«EU-Compass 2017» για την ψυχική υγεία & την ευεξία: Πυξίδα στραμμένη στην καλή κατεύθυνση

Της Σταυρούλας Λέκκα, καθηγήτριας Εργασίας, Υγείας & Πολιτικής, Τμήμα Ιατρικής & Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ, συντάκτριας του εγγράφου θέσης «EU-Compass 2017» σχετικά με την ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας στην Ευρώπη. 

Περίπου το 38,2% των πολιτών της ΕΕ, κάθε ηλικιακής ομάδας, παρουσιάζει μια ψυχική διαταραχή κάθε χρόνο. Ένας στους δέκα εργαζομένους στην Ευρώπη έχει λάβει άδεια λόγω κατάθλιψης, ωστόσο, το 37% δηλώνει ότι δεν θα αποκάλυπτε στον εργοδότη του αυτόν τον λόγο.

Οι ψυχικές διαταραχές ασκούν μεγάλη πίεση στην υγεία και την ευεξία των Ευρωπαίων πολιτών. Περίπου 350 εκατομμύρια ημέρες εργασίας χάνονται κάθε χρόνο στην ΕΕ λόγω στρες και κατάθλιψης. Μελέτη του 2013 υπολόγισε ότι στην ΕΕ-27 το συνολικό κόστος της κατάθλιψης που σχετίζεται με την εργασία ανέρχεται σχεδόν σε 620 δισ. το χρόνο.

Το να εργάζεται κάποιος και να νοιώθει παραγωγικός και χρήσιμος είναι επωφελές για την ψυχική υγεία – οι άνεργοι υποφέρουν από κατάθλιψη σε μεγαλύτερο βαθμό απ΄ όσους εργάζονται. Ωστόσο, θέματα ψυχικής υγείας ανακύπτουν συχνά και στον χώρο εργασίας, τα οποία όμως μπορούν σε μεγάλο βαθμό να αποφευχθούν αν υπάρχει ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους και τα προληπτικά μέτρα. Ένας μεγαλύτερος κίνδυνος απειλεί όσους εργάζονται υπερβολικά, ή δεν έχουν καλή ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, ή είναι θύματα εκφοβισμού ή αγνοούνται στον χώρο εργασίας.

Οι εργοδότες μπορούν να κάνουν πολλά για να δημιουργήσουν υγιές και θετικό εργασιακό περιβάλλον, εφαρμόζοντας προληπτικές μεθόδους, ελαχιστοποιώντας τους παράγοντες κινδύνου και προωθώντας την ευεξία, τόσο σε συνολικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.

«EU-Compass 2017» για τη δράση στον τομέα της ψυχικής υγείας και της ευεξίας

Το «EU-Compass»* στηρίζει δράσεις αντιμετώπισης προβλημάτων ψυχικής υγείας στην Ευρώπη, από κράτη μέλη της ΕΕ και από ΜΚΟ, μέσω της παρακολούθησης και της διάδοσης δραστηριοτήτων σχετικών με την ψυχική υγεία. Βασίζεται σε προηγούμενες δράσεις ψυχικής υγείας σε επίπεδο ΕΕ, όπως το πράσινο βιβλίο για την ψυχική υγεία (2005), το Ευρωπαϊκό σύμφωνο για την ψυχική υγεία και ευεξία (2008) και την κοινή δράση για την ψυχική υγεία και ευεξία (2013-2016).

Πρέπει να συνεχιστεί η ευαισθητοποίηση και η καταπολέμηση του στιγματισμού που συνοδεύει τις ψυχικές νόσους. Πρέπει επίσης να διαδοθούν οι καλές ψυχοκοινωνικές πρακτικές διαχείρισης κινδύνου, που συνδυάζουν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και του τρόπου ζωής. Πρέπει να προβληθούν περισσότερο τα θετικά αποτελέσματα που έχει ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και της κοινωνίας. Το εργαλείο «EU Compass» παρέχει τον τρόπο ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τον σχεδιασμό και την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών και παρέχει συγκεκριμένες συστάσεις για συνεχή βελτίωση.

*Το «EU-Compass» για τη δράση στον τομέα της ψυχικής υγείας είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο συγκέντρωσης, ανταλλαγής και ανάλυσης πληροφοριών σχετικά με τις πολιτικές και τις δραστηριότητες των ενδιαφερομένων στον τομέα της ψυχικής υγείας. Χρηματοδοτείται από το τρίτο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Υγεία. Είναι μια πρωτοβουλία τριετούς διάρκειας, που στον πρώτο χρόνο επικεντρώθηκε στην πρόληψη της κατάθλιψης και στην πρόσβαση σε περίθαλψη για ψυχικά νοσήματα. Τον επόμενο χρόνο θα εστιάσει σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας και προσεγγίσεις ολοκληρωμένης διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο, με στόχο την ένταξη της ψυχικής υγείας σε όλες τις πολιτικές. Αυτόν τον χρόνο εξετάζει τα θέματα της ψυχικής υγείας στα σχολεία, της πρόληψης των αυτοκτονιών και της ψυχικής υγείας στον χώρο εργασίας.