Ένας χρόνος μετά τις μαζικές κινητοποιήσεις κατά του νόμου 5129/2024, οι εργαζόμενοι στις δομές πρόληψης εξαρτήσεων προειδοποιούν για υπονόμευση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών. Την ώρα που η κοινωνία εκπέμπει σήματα ανάγκης, η Πολιτεία περιορίζει την πρόληψη,  όπως υποστηρίζει το Σωματείο Εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας.

Στις 26 Ιουνίου 2025, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, οι εργαζόμενοι στα 75 Κέντρα Πρόληψης της χώρας επαναφέρουν στο προσκήνιο τις ανησυχίες που γεννήθηκαν με την ψήφιση του νόμου 5129/2024 για την «Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση». Παρά το περσινό κύμα διαμαρτυριών που αποσόβησε το άμεσο κλείσιμο των κέντρων, η εφαρμογή του νόμου από τον νέο φορέα ΕΟΠΑΕ εντείνει τις ανησυχίες για σταδιακή απαξίωση και ιδιωτικοποίηση της πρόληψης, της θεραπείας και της επανένταξης.

Το Σωματείο καλεί σε συμμετοχή στην πανελλαδική κινητοποίηση της ΟΣΟ και των Συλλόγων Οικογένειας ΚΕΘΕΑ, στην Αθήνα, με συγκέντρωση στο υπουργείο Υγείας, στις 26 Ιουνίου το απόγευμα.  Επίσης θα πραγματοποιηθεί στάση εργασίας για τους εργαζόμενους στα Κέντρα Πρόληψης της Αττικής, την Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025 (12:00–15:00). Ακόμη έχει προγραμματιστεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Παρασκευή 27 Ιουνίου, στις 13:30 στον ΕΟΠΑΕ (Αβέρωφ 21) και στο Υπουργείο Υγείας (Αριστοτέλους 17) με καθιστική διαμαρτυρία για τη δημόσια πρόληψη, τη θεραπεία, τη ζωή και την αξιοπρέπεια.

Το Σωματείο στηλιτεύει ότι έναν χρόνο μετά πραγματοποιήθηκαν:

•  Ίδρυση της πρώτης ιδιωτικής δομής απεξάρτησης στη Ν. Κηφισιά και μάλιστα «αδειοδοτημένης από το Υπουργείο Υγείας».
• Kατάργηση ιστορικών δημόσιων στεγνών θεραπευτικών προγραμμάτων, όπως «Ιθάκη», «Παρέμβαση», «Στροφή, «18ΑΝΩ», ΠΕΘΕΑ-ΑΡΓΩ, «Ιανός» και περαιτέρω αποδυνάμωση όσων απομένουν με αιφνιδιαστικές μετακινήσεις του προσωπικού που οδηγεί σε διάρρηξη της θεραπευτικής σχέσης και ουσιαστικά παρεμπόδιση της θεραπευτικής διαδικασίας.
• Τρομοκράτηση και διώξεις εργαζομένων (βλ. τον πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο 18ΑΝΩ, Θ. Δημουλά).

Στοιχεία που εκπέμπουν συναγερμό

Σύμφωνα με την πρόσφατη πανελλαδική έρευνα του ΕΠΙΨΥ, αυξάνονται οι δείκτες εξαρτητικής συμπεριφοράς στους εφήβους, τη στιγμή που η Εθνική Στρατηγική για τη βία στους ανήλικους προβλέπει μόλις 15% δράσεις πρόληψης. Παράλληλα, πυκνώνουν οι αναφορές για προσπάθειες θεσμικής κανονικοποίησης της χρήσης ουσιών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την απόπειρα δημιουργίας δεύτερου Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης στην Αθήνα.

Υποστελέχωση, γραφειοκρατικά εμπόδια και αβέβαιο μέλλον

Οι εργαζόμενοι στα Κέντρα Πρόληψης κάνουν λόγο για:
– 130 κενές θέσεις εργασίας,
– καμία δέσμευση για ανανέωση συμβάσεων μετά τον Νοέμβριο 2025,
– πλήρη απουσία πρόβλεψης για τη συνέχιση λειτουργίας των δομών μετά το 2027.

Η νέα μορφή προγραμματικών συμβάσεων θέτει αυστηρή εποπτεία και περιορίζει την αυτονομία των κέντρων, εμποδίζοντας άμεσες παρεμβάσεις σε τοπικές κοινωνίες όπου επί δεκαετίες είχαν δημιουργηθεί σχέσεις εμπιστοσύνης.

Πρόληψη με περιεχόμενο και κοινωνική ρίζα

Οι εργαζόμενοι επισημαίνουν ότι η πρόληψη δεν μπορεί να υποκατασταθεί από αποσπασματικές καμπάνιες ή χώρους χρήσης, αλλά απαιτεί διαρκή επένδυση σε:
– σχέσεις και δικτύωση με τις κοινότητες,
– ενδυνάμωση μέσω παιδείας, επικοινωνίας και καλλιτεχνικής έκφρασης.
– δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες με βαθιά παιδαγωγικό χαρακτήρα.

Το Σωματείο ζητά: 

• Κατάργηση του νόμου 5129/2024
• Καμία εμπλοκή ιδιωτών και ΜΚΟ σε πρόληψη και απεξάρτηση.
• Αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν υψηλού επιπέδου πρόληψη – θεραπεία – κοινωνική επανένταξη.
• Δημιουργία ενιαίου θεσμικού πλαισίου για τα κέντρα πρόληψης.
• Κάλυψη των 130 κενών θέσεων στα Κέντρα Πρόληψης κι ανανέωση των συμβάσεων όλων των εργαζόμενων στα Κέντρα
• Πρόληψης που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες.
•  Να αρχίσει άμεσα διάλογος για τη σύναψη νέας κεντρικής προγραμματικής σύμβασης (2027-2034).
•  Να επαναλειτουργήσει τακτικά η Επιτροπή Παρακολούθησης.
• Διαφάνεια, σεβασμό και ελευθερία στην επιστημονική μας εργασία. Τέλος στον εκφοβισμό και τις διώξεις των εργαζομένων.