του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη
Ομότιμος καθηγητής Γενετικής
Πλήρες ανθρώπινο έμβρυο 14 ημερών αναπτύχθηκε από βλαστοκύτταρα. Η ικανότητα μελέτης της ανθρώπινης ανάπτυξης μετά την εμφύτευση παραμένει περιορισμένη λόγω ηθικών και τεχνικών προκλήσεων που σχετίζονται με την ενδομήτρια ανάπτυξη μετά την εμφύτευση.
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Jacob Hanna στο Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ δημιούργησε πλήρη μοντέλα ανθρώπινων εμβρύων από βλαστοκύτταρα που καλλιεργήθηκαν στο εργαστήριο – και κατάφερε να τα αναπτύξει εκτός της μήτρας μέχρι την 14η ημέρα. Όπως αναφέρεται στο περιοδικό Nature, αυτά τα μοντέλα κυτταρικών εμβρύων είχαν όλες τις δομές και τα διαμερίσματα που είναι χαρακτηριστικά αυτού του σταδίου, συμπεριλαμβανομένου του πλακούντα, του λεκιθικού ασκού, του χοριακού ασκού και άλλων εξωτερικών ιστών που εξασφαλίζουν τη δυναμική και επαρκή ανάπτυξη των μοντέλων. Το Πανεπιστήμιο του Leuven (Βέλγιο) βοήθησε στον χαρακτηρισμό του νέου ανθρώπινου εμβρύου.
Τα κυτταρικά συσσωματώματα που προέρχονταν από ανθρώπινα βλαστοκύτταρα σε προηγούμενες μελέτες δεν μπορούσαν να θεωρηθούν πραγματικά μοντέλα ανθρώπινων εμβρύων, επειδή δεν είχαν αρκετά από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά ενός εμβρύου μετά την εμφύτευση. Συγκεκριμένα, απέτυχαν να περιέχουν αρκετούς τύπους κυττάρων που είναι απαραίτητοι για την ανάπτυξη του εμβρύου, όπως εκείνους που σχηματίζουν τον πλακούντα και τον χοριακό σάκο. Επιπλέον, δεν είχαν τη δομική οργάνωση που χαρακτηρίζει το έμβρυο και δεν αποκάλυψαν δυναμική ικανότητα να προχωρήσουν στο επόμενο αναπτυξιακό στάδιο.
Το ξεκλείδωμα των μυστηρίων των πρώτων σταδίων της εμβρυϊκής ανάπτυξης θα μπορούσε να ανοίξει πολυάριθμα ερευνητικά μονοπάτια. Μπορεί να βοηθήσει στην αποκάλυψη των αιτιών πολλών γενετικών ανωμαλιών και τύπων υπογονιμότητας. Θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε νέες τεχνολογίες για την ανάπτυξη μεταμοσχευτικών ιστών και οργάνων. Και θα μπορούσε να προσφέρει έναν τρόπο να παρακαμφτούν πειράματα που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν σε ζωντανά έμβρυα – για παράδειγμα, τον προσδιορισμό των επιπτώσεων της έκθεσης σε φάρμακα ή άλλες ουσίες στην ανάπτυξη του εμβρύου.
