Ευρωπαϊκό σχέδιο SEFAC για τις χρόνιες ασθένειες. Τι είναι και πώς λειτουργεί;

Οι σοβαρές χρόνιες ασθένειες αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου και αναπηρίας στην Ευρώπη, επηρεάζοντας όλο και περισσότερο τα νεαρά και μέσης ηλικίας άτομα καθώς και τους ηλικιωμένους, εξαιτίας του ανθυγιεινού – κυρίως – τρόπου ζωής.

Το πρόβλημα αυτό προσεγγίζει από μία διαφορετική οπτική η ευρωπαϊκή κοινοπραξία SEFAC (πλαίσιο κοινωνικής δέσμευσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των χρόνιων ασθενειών), η οποία δημιουργήθηκε με σκοπό να βοηθήσει τους ανθρώπους να πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τους το θέμα της υγείας τους. Έχοντας λάβει χρηματοδότηση από το 3ο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την υγεία, το SEFAC ακολουθεί μια προσέγγιση σε τοπικό επίπεδο για να προαγάγει την υγεία και να μειώσει την επιβάρυνση που συνεπάγονται οι χρόνιες ασθένειες.

«Είναι σαν μια γενική προσέγγιση στο θέμα της υγείας. Δηλαδή οι εθελοντές και οι ενδιαφερόμενοι αναλαμβάνουν δράση σε επίπεδο κοινότητας για να συμβάλουν στην προαγωγή ενός υγιεινού τρόπου ζωής και μιας καλής υγείας» εξηγεί ο καθηγητής Hein Raat, καθηγητής δημόσιας υγείας βρεφών, παιδιών και εφήβων στο «Erasmus Universitair Medisch Centrum» του Ρότερνταμ και συντονιστής του σχεδίου SEFAC.

Η κοινοπραξία περιλαμβάνει τέσσερα περιφερειακά πιλοτικά σχέδια: στη Rijeka της Κροατίας, στο Τρεβίζο της Ιταλίας, στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και στην Κορνουάλη του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου 1.000 συνολικά πολίτες συμμετέχουν σε συναντήσεις των τοπικών κοινοτήτων και σε δραστηριότητες πρόληψης και διαχείρισης των ασθενειών. Οι εθελοντές εκπαιδεύονται στη χρήση μιας κατάλληλης «εργαλειοθήκης κοινωνικής δέσμευσης» και στη συνέχεια βοηθούν τους περιθάλποντες, τους κοινωνικούς λειτουργούς, τους φαρμακοποιούς και άλλους ενδιαφερομένους να εφαρμόζουν στην πράξη τις δραστηριότητες αυτές.

«Οι συμμετέχοντες είναι άτομα ηλικίας περίπου 50 ετών και άνω, τα οποία πάσχουν από σοβαρές χρόνιες ασθένειες ή επιθυμούν να συμβάλουν στην πρόληψη των εν λόγω ασθενειών, και κοινωνικοί λειτουργοί/επαγγελματίες του τομέα της υγείας, φαρμακοποιοί και εθελοντές που θέλουν να συνδημιουργήσουν κοινότητες με σκοπό την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη και (αυτο-) διαχείριση των χρόνιων ασθενειών» σημειώνει ο καθηγητής. «Οι ενδιαφερόμενοι συμμετέχουν στην ανάπτυξη και υλοποίηση του μοντέλου SEFAC ήδη από την αρχή, και παράλληλα βρίσκονται στην υπηρεσία της Συμβουλευτικής επιτροπής» προσθέτει.

Το SEFAC, που βασίστηκε στο πρόγραμμα «Newquay Pathfinder» το οποίο εφαρμόζουν οι «Age UK Cornwall» και «NHS England», θα χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα προηγούμενων και εν εξελίξει ευρωπαϊκών σχεδίων, όπως του σχεδίου UHC2.0, στο πλαίσιο του οποίου οι φορείς υγείας και οι κοινωνικοί εταίροι συνεργάζονται σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο. Θα υπάρχει, επίσης, συνέργεια με το επικείμενο ευρωπαϊκό σχέδιο EFFICHRONIC. Εταίροι, όπως το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια και το Erasmus Medical Center του Ρότερνταμ, θα συμβάλουν ώστε να διασφαλιστεί η ανταλλαγή των αποτελεσμάτων.

Για τον H. Raat, αποτελεί το SEFAC ένα από τα πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά μοντέλα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των χρόνιων ασθενειών, καθώς προσφέρει ανθρωποκεντρικές υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο.

«Το πρόγραμμα βοηθά τα άτομα να αποκτούν αυτοπεποίθηση, να θέτουν στόχους και να πραγματοποιούν τα όνειρά τους. Αυτό τους βοηθά να δημιουργήσουν τα δικά τους κοινωνικά δίκτυα και τους κάνει να νιώθουν ότι επικοινωνούν με την κοινότητά τους, γεγονός που τους καθιστά πιο ανθεκτικούς στις χρόνιες ασθένειες» επισημαίνει σχετικά.

Όταν το σχέδιο ολοκληρωθεί, η εμπειρία που θα έχει συγκεντρωθεί θα αξιοποιηθεί για τη δημιουργία μιας εργαλειοθήκης που θα εφαρμόζεται σε ευρωπαϊκές περιφέρειες, καθώς και ενημερωτικών δελτίων που θα υποδεικνύουν στους φορείς λήψης αποφάσεων και στις δημόσιες αρχές τα καίρια σημεία για την ανάληψη δράσης.

«Απώτερος στόχος είναι να δοθούν στον καθένα τα εφόδια που απαιτούνται για να μπορεί να ζήσει μια ζωή όσο το δυνατόν πιο υγιεινή και πιο πλήρη» καταλήγει ο καθηγητής Raat.