Ευρωπαϊκή υπόθεση ο εξορθολογισμός των δαπανών στην Υγεία

Η επίλυση του γρίφου που θα επιτρέψει τη διασφάλιση της πρόσβασης στην περίθαλψη, στο πλαίσιο βιώσιμων συστημάτων υγείας, φαίνεται να αποτελεί το ζητούμενο για τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και όχι μόνο για την δημοσιονομικά περιορισμένη Ελλάδα. Όπως δήλωσε αποκλειστικά στο Virus, o Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, της αρμόδιας Διεύθυνσης Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Sante), Martin Seychell, η Κομισιόν αναζητά τους τρόπους που θα βοηθήσει τις χώρες να αξιοποιήσουν καλύτερα τα διαθέσιμα κονδύλια, αναγνωρίζοντας τις επενδύσεις που προσφέρουν τη μεγαλύτερη απόδοση.

Οι ανελαστικοί προϋπολογισμοί συνιστούν εμπόδιο για κάθε επένδυση στην Υγεία, όπως εξήγησε στο Virus ο κ. Seychell, στο περιθώριο της συζήτησης για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Υγεία του Gastein.

Οι εμβολιασμοί και η πρόληψη, άλλωστε, αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσκολίας στην εξεύρεση της ισορροπίας. Όπως ανέφερε, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του DG Sante τα προληπτικά μέτρα είναι αυτά που υποφέρουν ιδιαιτέρως, όταν οι εμβολιασμοί, για παράδειγμα, δεν συνιστούν και το ακριβότερο τμήμα των δαπανών υγείας.

Μόλις 3% των προϋπολογισμών για την Υγεία κατευθύνονται στην πρόληψη, ποσοστό που έχει πέσει σε περιπτώσεις ακόμη και στο 2,7%, με τον κ. Seychell να αναδεικνύει τη σημασία της ορθής χρήσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και την εξοικονόμηση από άλλους τομείς.

Ο κ. Seychell εντόπισε, μεταξύ των αιτιών που έχουν συμβάλει στην πτώση της εμβολιαστικής κάλυψης, την αύξηση του κόστους, τα εμπόδια στην προμήθεια των εμβολίων, κυρίως λόγω των ειδικών συνθήκων παρασκευής τους, αλλά και την αποεπένδυση στην πρόληψη. Η έλλειψη σχεδιασμού και κατάλληλης χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με τον κατακερματισμό των δεδομένων εμποδίζουν την εφαρμογή αποτελεσματικών εμβολιαστικών προγραμμάτων.

«Χρειαζόμαστε πληροφορίες για να μπορούμε να σχεδιάσουμε, να προβλέψουμε το μέγεθος και τη σοβαρότητα ενός προβλήματος, όπως στην περίπτωση της γρίπης», ανέφερε. Ο κ. Seychell αναφέρθηκε και στο κρίσιμο ρόλο των εμβολιαστικών μητρώων και την αξιοποίηση αυτών των στοιχείων και κατά τις μετακινήσεις.

«Οι προσαρμοσμένες εμβολιαστικές εκστρατείες απαιτούν δεδομένα για να είναι πιο αποτελεσματικές», προσέθεσε, σημειώνοντας πως πρέπει να ξεπεραστούν και τα πολιτικά, νομικά και πολιτισμικά εμπόδια.

Όπως ανέφερε στο Virus, o Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του DG Sante, έχει καταστεί σαφές ότι για να επιτευχθούν οι υγειονομικοί στόχοι, ακόμη και σε αυτά τα αυστηρά δημοσιονομικά πλαίσια, η συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών είναι μονόδρομος. Σε αυτή την κατεύθυνση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητά τρόπους που θα συμβάλλουν στην προσπάθεια αξιοποίησης των διαθέσιμων κονδυλίων, μια εξοικονόμηση που μπορεί να οδηγήσει και νέες χρηματοδοτικές επιλογές.

Πως είναι δυνατόν να ξεπεραστεί το βασικό εμπόδιο που είναι ο αυστηρός προϋπολογισμός, ώστε να επενδύσει μια χώρα, όπως η Ελλάδα, στον εμβολιασμό;

Το πρόβλημα αυτό είναι κοινό για κάθε επένδυση στην Υγεία, οπότε το πρώτο βήμα είναι να αξιολογηθεί η απόδοση της επένδυσης, να αναγνωρίσουμε, εν ολίγοις, τις επενδύσεις που προσφέρουν τη μεγαλύτερη απόδοση. Επίσης, εξετάζουμε να δούμε πως, συνεργαζόμενοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούμε να βρούμε ποιο αποδοτικούς (cost-effective) τρόπους για τα κράτη-μέλη. Για παράδειγμα, προχωράμε σε κοινές προμήθειες συγκεκριμένων εμβολίων, ώστε να βελτιώσουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες τα κράτη-μέλη μπορούν να τα αγοράσουν, εξετάζουμε πως μπορούμε να έχουμε περισσότερη υποστήριξη για την ανάπτυξη e-health λύσεων.

Αν κάποια πράγματα γίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο ίσως τα κόστη μειωθούν, ενώ πιθανόν να έχουμε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε κοινοτικά κονδύλια. Η ανάπτυξη ενός καλού σχεδίου δράσης το καθιστά και πιθανώς επιλέξιμο για χρηματοδότηση. Η προσπάθεια αυτή θα είναι πιο αποτελεσματική αν συνεργαστούμε όλοι μαζί. Είναι, νομίζω, σαφές ότι αν τα 28 κράτη-μέλη εργάζονται ξεχωριστά τα κόστη θα είναι πάντα υψηλότερα συγκριτικά με τις περιπτώσεις που εργάζονται από κοινού. Πρέπει, λοιπόν, να επιλέξουμε τους τομείς που έχει νόημα να συνεργαστούμε.

Αναφέρεστε, λοιπόν, στην εξεύρεση επιπλέον χρηματοδότησης για επενδύσεις;

Σε έξτρα χρηματοδότηση, αλλά κυρίως στην παροχή βοήθειας στα κράτη-μέλη να αξιοποιήσουν καλύτερα τα κονδύλια που έχουν στη διάθεση τους. Για παράδειγμα, να έχουμε διαθέσιμα δεδομένα γύρω από τι είναι αποτελεσματικό και τι όχι, ώστε τα κράτη-μέλη να μην ξοδεύουν τους πολύτιμους πόρους τους σε πράγματα που δεν αποδίδουν.

Δεν πιστεύετε, όμως, ότι εμπόδια, όπως τα clawback που εφαρμόζουμε στην Ελλάδα, «ποινικοποιούν» την ιδέα της επένδυσης στην πρόληψη και τον εμβολιασμό;

Δεν υπάρχει διαφοροποίηση από οποιαδήποτε άλλη επένδυση στο χώρο της Υγείας. Το ζήτημα είναι να κατανοήσουμε τι «επιστρέφει» στη χώρα σε αντάλλαγμα για την επένδυση της. Η υγεία είναι επένδυση, που σημαίνει ότι κάθε δαπάνη θα πρέπει να καταλήγει σε όφελος, σε απόδοση. Η επιμέτρηση αυτού είναι σημαντική γιατί διαφορετικά είναι δύσκολο να ληφθούν αποφάσεις. Εκεί μπορούμε να βοηθήσουμε.  Όπως επίσης και στην αναγνώριση πεδίων όπου είναι λογικό να αναπτύξουμε κοινές υποδομές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τις οποίες τα κράτη-μέλη θα μπορούν απλά να  συνδεθούν, μια προφανώς πιο αποδοτική πρακτική. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η ψηφιακή υγεία, όπου θεσμοθετώντας σαφή πρότυπα θα αποφευχθούν κοστοβόρα λάθη από χώρες που επενδύουν σε συστήματα που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, ενώ θα τους δοθεί η δυνατότητα να επωφεληθούν από το καλό παράδειγμα άλλων κρατών.