσεις στην εργασία του ή εκδηλώνει κάποια ψυχική διαταραχή. Όμως παραμένει το στίγμα της ψυχικής νόσου το οποίο αποτρέπει όσους βιώνουν προβλήματα ψυχικής υγείας να μιλήσουν γι΄αυτό και να αναζητήσουν βοήθεια και υποστήριξη. Η αντιμετώπιση του στίγματος της ψυχικής νόσου είναι καίριας σημασίας, ώστε να επιτευχθεί η δημιουργία ενός υποστηρικτικού και συμπεριληπτικού εργασιακού περιβάλλοντος για όλους τους εργαζόμενους το οποίο θα προάγει την ψυχική τους υγεία και ευεξία.