Eπιστήμονας αντιμετώπισε τον καρκίνο της με ιούς που καλλιέργησε στο εργαστήριο της

Δημόσια συζήτηση έχει προκαλέσει σχετικά με την ηθική του αυτοπειραματισμού το γεγονός ότι η ιολόγος Beata Halassy υποστήριξε ότι πέτυχε την αυτοθεραπεία της κάνοντας ένεση με ιούς που καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο σε όγκο που είχε στον μαστό της. Ερευνητές  προειδοποιούν ότι δεν είναι κάτι που πρέπει να δοκιμάσουν και άλλοι.

Συγκεκριμένα,  όπως δημοσίευσε το Nature η Beata Halassy ανακάλυψε το 2020, σε ηλικία 49 ετών, ότι είχε καρκίνο του μαστού στο σημείο μιας προηγούμενης μαστεκτομής. Ήταν η δεύτερη υποτροπή εκεί μετά την αφαίρεση του αριστερού της μαστού και δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει άλλη μια περίοδο χημειοθεραπείας. Η ιολόγος προέβη σε μη αποδεδειγμένη μέθοδο, σύμφωνα με αναφορά περίπτωσης που δημοσιεύθηκε στο Vaccines  περιγράφει πώς η Halassy αυτοδιαχειρίστηκε μια θεραπεία που ονομάζετα ογκολυτική ιοθεραπεία (OVT) για να βοηθήσει στη θεραπεία του δικού της καρκίνου σταδίου 3. Τώρα είναι απαλλαγμένη από τον καρκίνο εδώ και τέσσερα χρόνια. Η Halassy θεωρείται ότι εντάσσεται σε μια μακρά σειρά επιστημόνων που έχουν συμμετάσχει σε αυτή την υπόγεια, στιγματισμένη και ηθικά επιβαρυμένη πρακτική.

Σημειώνεται ότι η ιολόγος Halassy είχε προηγούμενη εμπειρία εργασίας με τους δύο ιούς που χρησιμοποίησε, οι οποίοι αμφότεροι έχουν καλό ιστορικό ασφάλειας. Ειδικότερα, το στέλεχος της ιλαράς που επέλεξε χρησιμοποιείται ευρέως στα παιδικά εμβόλια, και το στέλεχος του VSV προκαλεί, στη χειρότερη περίπτωση, ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη. Και τα δύο παθογόνα είναι γνωστό ότι μολύνουν τον τύπο κυττάρου από τον οποίο προήλθε ο όγκος της και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί σε κλινικές δοκιμές OVT. Ένας ιός ιλαράς έχει δοκιμαστεί κατά του μεταστατικού καρκίνου του μαστού. Σε διάστημα δύο μηνών, ένας συνάδελφός της χορήγησε ένα καθεστώς θεραπειών με ερευνητικό υλικό που είχε «φρεσκοπαρασκευαστεί» από την ιολόγο Halassy, το οποίο εγχύθηκε απευθείας στον όγκο της. Οι ογκολόγοι της συμφώνησαν να την παρακολουθούν.

Αναδυόμενη θεραπεία

Η OVT είναι ένας αναδυόμενος τομέας της θεραπείας του καρκίνου που χρησιμοποιεί ιούς για να επιτεθεί τόσο στα καρκινικά κύτταρα όσο και να προκαλέσει το ανοσοποιητικό σύστημα να τα καταπολεμήσει. Οι περισσότερες κλινικές δοκιμές OVT μέχρι στιγμής αφορούσαν καρκίνο σε προχωρημένο στάδιο, μεταστατικό καρκίνο, αλλά τα τελευταία χρόνια κατευθύνονται προς ασθένειες σε πρώιμο στάδιο. Άξιο λόγου είναι ότι μια OVT, που ονομάζεται T-VEC, έχει εγκριθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες για τη θεραπεία του μεταστατικού μελανώματος, αλλά δεν υπάρχει ακόμη κανένας παράγοντας OVT εγκεκριμένος για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού οποιουδήποτε σταδίου, οπουδήποτε στον κόσμο.

Η περίπτωση Halassy

Η προσέγγιση φάνηκε να είναι αποτελεσματική: κατά τη διάρκεια της θεραπείας, και χωρίς σοβαρές παρενέργειες, ο όγκος συρρικνώθηκε σημαντικά και έγινε πιο μαλακός. Αποκολλήθηκε επίσης από τον θωρακικό μυ και το δέρμα που είχε εισβάλει, καθιστώντας εύκολη τη χειρουργική αφαίρεσή του .Η ανάλυση του όγκου μετά την αφαίρεσή του έδειξε ότι ήταν πλήρως διηθημένος από ανοσοποιητικά κύτταρα που ονομάζονται λεμφοκύτταρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η OVT είχε λειτουργήσει όπως αναμενόταν και προκάλεσε το ανοσοποιητικό σύστημα της ασθενούς να επιτεθεί τόσο στους ιούς όσο και στα κύτταρα του όγκου. «Προκλήθηκε, σίγουρα, μια ανοσολογική απόκριση», λέει η ιολόγος Halassy. Μετά την επέμβαση, έλαβε θεραπεία ενός έτους με το αντικαρκινικό φάρμακο trastuzumab.

Ο Stephen Russell, ειδικός σε θέματα OVT, ο οποίος διευθύνει την εταιρεία βιοτεχνολογίας ιοθεραπείας Vyriad στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, συμφωνεί ότι η περίπτωση της Halassy υποδηλώνει ότι οι ενέσεις ιών λειτούργησαν για να συρρικνώσουν τον όγκο της και να προκαλέσουν την υποχώρηση των επεμβατικών άκρων του. Αλλά δεν πιστεύει ότι η εμπειρία της ανοίγει πραγματικά νέους δρόμους, επειδή οι ερευνητές προσπαθούν ήδη να χρησιμοποιήσουν την OVT για να βοηθήσουν στη θεραπεία του καρκίνου σε προηγούμενα στάδια. Δεν γνωρίζει ότι κάποιος έχει δοκιμάσει δύο ιούς διαδοχικά, αλλά λέει ότι δεν είναι δυνατόν να συμπεράνει αν αυτό είχε σημασία σε μια μελέτη. «Πραγματικά, η καινοτομία εδώ είναι ότι το έκανε στον εαυτό της με έναν ιό που καλλιέργησε στο δικό της εργαστήριο», υποστηρίζει ο κ. Russell.

Ηθικό δίλημμα

Η ιολόγος  Halassy αισθάνθηκε την ευθύνη να δημοσιεύσει τα ευρήματά της. Όμως έλαβε περισσότερες από 12 απορρίψεις από περιοδικά – κυρίως, όπως ισχυρίζεται, επειδή η εργασία, την οποία συνέγραψε με συναδέλφους της, περιλάμβανε αυτοπειραματισμό. «Η μεγαλύτερη ανησυχία ήταν πάντα τα ηθικά ζητήματα», σημειώνει η κ. Halassy. Ήταν ιδιαίτερα αποφασισμένη να επιμείνει αφού έπεσε πάνω σε μια ανασκόπηση που υπογράμμιζε την αξία του αυτοπειραματισμού. Το γεγονός ότι τα περιοδικά είχαν ανησυχίες δεν εκπλήσσει τον Jacob Sherkow, ερευνητή νομικής και ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις Urbana-Champaign, ο οποίος εξέτασε τη δεοντολογία του αυτοπειραματισμού των ερευνητών σε σχέση με τα εμβόλια COVID-19.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι η ιολόγος Halassy χρησιμοποίησε τον αυτοπειραματισμό καθαυτό, αλλά ότι η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της θα μπορούσε να ενθαρρύνει άλλους να απορρίψουν τη συμβατική θεραπεία και να δοκιμάσουν κάτι παρόμοιο, προειδοποιεί ο κ. Sherkow. Οι άνθρωποι με καρκίνο μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο να δοκιμάζουν μη αποδεδειγμένες θεραπείες. Ωστόσο, σημειώνει, είναι επίσης σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η γνώση που προέρχεται από τον αυτοπειραματισμό δεν θα χαθεί.  «Νομίζω ότι τελικά εμπίπτει στα όρια της δεοντολογίας, αλλά δεν είναι μια ξεκάθαρη περίπτωση», υποστηρίζει οκ. Sherkow, προσθέτοντας ότι θα ήθελε να δει ένα σχόλιο που να εξειδικεύει την προοπτική της δεοντολογίας, το οποίο θα δημοσιευόταν παράλληλα με την αναφορά του περιστατικού.