Ελπίδα για την αντιμετώπιση της ελονοσίας με εμβόλια τεχνολογίας mRNA

Νέα εποχή στην αντιμετώπιση της ελονοσίας αναμένεται να έρθει με την αξιοποίηση της τεχνολογίας mRNA εμβολίων. Περισσότερα από 240 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας υπήρχαν το 2020 σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Στην χώρα μας εντοπίζονται περιστατικά σποραδικά, ενώ εκτιμάται ότι 627.000 θάνατοι προκλήθηκαν από τη νόσο που πλήττει κυρίως την Υποσαχάρια Αφρική. Περίπου 80% των θανάτων σε αυτήν την περιοχή αφορούν παιδιά μικρότερα από 5 έτη.

Η  έλευση του πρώτου αποτελεσματικού εμβολίου για την ελονοσία μετά από δεκαετίες ερευνών αποτελεί ένα μεγάλο βήμα στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου, σύμφωνα με τους καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) αναφέρουν. Δυσκολίες διαπιστώνονται τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπισή της εξαιτίας της ανάπτυξης αντοχής έναντι των ανθελονοσιακών φαρμάκων από τα πλασμώδια. Επίσης, παρατηρείται ότι έχει αναπτυχθεί αντοχή έναντι των εντομοκτόνων από τα κουνούπια φορείς της νόσου.

Τεχνολογία  mRNA

Αξιοποιώντας τα επιστημονικά επιτεύγματα  χάρη στη τεχνολογία  κατά την πανδημία της COVID-19, η εταιρεία BioNTech (που βρίσκεται πίσω από το εμβόλιο της Pfizer) έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή της να αναπτύξει εμβόλιο mRNA για την ελονοσία. Οι  πρώτες κλινικές μελέτες θα αρχίσουν εντός του 2022, ενώ υπάρχουν και σχέδια για την παραγωγή των εμβολίων αυτών στην Αφρική.

Εκτιμάται ότι χάρη στην ευελιξία της γραμμής παραγωγής των mRNA εμβολίων  θα διευκολυνθεί η ανάπτυξη διαφορετικών υποψήφιων και εμβολίων , διασφαλίζοντας ταχύτερα ένα υψηλά αποτελεσματικό εμβόλιο. Προβληματισμό προκαλεί η δυσκολία στην φύλαξή λόγω της κατάψυξη στους -70 βαθμούς Κελσίου  κατά το εγχείρημα του μαζικού εμβολιασμού με mRNA στην Υποσαχάρια Αφρική.

Το εμβόλιο RTS,S

Σχεδιάστηκε  το 1987, αλλά τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν το 2015 όταν μειώθηκαν οι κλινικές περιπτώσεις της ελονοσίας κατά 39%, τη σοβαρή ελονοσία κατά 29% και την εισαγωγή σε νοσοκομείο λόγω της νόσου κατά 37% στα 4 χρόνια της μελέτης. Μπορεί τα ποσοστά αποτελεσματικότητας  να μη φαίνονται υψηλά, αλλά το εμβόλιο, σε σχήμα 4 δόσεων, δείχνει όφελος στα παιδιά και στο σύστημα υγείας. Ήδη προβλέπεται ένα πρόγραμμα 150 εκατομμυρίων δολαρίων από την Gavi (Συνασπισμός Εμβολίων) που αποσκοπεί στο να βοηθήσει στην χρήση του εμβολίου στην Υποσαχάρια Αφρική.

Εμβόλιο R21

Είναι το πρώτο που έφτασε τον στόχο αποτελεσματικότητας του 75% του ΠΟΥ. Οι περισσότερες κλινικές μελέτες για την διάρκεια της αποτελεσματικότητας του βρίσκονται σε εξέλιξη.