Επείγοντα μέτρα για τους πρόσφυγες με αναπηρία ζητά η ΕΣΑμεΑ

Διπλά ευάλωτοι είναι οι πρόσφυγες/μετανάστες με αναπηρία, οι οποίοι είτε ως ανάπηροι πολέμου είτε με προγενέστερη αναπηρία γίνονται ακόμη ευκολότερα θύματα και έρμαια της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και των κυκλωμάτων.

Αναδεικνύοντας εγκαίρως το ζήτημα αυτό, η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) είχε παρέμβει ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο στην υπηρεσιακή κυβέρνηση, θίγοντας άμεσα το ζήτημα της βάναυσης καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αυτών των ανθρώπων και ζητώντας από την τότε πρωθυπουργό Βασιλική Θάνου να επιδείξει ιδιαίτερη μέριμνα για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες με αναπηρία. Είχε, μάλιστα, καταθέσει προτάσεις σε τρεις άξονες: εξειδικευμένο προσωπικό στο Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Προσφυγικών Ροών, συγκεκριμένη μέριμνα στις δομές υποδοχής και περίθαλψης, τάχιστη εκπαίδευση των λιμενικών και αστυνομικών αρχών που έχουν την πρώτη επαφή με τους πρόσφυγες.

Οκτώ μήνες μετά, ωστόσο, η κατάσταση παραμένει ίδια, με την Ομοσπονδία να αναγκάζεται για μία ακόμη φορά να θέσει υπόψη της σημερινής Κυβέρνησης τα αυτονόητα… Στο πλαίσιο αυτό ο Πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Γιάννης Βαρδακαστάνης, απέστειλε εκ νέου τις προτάσεις του στο υπουργείο Εσωτερικών, μετά από αίτημα του τελευταίου. Το κείμενο περιλαμβάνει 12 συγκεκριμένα αιτήματα με επείγοντα χαρακτήρα. Αυτά είναι:

• Να καταγράφονται τα άτομα με αναπηρία, οι χρόνιοι πάσχοντες και οι οικογένειές τους, η κατηγορία και ο βαθμός αναπηρίας τους.
• Οι χώροι πρώτης καταγραφής – ταυτοποίησης και φιλοξενίας των προσφύγων -συμπεριλαμβανομένων και των χώρων υγιεινής, εστίασης και ψυχαγωγίας- να είναι πλήρως προσβάσιμοι.
• Οι υπηρεσίες στις οποίες απευθύνονται οι πρόσφυγες και οι σχετικές διαδικασίες (ενημέρωσης, υποβολής αιτήσεων κ.ο.κ.) να είναι προσβάσιμες στους πρόσφυγες με αναπηρία ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους και το είδος της αναπηρίας τους (π.χ. έντυπα σε μορφή braille, παροχή διερμηνείας στην αραβική νοηματική ή τη διεθνή νοηματική γλώσσα κ.λπ.).
• Να υπάρχει μέριμνα έτσι ώστε τα άτομα με αναπηρία να φιλοξενούνται στις δομές μαζί με την οικογένειά τους και να μην αποκόπτονται από αυτή. Εκφράζουμε την έντονη διαφωνία μας για τη διάσπαση της οικογένειας και συγχρόνως τονίζουμε ότι θα πρέπει να αποφευχθεί η ένταξη των προσφύγων με αναπηρία σε ιδρυματικού τύπου δομές. Η Ε.Σ.Α.μεΑ για πάρα πολλά χρόνια αγωνίζεται για την κατάργηση της ιδρυματικής μορφής περίθαλψης των ατόμων με αναπηρία και όπως έχουμε όλοι συμφωνήσει (αρμόδια υπουργεία και εμπλεκόμενοι φορείς) άμεσα θα ξεκινήσουν δράσεις για την αποιδρυματοποίηση των ατόμων με αναπηρία.
• Να υπάρχει μέριμνα έτσι ώστε όταν εγκρίνεται αίτηση ασύλου ατόμου με αναπηρία να συνοδεύεται από έγκριση ασύλου για όλα τα μέλη της οικογένειά του ή τουλάχιστον για κάποια από αυτή.
• Να παρέχεται διερμηνεία νοηματικής γλώσσας για τους κωφούς ή τα βαρήκοα άτομα με γνώση του Διεθνούς Κώδικα Επικοινωνίας. Στην περίπτωση που οι πρόσφυγες με αναπηρία δε γνωρίζουν τον Διεθνή Κώδικα Επικοινωνίας να προβλέπεται η απασχόληση κωφού ατόμου που γνωρίζει την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, το οποίο θα λειτουργήσει ως ενδιάμεσος μεταξύ του Διερμηνέα Νοηματικής Γλώσσας και του κωφού ή βαρήκοου εξυπηρετούμενου. Κατά τη συναλλαγή των κωφών ή βαρήκοων προσφύγων με υπηρεσίες  εκτός των δομών όπως νοσοκομεία, υπηρεσία παροχής ασύλου, σχολεία κ.α. είναι απαραίτητη η παροχή υπηρεσιών διερμηνείας.
• Να υπάρχει ενημέρωση των προσφύγων με αναπηρία για τους αντιπροσωπευτικούς συλλογικούς φορείς των ατόμων με αναπηρία και να διευκολύνεται η διασύνδεση των προσφύγων με αυτούς ανά περιοχή φιλοξενίας.
• Να ληφθεί μέριμνα για την πρόσβαση των παιδιών με αναπηρία στο εκπαιδευτικό σύστημα.
• Να υπάρχει πρόβλεψη για παροχή τεχνολογικών βοηθημάτων και ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
• Να αξιοποιηθούν οι υπάρχουσες ενταξιακού και υποστηρικτικού χαρακτήρα δομές, δημόσιες και ιδιωτικές, για άτομα με αναπηρία (π.χ. Κέντρα Ημέρας, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας, ΚΕΑΤ, ΕΙΚ, ΕΛΕΠΑΑΠ, κ.ά.) για να παρέχουν στους πρόσφυγες με αναπηρία: α) ψυχαγωγικά προγράμματα, β) προγράμματα πρώιμης παρέμβασης, γ) προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης, δ) υποστήριξη και ένταξη στην κοινωνία.
• Να υπάρχουν εξειδικευμένοι επιστήμονες σε θέματα αναπηρίας σε όλες τις δομές που θα δημιουργηθούν για τους πρόσφυγες.
• Συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ σε επιτροπές και ομάδες εργασίας για θέματα που αφορούν στο προσφυγικό ζήτημα έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ένταξη της διάστασης της αναπηρίας.